حقوق ورزشی – گروه وکلای دادشید

حقوق ورزشی- گروه وکلای دادشید

حقوق ورزشی

فصل اول : کلیات

فعالیت های ورزشی و محیط های مربوط به آن هر یک به دلایل خاص همواره با وقایع و حوادث گوناگون روبرو بوده اند. ورزشکاران عموما بر این تصورند که اعمال خلاف آنها در فعالیت های ورزشی نهایتا تنبهات انضباطی ساده ای توسط هیئت ها و فدراسیونها خواهد داشت. این نقیصه را باید با آگاه کردن جامعه ورزشی از مسئولیت هایی که قانون در رابطه با تخلفات آنان در ورزش برای آنها مشخص نموده است مرتفع کرد. حقوق ورزش مجموعه مطالبی اطلاق می شود که وظابف اختیارات و مسئولیت های قانونی همه کسانی را که به نحوی با فعالیت های ورزشی درگیر هستند روشن می سازد. در فصل اول، در گفتار اول به تاریخچه حقوق ورزش و در گفتار دوم به تعریف و توضیح ورزش می پردازیم.(حقوق ورزشی )

گفتار اول : تاریخچه حقوق ورزش

در گفتار اول، در بخش اول از سیر تاریخی حقوق ورزش در جهان و در بخش دوم از سیر تاریخی حقوق ورزش در ایران بحث می کنیم.(حقوق ورزشی )

 

بخش اول : سیر تاریخی حقوق ورزش در جهان

در ورزش نیز با رشد و توسعه روزافزون در جهان و بروز حوادث و اتفاقات گوناگون در آن نیاز به تدوین قوانین و ضوابط ویژه در محیط ورزش بسیار احساس می شد. یکی از مراجع ذیصلاح که از اواخر قرن 19 به منظور رسیدگی به معضلات حقوقی در ورزش بوجود آمد. دادگاه حکمیت ورزش به عنوان یک نهاد مستقل در لوزان سوئیس فعالیت خود را آغاز کرد. و در سال 1984 یک رشته دانشگاهی به نام رشته حقوق ورزشی در یونان بوجود آمد.(حقوق ورزشی )

بخش دوم : سیر تاریخی حقوق ورزش در ایران

قبل از مشروطیت در ارتباط با حقوق ورزش در ایران تاریخ مدونی ملاحظه نشده است لیکن فرمانروایان و سلاطین و سپهسالاران سپاه توجه خاص به امر ورزش به ویژه اسب سواری، تیراندازی، شنا، کشتی داشته سربازان خود را جهت آماده نمودن در جنگ ها در حضور در این میادین و تمرینات تشویق می کردند اجرای قوانین آن توسط پیش کسوتان و ریس سفیدان قبایل و ایلات و عشایر اعمال می شد. در کتاب شرح قانون شیخ محمد حسن نجفی بعد از مشروطیت با تأسیس عدالتخانه وتصویب یکسری از قوانین این امید به وجود آمد که قضات بتوانند در حوادث مختلف ورزشی تا حدودی در مراجعه آسیب دیدگان تصمیمات درستی اتخاذ کنند اما باز عدم وجود قانون مشخص و مدونی که اختصاص به ورزش داشته باشد احساس می شد. در سال 1339 تصویب قانون مسئولیت مدنی در مراجع قضایی صورت گرفت و تا حدودی اشکال استفاده از قضات در باب مسئولیت های مدنی در ورزش مرتفع شد. در سال 1352 به موجب ماده 42 قانون مجازات عمومی تصویب شد مبنی بر حوادث ناشی از عملیات ورزش مشروط به اینکه سبب آن حوادث نقض مقررات مربوط به آن ورزش نباشد، جرم تلقی نشود به این ترتیب برای اولین بار در تاریخ حقوق ایران، حوادث ورزشی مشمول قانون خاص گردید.(حقوق ورزشی )(حقوق ورزشی )

گفتار دوم : ورزش چیست؟

در گفتار دوم، در بخش اول به تعریف ورزش و در بخش دوم از انواع ورزش بحث می کنیم.(حقوق ورزشی )

 

بخش اول : تعریف ورزش

ورزش به فعالیت ها یا مهارت های عادی جسمانی گفته می شود که بر پایه یک رشته قوانین مورد توافق همگان و با اهداف تفریحی یا برای مسابقه، نشاط شخصی، دستیابی به زندگی، مهارت جویی یا آمیزه ای از این اهداف انجام می گیرد. تعریف ورزش به هدف و منظور از انجام آن بستگی دارد.(حقوق ورزشی )

خب الان می خواهیم بدانیم تعریف تربیت بدنی و ورزش از دیدگاه قانون چیست؟ قانون اساسی به مقتضای شأن خود از هیچکدام از موضوعهای مطروحه در آن و از جمله ورزش تعریف ارائه نمی دهد و لذا برای دستیابی به چنین تعریفی باید در چارچوب اصول آن به کنکاش پرداخت. تربیت بدنی عبارت از فرایندی است که از طریق فعالیت های جسمانی به روند تکامل کمک می شود و ورزش عبارت است از یک فعالیت نهادینه شده که مستلزم کاربرد نیروی جسمی شدید و یا استفاده از مهارت های جسمانی به وسیله شرکت کنندگانی است که توسط عوامل درونی و بیرونی تحریک می شوند. اکنون پرسش این است که آیا قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران صرفا بر واژه تربیت بدنی به مفهوم اخص آن یعنی ترکیب از تربیت بدنی و ورزش را لحاظ کرده است؟ به نظر می رسد که با توجه به روح حاکم بر اصول 2 و 3 و اصطلاح (عملیات ورزشی) در بند 3 ماده 59 قانون مجازات اسلامی قبول نظر اخیر منطقی تر باشد و بتوان گفت از دیدگاه قانون اساسی و قانون مجازات اسلامی ورزش و تربیت بدنی دو واژه مترادف هستند.(حقوق ورزشی )(حقوق ورزشی )

بخش دوم : انواع ورزش

در بخش دوم، در قسمت اول از انواع ورزش با تقسیم بندی خاص و در قسمت دوم از انواع ورزش در اسلام بحث می کنیم.

 

قسمت اول : انواع ورزش با تقسیم بندی خاص

ورزش در یک تقسیم بندی به ورزش ساده و  ورزش های نیازمند ابزار و وسایل تقسیم می شود.

1- ورزش ساده

این نوع ورزشهای اسکلت و پایه و اساس ورزش ها را تشکیل می دهند و جزء ضروریات زندگی محسوب می شود. بدن را در برابر بسیاری از سختی ها، نیرومند و آماده می سازد و در عین حال برای بسیاری از بیماریها درمان محسوب می شود. تعدادی از این ورزش ها عبارتند از: تنفس عمیق، پیاده روی.(حقوق ورزشی )

2- ورزش های نیازمند ابزار و وسایل

الف) ورزش هایی که درآن توپ به کار میرود.مانند: فوتبال، والیبال، هندبال. ب) ورزش هایی که با وسایل چوبین یا آهنین انجام می گیرد.مانند ورزش های باستانی، وزنه برداری. ج) ورزش هایی که برای انجام آن، نیازمند به وسایل حمل و نقل دارد. مانند اسب سواری، دوچرخه سواری، ماشین سواری. د) ورزش هایی که به وسایل پوششی نیاز دارد. مانند: شنا، بوکس و... ه) ورزش هایی که محصول پیاده روی هستند. مانند راهپیمایی، کوهنوردی، شکار. و) ورزش های موسمی مانند شنا، اسکی، اسب سواری.(حقوق ورزشی )

قسمت دوم : انواع ورزش در اسلام

ورزش در اسلام بر دو گونه مشروع و نامشروع تقسیم می شود.

1-ورزش مشروع

اصل در ورزش، اباحه است چرا که حرمت نیازمند دلیل است و دلیلی بر حرمت اصل ورزش نداریم.(حقوق ورزشی )

2-ورزش نامشروع

ورزش های نامشروع تقسیم بندی خاص خود را دارد که در زیر می آید. و بر دو گونه ذیل می باشد : ورزش هایی که ذاتاً و به خودی خود حرام است و ورزش هایی که به جهت مسایل جانبی و حاشیه ای حرام می شود.(حقوق ورزشی )

 

الف) ورزش هایی که ذاتاً و به خودی خود حرام است.

1-ورزش با آلات و ابزار و وسایل قمار ( چه با شرط برد و باخت و چه بدون آن) مانند ورزش با پاسور، بیلیارد (بنابر نظر عده زیادی از علما)، تخته نرد. 2-بازی به شرط برد و باخت.( همانند شرط بندی چه با آلات قمار و چه بدون آن) 3- هر نوع ورزش و بازی که ترغیب، تشویق، زمینه سازی، متمایل نمودن به حرام باشد.(حقوق ورزشی )

ب) ورزش هایی که به جهت مسایل جانبی و حاشیه ای حرام می شود.

بعضی از ورزش ها به خودی خود حلال است اما به دلیل آنکه مفاسد و حرام هایی را به دنبال دارد حرام شده است. مثلاً ورزش موتور سواری و دوچرخه سواری بانوان در محافل عمومی.

1- ورزش زنان و مردان نامحرم با یکدیگر. 2- موتور سواری و دوچرخه سواری بانوان در محافل عمومی. 3- ورزش زنان در محافل عمومی و مردانه. 4- ورزش با حیواناتی که منجر به اذیت و قتل آنها بشوند. 5- به جنگ انداختن دو حیوان و در نتیجه قتل آنها. 6- ورزش هایی که لهو و لعب بوده و هیچ فایده عقلایی برای آن متصور نباشد. 7- ورزش و مسابقه با دشمنان اسلام که منجر به تضعیف اسلام و مسلمین بشود.(حقوق ورزشی )

ج) ورزش خطرناک

ورزش های مضر و خطرناک در اسلام حرام است مثل کشتی کج

 

فصل دوم : حقوق ورزشی و مباحث مسئولیت

در فصل دوم در گفتار اول به تعریف حقوق ورزشی و در گفتار دوم به مباحث مسئولیت می پردازیم.(حقوق ورزشی )

 

گفتار اول : تعریف حقوق ورزشی

در گفتار اول، در بخش اول به تعریف حقوق و در بخش دوم به تعریف حقوق ورزشی و اهداف آن می پردازیم.

 

بخش اول : تعریف حقوق

مجموع قواعدی که بر اشخاص از این جهت که در اجتماع هستند، حکومت می کند.

 

بخش دوم : تعریف حقوق ورزشی و اهداف آن

در بخش دوم در قسمت اول به تعریف حقوق ورزشی می پردازیم و در قسمت دوم از موضوع حقوق ورزشی و در قسمت سوم از اهداف حقوق ورزشی بحث می کنیم.(حقوق ورزشی )

قسمت اول : تعریف حقوق ورزشی

حقوق ورزشی یا حقوق ورزش یکی از گرایش های علم حقوق است که به بررسی حقوقی حوادث ورزشی می پردازد. منظور از حوادث ورزشی تمامی جرائم و شبه جرائمی است که توسط ورزشکاران، معلمین، مربیان، مدیران، تماشاگران سازندگان و تولید کنندگان لوازم و تجهیزات و امثال آنها به طور مستقیم یا غیر مستقیم در رابطه با ورزش انجام می گیرد. موضوع این وقایع ممکن است سلامتی، جان، اموال، حیثیت، شرافت و سایر حقوق قانونی اشخاصی باشد که در محدوده ورزش به نحوی حضور دارند.(حقوق ورزشی )(حقوق ورزشی )

قسمت دوم : موضوع حقوق ورزشی

موضوع حقوق ورزشی تمامی تخلفاتی است که در عرصه ورزش واقع و به نحوی به حقوق دیگران لطمه وارد می آورد. واکنش قانونگذار در برابر این تخلفات بر دو گونه است. 1. این واکنش ها گاهی به عنوان مجازات ها از قبیل جزای نقدی، شلاق، حبس، محرومیت از حقوق اجتماعی و حتی اعدام مجرم اعمال می شود. 2- هرگاه تخلف، وصف شبه جرم داشته باشد متخلف ملزم به جبران خسارت خواهد بود. (دکتر محسنی. کلیات حقوق جزا، ج1 ص 27)(حقوق ورزشی )

قسمت سوم : اهداف حقوق ورزشی

1- افزایش آگاهی های حقوقی جامعه ورزش در محدوده حقوق ورزشی. 2- استفاده از این آگاهی ها در راستای جلوگیری از وقوع حوادث ورزشی. 3- شفاف تر کردن نقش حیاتی ورزش از دیدگاه حقوق ایران. 4- تشریح وظایف و اختیارات مدیران ورزشی از نظر حقوقی. 5- ارائه انواع تدابیر حقوقی که قبل و بعد از حوادث ورزشی باید اتخاذ شود. 6- در امان نگهداشتن سلامت جسمی، روانی و حیثیتی ورزشکاران و نیز مصون داشتن مدیریت های ورزشی از مسئولیت های قانونی است.(حقوق ورزشی )

گفتار دوم : مباحث مسئولیت

در گفتار دوم در بخش اول از مسئولیت های قانونی، در بخش دوم از ورزش در قانون و در بخش سوم از مسئولیت ورزشی بحث می کنیم.(حقوق ورزشی )

بخش اول : مسئولیت های قانونی

در بخش اول در قسمت اول به تعریف مسئولیت قانونی می پردازیم و در قسمت دوم از انواع مسئولیت های قانونی بحث می کنیم.(حقوق ورزشی )

 

قسمت اول : تعریف مسئولیت قانونی

قبل از ورود به بحث اصلی که مسئولیت های ورزشکاران است جای دارد که به شناخت خود مسئولیت ها و انواع آن می پردازیم. مسئولیت در لغت به معنی موظف بودن به انجام دادن امری است.(دکتر محمد معین، فرهنگ فارسی). مسئول کسی است که تعهدی در قبال دیگری به عهده دارد که اگر از ادای آن سرباز بزند او بازخواست می شود. هرگاه کسی با رفتار خود موجب لطمه و حقوق قانونی اشخاص دیگر شود اصطلاحاً می گوییم که مسئولیت قانونی دارد.(حقوق ورزشی )

قسمت دوم : انواع مسئولیت های قانونی

در قسمت دوم ابتدا از مسئولیت کیفری و بعد از مسئولیت مدنی بحث می کنیم. گاه شخص مسئولیت کیفری و گاه مسئولیت مدنی و گاه هر دو مسئولیت را دارد. به عنوان مثال هرگاه ورزشکاری در اجرای فن خطا توسط حریف فوت کند عمل او جرم محسوب و مرتکب مسئولیت کیفری دارد ولی اگر بر اثر اصابت غیر عمدی توپ به پنجره منزل مجاور ورزشگاه خسارتی وارد شود و ورزشکار متخلف ضامن خسارت وارده محسوب و ملزم به جبران آن خسارت است که می گوئیم مسئولیت مدنی دارد. در بعضی موارد عمل شخص ممکن است متضمن هر دو مسئولیت باشد. به عنوان مثال اگر بر اثر اجرای  یک عمل ورزشی خطا، حریف دچار شکستگی شود، ورزشکار متخلف دارای مسئولیت کیفری و مدنی توأمان خواهد بود.(حقوق ورزشی )(حقوق ورزشی )

1-مسئولیت کیفری

در مسئولیت کیفری ابتدا به تعریف مسئولیت کیفری می پردازیم و سپس از ارکان مسئولیت کیفری بحث می کنیم.

 

1-1-تعریف مسئولیت کیفری

در مسئولیت کیفری رفتار خلاف قانون متخلف، عنوان جرم را داراست و در این صورت مجرم به تحمل مجازات جرم ارتکابی ملزم می شود. برای تعیین میزان مسئولیت کیفری ابتدا باید جرم و ارکان آن را شناخت.(حقوق ورزشی )

2-2-ارکان مسئولیت کیفری

ارکان مسئولیت کیفری عبارت است از: رکن قانونی و رکن مادی و رکن معنوی.

الف- رکن قانونی

منظور آن است که اولا تنها قانون است که می تواند عملی را جرم بشناسد و هیچ منبع دیگر یا شخصیتی نمی تواند به عملی که قانون آن را جرم ندانسته وصف مجرمانه بدهد. ثانیاً تاریخ وضع چنین قانونی باید قبل از ارتکاب عمل باشد به عبارت دیگر اثر قانون نسبت به آتیه است. (ماده 4 قانون مدنی) و قانون عطف بما سبق نمی شود. نتیجه اینکه اصل بر جرم نبودن اعمال است مگر اینکه به موجب قانون عملی جرم شناخته شده باشد.(حقوق ورزشی )

ب- رکن مادی

در متن ماده 2 قانون مجازات اسلامی از فعل یا ترک فعل نام برده شده است و منظور آن است که باید از سوی انسان به طور مستقیم یا غیر مستقیم عملی صورت پذیرد تا بتواند آن را جرم به حساب آورد زیرا مجرد قصد ارتکاب جرم، جرم نیست. منظور از فعل، عملی است که تجلی اراده انسان بوده و در عالم خارج متضمن آثاری است به نحوی قابل حس است مانند گفتن الفاظ رکیک که قابل شنیدن است یا زدن. منظور از ترک فعل عبارت است از خودداری از انجام کاری که مقنن انجام آن را امر کرده است. به عنوان مثال ناجی غریق موظف به نجات شناگری است که در حال غرق شدن است.(حقوق ورزشی )

ج - رکن معنوی

برای تحقق جرم از نظر قانونی صرف انجام عمل خلاف قانون کافی نیست، بلکه لازم است که مرتکب اراده به انجام داشته باشد. بنابراین اعمال غیر ارادی هرچند نتیجه خلاف قانون در پی داشته باشد جرم به حساب نخواهد آمد. به عنوان مثال اگر ورزشکاری که روی تخته شیرجه ایستاده بر اثر شکسته شدن تخته که خود در آن هیچ نقشی ندارد به سطح آب سقوط و بر اثر برخورد با شناگر دیگری موجب مرگ او شود عمل او را نمی توان جرم به حساب آورد. اما صرف داشتن اراده در انجام یک عمل هم کافی برای جرم بودن نیست بلکه این اراده یا باید به صورت قصد ارتکاب جرم متجلی شود که در این صورت جرم ارتکابی را عمدی می گوییم. کشتی گیری که با علم به خطا بودن فنی مبادرت به اجرای آن می کند و حریف بر اثر اجرای این فن مصدوم یا مقتول می شود مرتکب جنایت عمدی شده است. گاهی ممکن است عمل مرتکب ارادی باشد ولی قصد ارتکاب جرم نداشته باشد ولی بر اثر تقصیر وی جرمی واقع گردد که در این صورت عنوان جرم غیر عمدی خواهد بود. در ورزش نیز بسیاری از جرائم ارتکابی ناشی از تقصیر است. به عنوان مثال؛ بازیکنی که با کفش غیر مجاز به بازی فوتبال می پردازد و صدمه حاصله ناشی از فلزی بودن و قطر کمتر از حد مجاز است مقصر محسوب و مسئول خواهد بود.(حقوق ورزشی )(حقوق ورزشی )

2-مسئولیت مدنی

در مسئولیت مدنی ابتدا به تعریف آن می پردازیم و سپس از ارکان آن بحث می کنیم.

2-1-تعریف مسئولیت مدنی

در هر مورد که شخص ناگزیر از جبران خسارت دیگری باشد می گویند در برابر او (مسئولیت مدنی) دارد. بر مبنای این مسئولیت، رابطه دینی ویژه ای بین زیان دیده و مسئول به وجود می آید. زیان دیده طلبکار و مسئول بدهکار می شود و موضوع بدهی خسارت است که به طور معمول با دادن پول انجام می پذیرد.

ماده یک قانون مسئولیت مدنی که یکی از منابع مهم در این مورد است مقرر می دارد : هر کس بدون مجوز قانونی عمداً یا در نتیجه بی احتیاطی به جان یا سلامتی یا مال یا آزادی یا حیثیت یا شهرت تجارتی یا هر حق دیگر که به موجب قانون برای افراد ایجاد گردیده لطمه ای وارد نماید که موجب ضرر مادی یا معنوی دیگری شود مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود خواهد بود.(حقوق ورزشی )

2-2-ارکان مسئولیت مدنی

تحقق مسئولیت مدنی موکل به شرایط ذیل است : الف) ارتکاب عمل ب) نامشروع بودن عمل ج) تحقق نتیجه زیان بار د) رابطه سببیت.

الف) ارتکاب عمل

لطمه به حقوق دیگران معمولا از طریق فعل یعنی انجام کاری است که تجلی خارجی آن به سهولت مشهود و محسوس است. تخریب اموال دیگران، درج مقاله موهن و امثال آنها از مصادیق بارز فعل است ولی عمل منفی یا (ترک فعل) نیز می تواند همین نتیجه را داشته باشد. اما ترک فعل وقتی می توان عنصر مادی مسئولیت مدنی واقع شود که خودداری کننده به موجب قانون یا قرارداد موظف به انجام کاری باشد والا مطلق خودداری از انجام یک کار حتی اگر منجر به ضرر شود موجبی برای مسئولیت مدنی نیست. مربی کشتی که ناظر بر کشتی دو نوجوان است اگر از اعلام خطا بودن فنی که یکی از آن علیه دیگری اجرا می کند خودداری نماید و مانع اجرا نشود ضامن است. یا داوری که از بازدید دستکش بوکس غیر استاندارد یا جاسازی شده امتناع می کند باید پاسخگو باشد.(حقوق ورزشی )

ب) تحقق نتیجه زیان بار

همانگونه که تحمل مسئولیت کیفری ملازمه با ارتکاب جرم دارد لازمه مسئولیت مدنی نیز ورود ضرر به غیر است. به عبارت دیگر تا ضرری محقق نشده باشد نمی توان کسی را مسئول شناخت.

مفهوم ضرر؛ هرجا که نقصی در اموال ایجاد شود یا منفعت مسلمی از دست برود یا به سلامتی و حیثیت و عواطف شخص لطمه ای وارد آید، می گویند ضرری به بار آمده است. قوانین و نویسندگان حقوقی زیان هایی را که برای جبران آن مسئولیت مدنی ایجاد می شود به دو گروه متمایز تقسیم کرده اند: 1-مادی 2- معنوی. ضرر مالی یا مادی کاستن از دارایی شخص و پیشگیری از فزونی آن به هر عنوان که باشد. به بیان دیگر؛ هرگاه آنچه از دست رفته و قابل ارزیابی به پول باشد و صدمه به حقوق مالی برسد ضرر مالی است. اما تعریف زیان معنوی؛ صدمه به منافع عاطفی غیر مالی است مانند احساس درد جسمی و رنجهای روحی، از بین رفتن آبرو و حیثیت و آزادی.(حقوق ورزشی )(حقوق ورزشی )

ج) نامشروع بودن عمل

صرف انجام کاری که منجر به ضرر غیر شود موجب مسئولیت مدنی نیست بلکه عمل ارتکابی باید نامشروع و بدون مجوز قانونی باشد. مفهوم مخالف آن این است که ضرر و زیان ناشی از اعمال قانون موجب مسئولیت مدنی نیست. به طور مثال اگر ورزشکاری با رعایت تمام مقررات ورزشی موجب مصدوم شدن حریف شودچون عمل او منطبق با قانون و به عبارت دیگر از نظر قانونی مجاز است مسئولیتی نخواهد داشت.(حقوق ورزشی )

د) رابطه سببیت

باید احراز شود که بین دو عامل ضرر و فعل زیانبار رابطه سببیت وجود دارد یعنی ضرر از آن فعل ناشی شده است.  احراز رابطه سببیت آنگاه مشکل تر می شود که موضوع مسئولیت ناشی از فعل دیگری مطرح باشد. فرض کنید معلم ورزش در دبستان مشغول آموزش دانش آموزان در ساعت ورزش است و در همین اتناء احدی از آنها به دیگری یا مال دیگری صدمه ای وارد می نماید. اکنون این پرسش مطرح است که آیا برای الزام معلم ورزش به جبران خساراتی که دانش آموزان وارد کرده است باید میان خسارت و عمل معلم ورزش رابطه سببیت برقرار شود؟ در این موارد ابتدا باید رابطه سببیت میان عمل دانش آموزان و ضرر احراز شود و سپس با توجه به ماده 7 قانون مسئولیت مدنی که می گوید: کسی که نگاهداری با مواظبت مجنون یا صغیر قانوناً یا بر حسب قرارداد بر عهده او می باشد در صورت تقصیر در نگاهداری یا مواظبت مسئول جبران زیان وارده از ناحیه مجنون یا صغیر می باشد و اگر تقصیر معلم ورزش در مراقبت از دانش آموز به اثبات برسد کافی برای الزام او به پرداخت خسارت است.(حقوق ورزشی )(حقوق ورزشی )

بخش دوم : ورزش در قانون

در بخش دوم ابتدا در قسمت اول از جایگاه تربیت بدنی در قانون اساسی و در قسمت دوم از مسؤولیت کیفری ناشی از ورزش بحث می کنیم.(حقوق ورزشی )

قسمت اول : جایگاه تربیت بدنی در قانون اساسی

قانون اساسی جمهوری ایران در اصل سوم به صراحت از تربیت بدنی به عنوان یکی از مهم ترین راستای نیل به اهداف نظام نامبرده است.

 

قسمت دوم : مسؤولیت کیفری ناشی از ورزش 

قانون مجازات اسلامی با الهام از قانون اساسی حوادث ناشی از عملیات ورزشی را مشروط به رعایت مقررات و انطباق با موازین شرعی به موجب ماده 59 از علل موجهه به شمار آورده است. به همین دلیل ما به تحلیل حقوقی ماده 59 قانون مجازات اسلامی می پردازیم. در قسمت دوم ابتدا به تحلیل حقوقی ماده 59 قانون مجازات اسلامی و سپس از علت جرم نبودن حوادث ناشی از عملیات ورزشی بحث می کنیم.(حقوق ورزشی )

1-تحلیل حقوقی ماده 59 قانون مجازات اسلامی

به موجب ماده 59 « اعمال زیر جرم محسوب نمی شود : ......  حوادث ناشی از عملیات ورزشی مشروط بر این است که سبب آن حوادث نقض مقررات مربوط به آن ورزش نباشد و این مقررات هم با موازین شرعی مخالفت نداشته باشد.» تحلیل حقوقی این ماده مستلزم روشن ساختن عناوین ذیل است: شخصیت مرتکب، عمل مرتکب، نتیجه حاصله، رعایت مقررات، انطباق با موازین شرعی.(حقوق ورزشی )

1-1-شخصیت مرتکب

به نظر می رسد منظور مقنن مفهوم خاص ورزشکار به شرح فوق نباشد و به همین دلیل هم از به کار بردن واژه ورزشکار خودداری کرده است. بلکه نظر بر مفهوم عام ورزشکار داشته است و لذا هرکس که به انجام فعالیت های ورزشی بپردازد با رعایت سایر شرایط می تواند از امتیاز این ماده قانونی استفاده کند.(حقوق ورزشی )

در  متن  بند 3  ماده 39   ق  مجازات  اسلامی  بطور صریح  به  شخصیت  مرتکب  اشاره ای  نشده  است  ولی به  وضوح  معلوم  است  که  صرفنظر  از سن ، مهارت ، جایگاه  و  سایر  ویژگیها صرفاّ » عملیات ورزشی « عبارت ناظر به ورزشکار است . اما پرسش اساسی درباره شخصیت حادثه دیده است.  آیا مطلق حوادث ناشی از عملیات ورزشی از علل موجهه به حساب می آیند و شخصیت زیان دیده تأثیری بر موجه بودن آن ندارد؟ و یا این که باید میان حادثه دیدگان قائل به تفصیل شد.

ظاهر بند 3 ماده مرقوم هیچ گونه اشاره ای به شخصیت حادثه دیده ندارد و مطلق حوادث ناشی از عملیات ورزشی را مشروط به رعایت مقررات مربوطه و مطابقت با موازین شرعی وافی به مقصود می داند.به عبارت دیگر ظاهر بند سوم صرف مباح بودن مبنای عمل را کافی برای معافیت مرتکب از تمامی آثار آن دانسته و منصرف از شخصیت زیان دیده است.(حقوق ورزشی )

این تحلیل با اهداف حقوقی جزا و حکمت تشریع سازگاری ندارد زیرا به وضوح موجب تضییع حقوق کسانی است که هیچگونه مداخله ای در آن فعالیت ورزشی نداشته اند. چنین وضعی در دفاع مشروع و امر آمر نیز قابل تصور است. در دفاع مشروع به استناد ماده 61 قانون مجازات اسلامی مشروعیت دفاع صرفاّ در مقابل متجاوز قابل توجیه است و لا غیر و لذا اگر گلوله مدافع به عابری که در تجاوز یا ایجاد خطر مداخله ای ندارد اصابت کند و او را به قتل برساند استناد به دفاع در مقابل چنین شخصی مصداق ندارد و مرتکب از نظر کیفری مسئول خواهد بود. به همین جهت موجه بودن حوادث ناشی از عملیات ورزشی را بر خلاف ظاهر بند 3 و به رغم مشروعیت مبنای عمل ، نمی توان به طور مطلق پذیرفت بنابراین برای تسری دامنه شمول قانون بر اشخاص ، بررسی شخصیت و وضعیت زیان دیده ضروری است و به عبارت دیگر باید دید حوادث مذکور علیه چه کسانی قابل توجیه است؟ و هر چند که این گروه فرد اجلای حادثه دیدگان هستند ملی اشخاص متعدد دیگری نیز ممکن است در نتیجه عملیات ورزشی دچار حادثه شوند از قبیل ورزشکاران اعم از خودی یا حریف ، داوران ، تماشاگران ، کارکنان ورزشگاهها ، همسایگان و امثال آنها که بطور جداگانه باید در مورد شمول قانون بر آنها مورد بررسی قرار گیرند.(حقوق ورزشی )(حقوق ورزشی )

منظور از ورزشکاران کلیه کسانی هستند که در فعالیت های ورزشی جمعی یا بازیها مشارکت می کنند اعم از اینکه جزء دسته مرتکب باشند و یا در دسته مقابل بوده و یا منفرداّ به رقابت برخاسته باشند ، مانند بازیکنان ورزش بسکتبال ، دو و میدانی ، کاراته ، جودو ، تکواندو و غیره. این گروه مصداق بارز کسانی هستند که حکم بند 3 ماده 39 ق.م.ا . بر آنها شمول دارد.  مبنای توجیه عملیات ورزشی در مرد این گروه رضایت همراه با آگاهی آنها از حوادث قابل پیش بینی در آن ورزش و مشارکت آزاد آنها در فعالیت ورزشی است.  مقنن نیز با وقوف بر این امر مرتکب را در صورت رعایت مقررات ضامن ندانسته است.  عمدی یا غیر عمدی بودن حرکت ورزشی در صورتی که خطا باشد صرفنظر از نتیجه آن موجب مسئولیت مرتکب است، همانگونه که در صورت مطابقت آن با مقررات ، به بررسی عنصر معنوی نیازی نیست. نتیجه اینکه موجه بودن حوادث ناشی از عملیات ورزشی مستلزم ترکیب دو عامل است : اولاّ رعایت مقررات از سوی ورزشکار مرتکب و ثانیاّ قبول خطر های متعارف و قابل پیش بینی از سوی حادثه دیده که معمولاّ شرکت در آن فعالیت ورزشی کاشف از آن است.  فقدان هر یک از این دو عامل و یا مداخله عامل ثالثی وضعیت را از نظر حقوقی به گونه دیگری در خواهد آورد داوران ، مربیان و سایر کارکنان حاضر در محل حادثه دیدگان در اثر فعلیت های ورزشی همانطور که گفته شد منحصر به بازیکنان نیستند بلکه اشخاص دیگری نیز ممکن است در زمین ورزش و در کنار بازیکنان به فعالیت های مختلفی مثل داوری ، مربیگری و یا سایر خدمات اشتغال داشته باشند.(حقوق ورزشی )(حقوق ورزشی )

1-2-عمل مرتکب

ورزش در این ماده در مفهوم عام مورد نظر است به عبارت دیگر نه فقط مجموعه حرکاتی که به موجب مقررات مدون بین المللی یا داخلی، ورزش به حساب می آید مشمول ماده خواهد بود بلکه آن دسته از فعالیت های بدنی که به موجب عرف در گوشه و کنار کشور ورزش تلقی شوند، ورزش در مفهوم مورد نظر مقنن است. چوگان در عشایر کشتی با شال، لافن بازی، چوب بازی و امثال آنها که فاقد تشکیلات اجرایی و مقررات مدون است ورزش مورد نظر ماده 59 محسوب می شوند. از نظر قانون تفاوتی میان تمرین و مسابقه وجود ندارد و حتی فعالیت های ورزش در زمان گرم کردن می تواند عملیات ورزشی مشمول ماده مذکور باشد. نتیجه حاصلهاین است که مقنن با استعمال واژه حوادث، کلیه نتایج محرمانه ناشی از عملیات ورزشی که به طور معمول جرم به حساب می آید را در شمول ماده 59 قرار داده است. حادثه می تواند از ضرب و جرح ساده شروع و بالاخره به مرگ منتهی گردد. بنابراین شدت و ضعف نتیجه حاصله از عملیات ورزشی علی الاصول تأثیر بر جرم بودن یا نبودن آن ندارد.(حقوق ورزشی )

1-3-رعایت مقررات به عنوان شرط اصلی

اولین و مهم ترین شرطی را که مقنن برای موجه جلوه دادن حوادث ورزشی مقرر می دارد رعایت مقررات است. اگر بخواهیم معنا و مفهوم مقررات ورزشی را بیان کنیم می توانیم بگوییممجموعه شرایطی است که توسط فدراسیونها، هیأتها، انجمن ها و امثال آنها به صورت مدرن در رابطه با عملیات ورزشی تنظیم گردیده و یا مقرراتی است غیر مدون که حاکم بر ورزشهای بومی است بدون این که مورد تأیید سازمانهای دولتی قرار گرفته باشد ولی عرفا مورد قبول مردم می باشد.(حقوق ورزشی )

الف) مقررات مربوط به خطاهای فنی ورزشی

بارزترین مصداق مقررات، مقررات ناظر بر خطاهای ناشی از عملیات ورزشی است.  هرگاه حادثه بر اثر حرکات خطای ورزشکار باشد مسئولیت قانونی کامل بر عهده او خواهد بود و همانند یک مجرم عادی که در خارج از زمین ورزشی مرتکب جرمی می شود مجازات خواهد شد. بدیهی است اقدامات غیر ورزشی که در حین فعالیت ورزشی انجام می گیرد مانند: فحاشی یا کتکاری ورزشکاران قابل طرح در حقوق ورزشی نیست. مرتکب تحت عنوان مجرم عادی قابل مجازات است.(حقوق ورزشی )

هرچند سعی شده است که کلیه مصادیق خطاهای ورزشکاران در مقررات مربوطه ذکر گردد و داوران موظفند برابر آن اعلام نظر نمایند ولی بسیاری از حرکات که ظاهرا لازمه همان ورزش نیز به حساب می آیند ممکن است سبب حادثه شود. به عبارت دیگر عدم پیش بینی بعضی حرکات ورزشی در مصادیق خطاها به معنای مجاز بودن انجام آنها به طور مطلق نیست، زیرا در چنین صورتی به ورزشکار اجازه داده ایم که در پوشش حرکات ظاهراً ورزشی به هر اقدامی برای دست یابی به اهداف مجرمانه دست بزند. به عنوان مثال؛ آیا بازیکن فوتبال مجاز است در میانه میدان توپ را با پا به بازیکنی که در نزدیکی او قراردارد بکوبد؟ بی گمان پاسخ منفی است. در مقررات هر ورزش پس از شمارش انواع خطاها با ذکر یک ماده، هر گونه سوء استفاده از ورزش را ممنوع اعلام کرده است. ماده 22 مقررات بین المللی واترپلو: «مرتکب بد رفتاری شدن .» ماده  8 : «الفاظ رکیک و پافشاری در بازی ناجوانمردانه و غیره است.» پافشاری در بازی ناجوانمردانه عبارت است از اعمالی که با روح مقررات مغایرت دارد. مانند پرتاب توپ به صورت حریف یا در ماده 63 مقررات کشتی : «انجام هر گونه فنی که منجر به کشش ستون فقرات حریف گردد.» یا قانون دوازدهم فوتبال تحت عنوان «خطاها و رفتار ناشایسته» بازی کردن به نحوی که به عقیده داور خطرناک تشخیص داده شود خطا محسوب می گردد مانند این که اگر توپ در اختیار دروازه بان باشد و بازیکن آن را با پا بزند. مثال های فوق نشان می دهد که خطاهای ورزشی منحصر به موارد خاص مندرج در آیین نامه ها نیست بلکه هر حرکت ورزشی خطرناک، مخالف شئون ورزشی یا خلاف اخلاق ورزشی بوده نیز خطا محسوب و مرتکب در مقابل حوادث ناشی از آن مسئول است.(حقوق ورزشی )

ب) مقررات و لوازم شخصی ورزشکاران

در بسیاری از ورزشها مانند فوتبال، بوکس یا ورزشهای رزمی، ورزشکار باید از کفش، دستکش مجاز و امثال آنها استفاده کند و مقررات آن ورزش به طور دقیق خصوصیات اینگونه وسایل را مشخص کرده است. حال چنانچه نفس حرکت ورزشی در فوتبال مجاز باشد ولی بر اثر برخورد استوک های فلزی که دارای ارتفاع بیشتر و قطر کمتری است صدمه حاصل شود ورزشکار به علت نقض مقررات مربوط به وسائل بازیکنان مسئول خواهد بود یا در ورزش بوکس اگر مشتزن در داخل دستکش قطعات فلزی تعبیه کند و یا از دستکش هایی استفاده نماید که غیر مجاز باشد مسئولیت او ناشی از بکار بردن وسیله خلاف مقررات خواهد بود. استفاده از وسایل شخصی مانند: ساعت وانگشترکه منجربه مصدومیت وخطراتی برای سایر ورزشکاران گردد طبق مقررات مجازنمی باشد و موجب مسئولیت می باشد.(حقوق ورزشی )

ج) مقررات و زمان فعالیت های ورزشی

حوادث ورزشی در صورتی جرم به حساب نمی آید که عمل ارتکابی در محدوده زمان مقرر برای آن ورزش نیز باشد. ورزش ها از نظر زمان تابع مقررات مختلفی هستند. گاهی زمان ورزشها مشخص و ابتدا و انتهای آن به موجب مقررات تعیین شده است مانند: کشتی، فوتبال. در این گروه اگر عمل ورزشی که منجر به حادثه شده قبل یا بعد و یا در حین بازی ولی در مقاطعی که به عللی بازی برای مدت کوتاه قطع شده واقع شود جرم محسوب و مرتکب مسئول است. گروه دیگری از ورزشها به صورت گیمی و یا امتیازی یا دفعی است و زمان آن تابع نتیجه گیم، امتیاز و یا دفعات انجام حرکت ورزشی است مانند والیبال. در این گروه نیز عمل ورزشی اگر منجر به حادثه شود در صورتی از علل موجهه محسوب خواهد شد که در زمان مورد نظر خود صورت گرفته باشد.

د) مقررات و وسایل، امکانات و تجهیزات ورزشی

این وسایل وابزارهمان طوری که مقررات مقرر داشته باید مجاز و قانونی بود. و مطابق استاندارد و ظوابط مدیریت یا فدراسیون مربوطه باشد و استفاده ازتور مخصوص برای پرتاب دیسک یاپرتاب چکش و بکارگیری تجهیزاتی که ایمنی بیشتری را بوجود می آورد مورداستفاده ودرصورت ایجاد صدمه و چنانچه ازتجهیزات لازم استفاده نشده باشد باعث مسئولیت ورزشکاران و مربیان خواهد بود. در هر ورزش بنا بر مقتضای خود از وسایل عمومی مانند: توپ، زمین، تشک، اسباب و امثال آنها استفاده می شود. این وسایل با توجه به حفظ سلامت و ایمنی ورزشکاران پیش بینی شده است. اگر ورزشکار رعایت مقررات مربوط را ننماید و صدمه ناشی از معیوب، غیر استاندارد و یا اشکال موجود در این وسایل و امکانات باشد، از نظر قانونی مسئول است. به عنوان مثال استفاده از تشک های مورد تأیید 1 متر (با همان ضخامت) در نظر گرفته شده در کلیه بازیهای المپیک، مسابقات قهرمانی /1 تا 50/ ایمنی به عرض 20 اجباری می باشد. بنابراین کشتی گرفتن روی فرش هرچند با رضایت طرفین باشد خلاف مقررات کشتی و موجب مسئولیت مرتکب خواهد بود.(حقوق ورزشی )

و) تطابق مقررات با موازین شرعی

مقنن در سال 1361 علاوه بر ضرورت رعایت مقررات برای موجه بودن حوادث ناشی از عملیات ورزشی شرط دیگری را به لحاظ مقتضای اسلامی بودن حکومت به آن اضافه کرد و مقرر داشت که و این مقررات هم با موازین شرعی مخالفت نداشته باشد. تأسیس فدراسیون و اجازه انجام یک فعالیت ورزشی از سوی کمیته ملی المپیک به عنوان بخشی از قوه مجریه، تکلیفی برای قوه قضائیه به تبعیت از تصمیمات آن ایجاد نمی کند. کما اینکه مصوبات وزیران در صورت مغایرت با قانون قابل ابطال است. خلاصه، آنگونه ورزش ها و مسابقاتی که مستلزم ایذاء نفس یا ایذاء غیر است اشکال شرعی دارد. آیت الله مکارم شیرازی نیز در پاسخ به این استفتاء که چه نوع ورزشهایی دارای اشکال شرعی است چنین پاسخ داده اند. ورزشهایی مانند بوکس خالی از اشکال شرعی نیست. بنابراین حوادث ناشی از اجرای اینگونه ورزشها به رغم رعایت مقررات به علت مخالفت با موازین شرعی می تواند متضمن مسئولیت برای مرتکب می باشد. ورزشهای دیگری نیز ممکن است مشمول همین حکم شود مانند کشتی کج.

مرجع تشخیص ، قوه قضائیه است والزامی به پذیرش نظرات دستگاه ندارد ودرصورت بروزحادثه عاملحادثه نمی تواند مدعی به عدم مسئولیت خودگرددوقاضی در صورت محرز شدن جرم اوحکم به محکومیت او می دهد.(حقوق ورزشی )

2-علت جرم نبودن حوادث ناشی از عملیات ورزشی

استدلال های متفاوتی از سوی حقوقدانان ارائه می شد. مصلحت اجتماعی، رضایت زیان دیده، عرف و عادت و امثال آن از جمله اینها بود. اما با وضع ماده 42 در قانون مجازات عمومی در سال 1352 مستند موجه بودن حوادث ناشی از عملیات ورزشی، قانون است.  با دقت بیشتری می توان دلایل ذیل را در این رابطه مطرح نمود :

الف-تبعیت از دیدگاه قانون اساسی

قانون اساسی ورزش را یکی از اساسی ترین ابزارها برای تربیت انسانی کریم، با ارزشهای والای انسانی آزاد ومسئول در برابر خدا می داند و با توجه به اینکه قانون عادی باید از اصول و سیاست ها کلی ترسیمی در قانون اساسی تبعیت نماید، قانون عادی، حوادث ناشی از عملیات ورزشی را جرم محسوب نمی کند.(حقوق ورزشی )

ب- رضایت ورزشکار مصدوم به شرکت در فعالیت ورزشی

از نظر اصول حقوقی، رضایت مجنی علیه اصولا تأثیری در مجرمیت مرتکب ندارد مگر در موارد استثنائی. بدون تردید رضایت ورزشکار به مشارکت در فعالیت ورزش به معنای قبول خطرات و نتایج زیان بار متعارف در ورزش است. مقنن با علم به اینکه حادثه با ورزش قابل تفکیک نیست و حتی به رغم رعایت همه موازین و مقررات باز ممکن است صدمه ای محقق شود با شجاعت و بینشی بسیار متعالی حساب ورزش را از همه امور جدا ساخته و حوادث آن را جرم محسوب نمی کند. استناد به قاعده اقدام که یکی از قواعد فقهی است در این مورد نیز مقبول است. معنای این قاعده، کسی که با علم و قصد ورضا ضرر یا ضمانی را بپذیرد هیچکس ضامن او نخواهد بود.(ابوالحسن محمدی، قواعد فقه، ج 1،ص235).

ج : توجه به نقش ورزش در جامعه

از مهم ترین انگیزه های مقنن را باید در نقش و عملکرد ورزش در جامعه دانست که عبارتند از : 1-کاهش هیجانات : ورزش به عنوان دریچه اطمینانی است که تمایلات مهاجمانه را تلطیف می کند. 2- اثبات هویت : ورزش امکان شناخته شدن و اظهار ارزشهای وجودی را فراهم می آورد. 3- کنترل اجتماعی : ورزش وسایلی را برای کنترل مردم در جامعه ای که انحرافات رواج دارند به وجود می آورد. 4- اجتماعی شدن : ورزش وسیله ای است برای اجتماعی شدن. 5- عامل تغییر : مثلا ورزش برخورد و رقابت گونه های مختلف مردم و برتری بر اساس قابلیت را مجاز می سازد. 6- بیداری و آگاهی جمعی : ورزش موجد روح جمعی است که مردم را به شیوه متحد به دنبال اهداف مشترک متشکل می سازد.  7- موفقیت : ورزش موجب احساس موفقیت در تماشاگران و ورزشکاران است.(حقوق ورزشی )

بخش سوم : مباحث مسئولیت ورزش

در بخش سوم، در قسمت اول از مباحث مسئولیت ورزشکاران، در قسمت دوم از مسئولیت تماشاگران، در قسمت سوم از مسئولیت مدیران ورزشی، در قسمت چهارم از مباحث حقوقی مسؤولیت تولید کنندگان و فروشندگان لوازم ورزشی ، در قسمت پنجم از رابطه ورزشکاران با مربیان و مؤسسه های ورزشی و در قسمت ششم از  دوپینگ بحث می کنیم.(حقوق ورزشی )

 

قسمت اول : مباحث مسئولیت ورزشکاران

عملیات ورزشی ورزشکار یا موافق قوانین ورزشی یا مخالف قوانین ورزشی است و در هر مورد حکم جداگانه ای دارد.

 

1- موافق قوانین ورزشی

در ایران، خوشبختانه از سال 52 به طور صریح در مورد صدمات ناشی از حوادث ورزشی قانون داریم و بعد از انقلاب هم همان ماده (42) سابق، در قانون مجازات عمومی تأیید شد و فقط یک جمله ای به آن اضافه شد و آن اینکه : «آن مقررات هم با موازین شرعی، مغایرت نداشته باشد.» بنابراین ما در حال حاضر، در مورد عملیات ورزشی و حوادث ناشی از آن قانون خاص داریم که به موجب آن، این حوادث از امتیاز علل موجهه استفاده می کنند و مرتکب با رعایت شرایط مذکور در ماده قانونی هیچگونه مسئولیت اعم از کیفری و مدنی نخواهد داشت. مثلا فرض کنید یک کشتی گیری حریفش را روی پل می برد و برابر مقررات، او را روی پل نگه می دارد، کشتی گیری که مقاومت می کند ممکن است قطع نخاع شود. ما برای مجری فن مسئولیت قائل نیستیم. که اولا تنها قانون است که می تواند عملی را جرم بشناسد و هیچ منبع دیگر یا شخصیتی نمی تواند به عملی که قانون آن را جرم ندانسته وصف مجرمانه بدهد. ثانیاً تاریخ وضع چنین قانونی باید قبل از ارتکاب عمل باشد به عبارت دیگر اثر قانون نسبت به آتیه است. (ماده 4 قانون مدنی) و قانون عطف بما سبق نمی شود. نتیجه اینکه اصل بر جرم نبودن اعمال است مگر اینکه به موجب قانون عملی جرم شناخته شده باشد.(حقوق ورزشی )

آنچه تعیین کننده مسئولیت قانونی ورزشکاراست، طبق مقررات ورزشی نیست بلکه استناد به مقررات ورزشی چه درباب مسئول شناختن ورزشکار چه درباب جرم ندانستن عمل او تا حدی است که این مقررات ،ناقص قوانین نباشد .بنابراین گاهی ممکن است قاضی حادثه ناشی ازیک عمل ورزشی) عمل ورزشی خطا( را جرم نداند.  در حقوق جزا برای انتساب مسئولیت به اشخاص قطعا باید بین عمل وحادثه رابطه را اثبات نمود و اگر نتوان بین حادثه و عمل مرتکب این رابطه رااثبات نمود، مسئولیتی هم متوجه مرتکب نخواهد بود. مثلا ورزشکاری که با فرمان سرداور شروع به پرتاب نیزه کرده ودر اثر بی احتیاطی سرداور به داوری که درمحوطه درحال عبور می باشد برخورد نماید. مجرم نیست حتی اگردرحین پرتاب پایش ازخط مجازعبورکرده باشد. زیرا عبور پای او منجر به مصدومیت داورشده و بی توجهی سرداورعامل بروزحادثه بوده است. و یا درپاره ای موارد عمل ورزشی با هیچ یک ازمقررات مغایرتی ندارد، ولی ورزشکارمرتکب را مسئول می داند زیرا رعایت احتیاط های لازم و متعارف را ننموده و موجب بروز حادثه گردیده است. اگرچندنفر در نیمه زمین فوتبال مشغول ورزش باشند ودر نیمه دیگر چند نفر به تمرین پرتاب دیسک ادامه دهند و یکی ازپرتاب کننده ها بدون توجه به عبور یکی ازبازیکنان فوتبال اقدام به پرتاب نماید و از قضا به فوتبالیست برخورد کند .درقبال حادثه مسئولیت قانونی خواهد داشت.(حقوق ورزشی )(حقوق ورزشی )

حال سوالی پیش می آید که آیا ورزشکاران در برابر تمام رخدادهایی در حین عملیات ورزشی صورت می گیرد، مثلا فحاشی های نژاد پرستانه که بعضا برخی به خاطر هیجانات ناشی از عملیات ورزشی مرتکب آن می شوند نیز مصون هستند؟ آیا هیجانات و عصبانیت های ناشی از عملیات ورزشی که در حین مسابقات ایجاد می شود، دلیل موجهی برای مصونیت از مسؤولیت نیست؟ عصبانیت عملیات ورزشی نیست، بله، ورزشکار در جریان عملیات ورزشی ممکن است عصبی شود. اگر دچار هیجان شد و عمل خطا کرد، خطاست و باید مجازات شود. ممکن است هیجانات موجب تخفیف مجازات بشود ولی هیجان مجوز ارتکاب جرم نیست.(حقوق ورزشی )

2- مخالف قوانین ورزشی

حالا اگر مخالف مقررات ورزشی ولی در حین عملیات ورزشی صدمه ای به یک ورزشکار وارد شود، وضعیت به چه منوال است؟ فرض کنید در کشتی بعضی از فنون ممنوع اعلام شده است، در این مورد اگر کشتی گیر مثلاً فن کلاته را اعمال بکند و منتهی به نقص عضو و مرگ شود. واضح است که در این مورد ورزشکار مجرم محسوب شده و مجری فن مجازات می شود.(حقوق ورزشی )

قسمت دوم : مسئولیت تماشاگران

اولا ماده قانونی مذکور، ناظر است به حوادث ناشی از عملیات ورزشی، تماشاگران مشمول این امتیاز نیستند، توهین و فحاشی آنها جرم است. در قسمت دوم از مباحث حقوقی تماشاگران و رابطه ورزشکاران و برگزارکنندگان مسابقه ها با تماشاگران بحث می کنیم.

 1-مباحث حقوقی تماشاگران

الف-راجع به تماشاگران باید گفت که وقتی آنها وارد ورزشگاه می شوند، به طور کلی حوادث طبیعی ناشی از رویداد ورزشی را می پذیرند. تماشاگر پذیرفته که ممکن است توپی سرگردان به او اصابت کند اما با این حال مدیریت ورزشگاه در قبال آنها مسؤول است یعنی باید جایگاهها ایمن باشد.

ب- حوادث بیرون ورزشگاه به حقوق ورزش ارتباطی ندارد، مثلاً فرض کنید مشکلات ناشی از تردد اتومبیل ها و خساراتی که به وسایل نقلیه عمومی وارد می شود به جامعه ورزش و در نتیجه حقوق ورزش مربوط نیست.(حقوق ورزشی )

ج-تماشاگر اجازه دارد که در ورزشگاه تیم خودش را تشویق کند، ولی به هیچ وجه در قبال تخلفات مجرمانه اش از مصونیتی برخوردار نیست، توهین کردن، پرتاب سنگ، پرتاب نارنجک، ضرب و جرح، این ها همه اعمال مجرمانه است.

د-بحث حضور بانوان در ورزشگاه ها، ورزشگاه یک مکان عمومی است که مقررات خاصی راجع به زنان، در مورد آن جاری نیست. اماکن عمومی جاهایی مثل سالن های تئاتر و سینما، سالن اجتماعات، رستوران ها، ورزشگاه ها و ... هستند آیا رفتن زنان به سالن های سینما ممنوع است؟ زن ها و دختر ها تنها هم به آنجا می روند. تازه سینما تاریک هم هست. اگر ما مکان مخصوصی برای بانوان تهیه کنیم که شأن آنها رعایت شود، چه بسا که همسر، خواهر و یا مادر ورزشکارند و یانه . مسابقات فوتنبال را به طور زنده و مستقیم از تلوزیون جمهوری اسلامی پخش می کنیم. پس معلوم است این پوشش خلاف شرع نیست. در سال های گذشته خانم ها به تماشای مسابقات والیبال و بسکتبال هم می رفتند که پوشش آن ورزشکاران با پوشش فوتبالیست ها تفاوت چندانی ندارد. اگر حضور بانوان با توجه به این شرایط باز هم مشکل شرعی دارد که همه باید تسلیم شرع باشیم. پس به چه دلیل اجازه می دهند بچه های چهار، پنج ساله به ورزشگاه بروند. تازه حضور خود خانم ها در آنجا به تجربه خود من می تواند موجب تلطیف و تعدیل خشونت ها بشود.(حقوق ورزشی )(حقوق ورزشی )

2-رابطه ورزشکاران و برگزارکنندگان مسابقه ها با تماشاگران

در این رابطه از مسئولیت ورزشکاران و مسؤولیت برگزارکنندگان مسابقه در مقابل تماشاگران بحث می کنیم.

2-1-مسؤولیت ورزشکاران

بازیکنان، اگر در محل ویژه ورزش به بازی بپردازند و قواعد آن بازی را رعایت کنند، هیچ مسؤولیتی در برابر تماشاکنندگان در معرض خطر ندارند. به طور معمول هیچ رابطه حقوقی میان بازیگران و تماشاکنندگان وجود ندارد تا بتوان تعهد ایمنی گروه تماشاگر را به عهده بازیکنان نهاد. دادگاهها اشتباه در محاسبه ضربه ای را به توپهای ورزشی زده می شود به حق متعارف می بینند و تقصیر نمی شمرند. در صورتی که محل استقرار تماشاگران نامناسب باشد و در اثر اصابت توپ بازی یا پرتاب شدن یا تصادم اتومبیل ها یا رم کردن اسب سواری آسیب ببینند، باید برگزارکنندگان مسابقه را مسؤول شمرد. گاه نیز خطای تماشاگر خطر آفرین است و صدمه ایجاد شده بیش از هرچیز به تقصیر او نسبت داده می شود. به عنوان مثال، تماشاگر هیجان زده ای که به داخل زمین فوتبال می دود و بر اثر برخورد با بازیکنان یا اصابت توپ صدمه می بیند.(حقوق ورزشی )

2-2-مسؤولیت برگزارکنندگان مسابقه

پیش بینی وسایل احتراز از خطر، تعهد عام هر برگزارکننده ای است، خواه از تماشاگران پولی بگیرد یا آنان را رایگان بپذیرد، جز اینکه، در صورت اخیر، مسؤولیت برگزارکننده ناشی از تقصیر ایجاد خطر است. ولی، در فرض شایع فروش بلیت برای دیدن مسابقه، بیگمان این شرط ضمنی (بنایی) وجود دارد که ایمنی آنان به هنگام تماشای بازیها حفظ خواهد شد. دادگاههای فرانسه، تعهد ایمنی را در این زمینه تعهد به مواظبت و تمهید تضمینهای ایمنی دانسته اند ( تعهد به وسیله) و در نتیجه زیان دیده را موظف به اثبات تقصیر می سازند ولی بعضی از نویسندگان بر این تعبیر خرده گرفته اند که تعهد فروشنده بلیت، در برابر پولی که میگیرد، تأمین سلامت خریدار در برابر خطر ناشی از تماشای مسابقه است. (تعهد به نتیجه) ولی به نظر می رسد که به طور معمول بنای دو طرف بیش از تمهید وسائل ایمنی تماشاگر نیست و در دعوای جبران خسارت، او باید ثابت کند که برگزارکننده مسابقه در حفظ او و احتراز از خطرهای احتمالی کوتاهی کرده است.(حقوق ورزشی )

قسمت سوم : مسئولیت مدیران ورزشی

مدیریت عبارت از هماهنگی نیروی انسانی ومادی درجهت رسیدن اهداف ازپیش تعیین شده. آنچه در ورزش مورد نظرمی باشد وظیفه حفاظت و تادیب و سازماندهی مدیر است و اصطلاح مدیر به معنی عام می باشد وتمامی کسانی که دست انداز کاراموز ورزشی می باشند را شامل می گردد.مانند: مدیران و ورزشگاه ها، مدیران هیئت ها،مدیران فنی ورزشهای مختلف،سرپرستان، مربیان، معلمان ورزش وداوران. مدیر درمحیط ورزشی چه درباب نظارت ورهبری بر نیروی انسانی و چه ناظر برتاسیسات و امکانات و تجهیزات اگردرانجام وظایف خود قصورکند مجرم شناخته خواهد شد.(حقوق ورزشی )

مدیران دو گروه هستند: 1-یک عده مدیران فنی مثل مربیان، سرمربیان، و معلمین ورزش که این ها نظارت مستقیم بر فعالیت های ورزشکار دارند. 2- دسته دوم مدیران، آن هایی هستند که با ورزشکار مواجه نیستند، بلکه مدیریت سخت افزاری ورزش را بر عهده دارند.(حقوق ورزشی )

1-یک عده مدیران فنی مثل مربیان، سرمربیان، و معلمین ورزش که این ها نظارت مستقیم بر فعالیت های ورزشکار دارند.

این افراد بر حسب شرایط ذهنی، جسمی و مهارت های ورزشکار و نوع ورزش، وظابف خاصی دارند و بطور کلی موظفند قبل از شروع ورزش از سلامتی کامل ورزشکار اطلاع حاصل کنند و تناسب بین میزان فعالیت و توانایی ورزشکار را تنظیم کنند. در واقع مربی ورزش مسئول حفاظت از تمامیت جسمانی، روانی و حیثیتی ورزشکار است. مثلاً فرض کنید اگر داور ببیند بازیکنی فن خطا اعمال می کند و از اعلام خطا خودداری بکند و فن اجرا شود، هم ورزشکار و هم داور هر دو ضامن هستند. پس هر ورزش تابع شرایط و اوضاع و احوال مخصوص خودش است.(حقوق ورزشی )

2- دسته دوم مدیران، آن هایی هستند که با ورزشکار مواجه نیستند، بلکه مدیریت سخت افزاری ورزش را بر عهده دارند، مثل مدیر ورزشگاه.

 او مربی نیست ولی ملزم است به ایمنی تمامی اماکن ورزشگاه و تجهیزات آن توجه کند. باید بر سقف ها، برق، آب و همه تجهیزات ورزشگاه نظارت کامل داشته باشد و فضای ورزشگاه را محیطی امن و سالم، برای فعالیت های ورزشی نگه دارد. مثلا اگر می بیند که سقف ورزشگاه در حال ریزش است تعمیر نکند و سقف سقوط کند، به علت خودداری از انجام وظیفه ضامن است.(حقوق ورزشی )

قسمت چهارم : مباحث حقوقی مسؤولیت تولید کنندگان و فروشندگان لوازم ورزشی

بخشی از حوادث آن ناشی از نقص وسایل ورزشی است. اگر حادثه، ناشی از وسایلی مثل بارفیکس، وزنه، دوچرخه و غیره باشد، هم سازنده و هم فروشنده مسؤولند. در عین حال خریدار هم اگر مدیر ورزشی باشد یا معلم ورزش باشد و به رغم اطلاع از این اشکالات، به خاطر مثلا صرفه جویی، وسیله غیر مرغوب بخرد همه این افراد بر حسب مورد، ضامن و پاسخگو هستند.(حقوق ورزشی )

قسمت پنجم : رابطه ورزشکاران با مربیان و مؤسسه های ورزشی

در این قسمت ابتدا از مسئولیت مربیان در برابر ورزشکاران، سپس از مسؤولیت مربی در برابر اشخاص ثالث و در آخر به بررسی رابطه ورزشکار با مؤسسه های ورزشی می پردازیم.

 

1-مسئولیت مربیان در برابر ورزشکاران

الف-مسؤولیت مربی نسبت به صدمه های بدنی ورزشکار ریشه قراردادی دارد و پایه آن را باید (نقض عهد) شمرد. اگر در این پیمان مربی از خود سلب مسؤولیت کند، اخذ برائت، ضامن را از بین می برد.(حقوق ورزشی )

ب- در مورد تعهد مربی دو قول وجود دارد قول اول: تعهد مربی در مورد کودک از قبیل تعهدهای به نتیجه است. ولی در مورد رشید، تعهد به وسیله است. در نتیجه اگر حادثه ای رخ دهد، در صورتی ضمان آور است که مستند به تفریط او باشد. قول 2؛ قول برگزیده ما است. آیا دلیل واقعی تفاوت حکم در صغیر و کبیر، پرورش قوای روحی و فکری نوآموز است، یا دلیل تفاوت در توان مربی به حفاظت و پرهیز از خطر از یک سو و اطاعت و امر پذیری و جهل به خطر از سوی دیگر است؟ به نظر می رسد که باید احتمال اخیر را تقویت کرد، زیرا در مسؤولیت مدنی آنچه مهم است میزان دخالت هر یک از دو عامل در وقوع حادثه است. در نتیجه، باید پذیرفت، در هر مورد که زیان دیده نقش انفعالی و اطاعت دارد، مربی همانند کارفرما مسؤول خسارت به بار آمده است، خواه زیان به ورزشکار رسد یا در اثر فعل او برای شخص ثالث ایجاد شود. در این فرض، باید تعهد ایمنی را ناظر به نتیجه شمرد و زیان دیده را از اثبات تقصیر معاف کرد. به عنوان مثال، نوآموزی که برای فراگیری رانندگی با مؤسسه ای قرارداد می بندد، در برابر مربی خود همانند کارگر منفعل و امر پذیر است، هرچند که رشید عاقل هم باشد. پس مربی یا مؤسسه را باید مسؤول خسارات ناشی از رانندگی او شمرد و این وضع تا زمانی ادامه دارد که دیگر مربی فرمانده در رانندگی نیست و تنها ناظر و راهنما است.(حقوق ورزشی )

ج- بررسی وظایف و شرایط مربیان ورزشی از دیدگاه حقوق ورزش

1-جواز مربیگری

مربیانی که از نظر فنی و آموزشی مورد تأیید هستند اما به دلیل این که سیستم اداری و قانونی دریافت جواز مربیگری را پشت سر نگذاشته اند، در صورت بروز حادثه مانند راننده بدون گواهینامه مسئول هستند.(حقوق ورزشی )

2-صلاحیت در آموزش

بکارگیری افراد فاقد صلاحیت خود یک بی احتیاطی و بی مبالاتی است، مدیران ورزشی باید درانتخاب مربیان واجد شرایط و با صلاحیت و دارای تخصص، دقت کافی را داشته باشند زیرا اگر بر اثر صلاحیت نداشتن مربی خساراتی به ورزشکاران حاصل شود مسئول پیامدهای آنان خواهند بود، بر این اساس شخص مربی باید ازفدراسیون مربوطه آن رشته ورزشی دفترچه و یا حکم و یا کارت مربیگری داشته باشد.(حقوق ورزشی )

3-حضور در محل فعالیت هاي ورزشی

یکی از مهم ترین عواملی که می تواند مانع از قوه به فعل در آمدن بسیاری از خطرها و حوادث ورزشی شود، حضور نداشتن و نبود نظارت معلم ورزش و مربی در صحنه فعالیت ورزشی است، بنابراین مربیان هرگز نباید به هیچ بهانه ای محل ورزش و فعالیت تیم یا شاگردان خود را ترك کنند و در صورت اضطرار و ترك ضروری محل باید جانشین واجد شرایط جایگزین خود کند.(حقوق ورزشی )

4-کنترل و نظارت مربیان

مربیان علاوه بر حضور مستمر در محل فعالیت های ورزشی باید از دقت و کنترل و نظارت غافل نشوند بلکه باید با دقت تمام در همه لحظه ها توجه و مراقبت از ورزشکاران را زیر نظر داشته باشند و در صورت نبود کنترل و نظارت دقیق، حادثه ای محقق شود، مسئول خواهند بود.(حقوق ورزشی )

5- آگاهی از سلامت ورزشکاران

یکی از وظایف مربیان نسبت به ورزشکاران احراز سلامتی ورزشکاران است. مربی موظف است قبل از آغاز هرگونه عملیات ورزشی از سلامتی ورزشکار اطمینان حاصل کند. با توجه به این که معلم ورزش در این امر تخصص ندارد می تواند از ورزشکار برگه معاینه پزشکی تقاضا کند، در مواردی که ورزشکار به علت داشتن بیماری یا انجام عمل جراحی آمادگی لازم را برای آن رشته ورزشی ندارد باید او را از شرکت در تمرین و مسابقه منع کنند.  (حقوق ورزشی )

 6-بازدید و بررسی وسایل ورزشی

در اکثر رشته های ورزشی، ورزشکار ملزم به استفاده از وسایل ورزشی است که به موجب مقررات مربوطه تعیین شده است، ناقص بودن، نامرغوب بودن و یا غیر مجاز بودن این وسایل ممکن است موجب صدمه به ورزشکار شود که در این صورت مربیان و معلمان ورزشی مسئول خواهند بود،(حقوق ورزشی )

7- شناخت قابلیت ها توسط مربیان

مربیان به دلیل گذراندن دوره های مختلف تخصصی و با کسب تجارب کافی و مجوزهای رسمی دارای قدرت تشخیص برای شناسایی توان ورزشکاران هستند مقصود از قابلیت های ورزشکار شناسایی قدرت بدنی، مهارت های فنی، تجربه، فیزیک بدن ورزشکار است. در صورت رعایت نکردن موارد فوق. مربی و معلم ورزشی مسئول خواهد بود. به عنوان مثال در رشته ورزش تکواندو، اگر مربی یک تکواندو کار سنگین وزن و با تجربه را با یک تکواندوکار مبتدی و سبک تر برای تمرین با هم مشخص کند، در صورت بروز صدمه و خسارت مربی پاسخگو است.(حقوق ورزشی )

8-آشنایی مربی با کمک هاي اولیه

گاهی صدمه های وارده به ورزشکاران از شدت زیادی برخوردار نیست که به آن خطر جانی بگویند، مانند در رفتگی و شکستگی ها که می تواند در رشته های رزمی و کشتی به وجود آید در این شرایط مربی مکلف است به ورزشکار مصدوم کمک کند که معمولا به صورت کمک های اولیه اعمال می شود. پس مربیان ورزشی باید از کمک های اولیه آگاهی کافی داشته باشند تا در صورت بروز حادثه بتوانند نقش مثبتی را ایفا کنند. همچنین خودداری و تجاوز از کمک های اولیه می تواند موجبات مسئولیت های قانونی را برای معلم و مربی ورزش فراهم سازد.(حقوق ورزشی )

9-شمار ورزشکاران

شمار بیش از حد متعارف ورزشکاران دریک دوره یا یک کلاس مساله مهمی است که باید مورد توجه مربیان قرار گیرد. در این حالت موضوع نظارت و مراقبت کم رنگ تر می شود و درصدد وقوع حادثه افزایش پیدا می کند، در رشته ورزشی کشتی در یک تشک استاندارد و یک مربی شمار ورزشکاران باید بین 30 تا 40 نفر باشد.(حقوق ورزشی )

10-وظایف مربیان بعد از وقوع حادثه ورزشی

بعد از وقوع حادثه برای ورزشکار نخستین وظیفه مربی کمک به ورزشکار مصدوم است. به استناد ماده واحد قانون مجازات خودداری از کمک به مصدومان و دفع مخاطرات جانی مصوب 1334 که می گوید : «هر کس شخص یا اشخاصی را در معرض خطر جانی مشاهد کند و بتواند با اقدام فوری خود یا کمک طلبیدن از دیگران یا اعلام فوری به مراجع یا مقامات صلاحیت دار از وقوع خطر یا تشدید نتیجه آن جلوگیری کند، بدون این که با این اقدام خطری متوجه خود او یا دیگران شود و با وجود استمداد یا دلالت اوضاع و احوال بر ضرورت کمک از اقدام به این امر خودداری کند به حبس تا یک سال محکوم خواهد شد.» حال به تحلیل حقوقی این ماده می پردازیم:  1-این ماده مختص به ورزشکاران نیست بلکه یک ماده عمومی است و مشمول همه انسان ها در کشور ایران می شود. 2-در این ماده مسئولیت بر عهده شخصی است که خود در وقوع حادثه هیچ نقشی ندارد. 3-به دلیل اینکه خطر از نوع جانی است، فوریت در آن شرط است. 4-لازمه مسئولیت کیفری فقط با دیدن صحنه محقق می شود. 5-معلم ورزش و مربی بر حسب وظیفه و قانون موظف به مراقبت از ورزشکار و کمک به او در صورت مصدومیت است بدیهی است که قصور آن ها در انجام این تکلیف اخلاقی و قانونی مستلزم واکنش های شدیدتری نسبت به دیگران خواهد بود.(حقوق ورزشی )

2-مسؤولیت مربی در برابر اشخاص ثالث

معیار مسؤولیت مربیان با تغییر مناسب در توصیف مبنا، درباره مسؤولیت آنان در برابر ثالثی که از فعل ورزشکاران صدمه می بیند نیز قابل اعمال است. مسؤولیت در هر حال قهری است نه قراردادی.(حقوق ورزشی )

2-1-در فرضی که ورزشکار در شرایطی است که دستورهای مربی را اجرا می کند و موضعی انفعالی دارد

 و به دیگران زیان می زند، باید او را همانند کارگری شمرد که به دستور یا هدایت کارفرما به دیگران ضرر می زند و سبب اقوی از مباشر و مسؤول جبران خسارت است. به عنوان مثال؛ اگر نوآموز رانندگی در مسابقه های اتومبیلرانی خسارتی به دیگران زند، باید مربی را مسؤول شمرد.(حقوق ورزشی )

2-2- فرضی که ورزشکار در سطحی است که تنها با نظارت و هدایت عمومی مربی تمرین می کند

مربی در صورتی مسؤول است که غفلت و تقصیر او ثاببت شود. منتها، در فرض نخست، اماره تقصیر ناشی از اوضاع و احوال، زیان دیده را از اثبات آن معاف می کند. ولی در این فرض، که اماره ای درباره تقصیر مربی وجود ندارد قواعد عمومی اجرا می شود و اثبات تقصیر بر عهده زیان دیده است.(حقوق ورزشی )

3-رابطه ورزشکار و مؤسسه های ورزشی

رابطه ورزشکار با باشگاهها و ترتیب دهندگان مسابقه های ورزشی مبتنی بر قراردادی است که در این زمینه بسته می شود. به عنوان مثال؛ راننده ای که در مسابقه اتومبیلرانی شرکت می کند و در این زمینه با مؤسسه ورزشیپیمان می بندد، از خطرهای این اقدام آگاه است و به طور ضمنی آن را می پذیرد. پس نمی تواند تضمین سلامت خود را بر عهده مربی یا باشگاه نهد. بی گمان در این قراردادها شرط (تعهد ایمنی) مفروض است، ولی مفاد این شرط را باید محدود به تمهید وسایل ایمنی و کوشش در پرهیز از خطر کرد. پس در دعوای جبران خسارت ورزشکار، باید تقصیر خوانده اثبات شود.(حقوق ورزشی )

قسمت ششم : دوپینگ درحقوق ورزشی

 در این قسمت به تعریف دوپینگ، تحلیل و بررسی تعریف دوپینگ، موارد مرسوم دفاعیه ورزشکاران ، مجازات هاي ورزشکاران مرتکب دوپینگ و مسئولیت حوادث ناشی ازدوپینگ می پردازیم.(حقوق ورزشی )

 

1-تعریف دوپینگ

دوپینگ به معنای مصرف یک ماده ممنوعه یا روش ممنوعه توسط شخص سالم با هدف افزایش کارایی ورزشی است.(حقوق ورزشی )

 

2-تحلیل وبررسی تعریف دوپینگ

2-1-لیست مواد نیرو زای ممنوعه:  آژانس جهانی مبارزه با دوپینگ هر ساله لیستی از مواد غیر مجاز در ورزش را ارایه می کند که دائماً به خاطر مصرف مواد جدید توسط ورزشکاران در حال تغییر است و ورزشکاران می بایست نسبت به لیست مواد معرفی شده آگاهی داشته باشند زیرا که جهل به این موارد نمی تواند رافع مسوولیت ورزشکار شود.(حقوق ورزشی )

2-2-میزان مصرف مواد نیروزای ممنوعه : تشخیص هر میزان از ماده غیرمجاز در نمونه ورزشکار به عنوان اقدام علیه قوانین ضد دوپینگ قلمداد می شود و مجازات مقتضی برای فرد خاطی در نظر گرفته می شود.(حقوق ورزشی )

2-3- روش ممنوعه:  دوپینگ خونی یک روش ممنوعه در ورزش است. افزایش هموگلوبین خون را دوپینگ خونی می گویند. در این روش خون خود ورزشکار نگهداری می شود و قبل از مسابقه به وی تزریق می شود. این عمل باعث افزایش توانایی حمل اکسیژن در خون و افزایش مقاومت و نهایتا افزایش قدرت استقامتی فرد در ورزش هایی نظیر اسکی، دوی ماراتن، دوچرخه سواری است.(حقوق ورزشی )

2-4-معافیت درمانی:  تعدادی از داروهای ممنوعه در درمان برخی از بیماری ها دخالت دارند . برای مصرف این داروها ورزشکاران نیاز به اخذ معافیت درمانی خواهند داشت.  ورزشکارانی که بیمارند و با تشخیص پزشک متخصص ورزشی نیاز به مصرف داروهای ممنوعه دارند پس از طی مراحلی با تأیید ستاد ملی مبارزه با دوپینگ و کمیته ضد دوپینگ فدراسیون جهانی آن رشته می توانند مبادرت به مصرف داروی ممنوعه کنند.(حقوق ورزشی )

2-5-دوپینگ آگاهانه و دوپینگ غیرآگاهانه: امروزه هیچ روش آنالیز شناخته شده ای قادر به افتراق میان نمونه فرد اقدام کننده به دوپینگ و نمونه ورزشکاری که به طور غیر مستقیم در معرض عامل دوپینگ قرار گرفته نیست. بنابراین ورزشکاران باید نسبت به احتمال دوپینگ ناخواسته آگاه باشند چرا که براساس قوانین بین المللی صرف نظر از منشاء آن ماده ورزشکار مسئول وجود هرگونه ماده غیرمجاز در نمونه خود است.(حقوق ورزشی )

3-مواردمرسوم دفاعیه ورزشکاران

الف- استنشاق غیر مستقیم دود ناشی از داروهایی مثل ماری جوانا، کوکائین، متآمفتامین.

ب- مصرف غذاهای محتوی مواد غیرمجاز همچون اغذیه حاوی دانه خشخاش، چای گیاهی، برگ کوکا و باقیمانده مواد آنابولیک در گوشت.(حقوق ورزشی )

ج- دوپینگ با داروهای معمولی، این داروها عبارتند از: داروهای ضد سرفه، ضد سرماخوردگی، میگرن، قهوه وشکلات که مصرف بیش از حد این داروها در مدت زمان کوتاه باعث می شود تست دوپینگ را مثبت کند.(حقوق ورزشی )

د- مکمل های غذایی که گاهی به دلیل فاسد شدن و آلودگی، عدم درج مواد تشکیل دهنده بر روی برچسب، درج برچسب تقلبی و اشتباه بر روی مکمل ها و وجود یک نوع ماده ممنوعه در مکمل ها می تواند از موارد دوپینگ ناخواسته در میان ورزشکاران باشد.(حقوق ورزشی )

4-مجازاتهاي ورزشکاران مرتکب دوپینگ

انتخاب ورزشکاران برای آزمایش دوپینگ: مطابق با قوانین جاری کنترل دوپینگ در هر رویداد ورزشی آزمایش دوپینگ صورت می گیرد و مقام های اول تا چهارم مورد آزمایش دوپینگ قرار می گیرند.  نهایتاً در هر مکانی و زمانی احتمال آزمایش دوپینگ برای هر ورزشکار وجود دارد حتی اگر مقامی کسب نکرده باشد.(حقوق ورزشی )

4-1-مجازات هاي دوپینگ آگاهانه

در صورت مصرف استروئیدهای آنابولیک، داروهای ادرارآور، هورمون های پپتیدی و گلیکو پروتیینی و آنالوگ های آنها:

الف-در اولین ارتکاب به جرم 2 تا 4 سال محرومیت از شرکت در مسابقات رسمی

ب- در دومین ارتکاب به جرم محرومیت مادام العمر از شرکت در مسابقات رسمی

4-2-مجازات هاي دوپینگ غیر آگاهانه

در رابطه با مصرف مواد غیرمجاز دیگر به جز موارد مذکور در دوپینگ آگاهانه

الف- در اولین مورد تخلف سه تا شش ماه محرومیت از شرکت در مسابقات رسمی

ب- در دومین مورد تخلف دو سال محرومیت از شرکت در مسابقات رسمی

ج- در سومین مورد تخلف، محرومیت مادام العمر از شرکت در مسابقات رسمی.(حقوق ورزشی )

4-3-مجازات هاي مشترك دوپینگ آگاهانه و دوپینگ غیر آگاهانه

الف- عدم شرکت در مسابقات بین المللی و یا مسابقات تحت نظارت فدراسیون ملی.(حقوق ورزشی )

ب- محرومیت از شرکت در سمینار و یا همایش بین المللی و رسمی

ج-محرومیت از موقعیت شغلی )داوری، مربیگری، مسئولیت، ریاست، مشاوره( ورزشی)

د- سلب هرگونه ترفیع، مدال، عناوین و مقام هایی که در هنگام یا پس از تاریخ دوپینگ کسب شده است.(حقوق ورزشی )

همچنین در مورد ارتکاب به جرم دوپینگ ورزشکاران، گاهی مجازات هایی برای شخصیت های حقوقی از قبیل فدراسیون های مربوطه و باشگاه های ورزشی در نظر گرفته می شود که اکثراً مجازات های مالی هستند.

 

5-مسئولیت حوادث ناشی از دوپینگ

اگر مرتکب دوپینگ خود ورزشکار باشد در صورت بروز صدمات جسمانی و روحی هیچ کس به جز ورزشکار مسئول نیست، اما اگر اجبار و اکراه توسط مربی، پزشک، سرپرست و غیره باعث بروز صدمات جسمانی و روحی  )ناشی از مصرف مواد ممنوعه ( به ورزشکار شود، در صورتی که سبب اقوی از مباشر باشد مسئول هستند.(حقوق ورزشی )

نتیجه

پس در جامعه ما نیزبرای اینکه ورزشکاران ، داوران و مربیان بتوانند از حقوق خویش در همه عرصه های ورزشی دفاع کنند ، ضرورت دارد که قوانین ، مقررات و نظام های هر ورزش به ورزشکاران ، مربیان ، داوران و حتی مدیران ورزشی آموزش داده شود این آموزش ها موجب می شوند همه جامعه اعضای جامعه ورزش علاوه بر آگاهی کامل از مسئولیت های خویش به عنوان یک ورزشکار یا داور ، مسئولیت های خود را در همه عرصه های ورزش درك کند و با بکار بردن روش صحیح به هنگتم انجام فعالیت های ورزشی ، از تعدی و تخطی نسیبت به حقوق دیگران خودداری کند . (حقوق ورزشی )

میزان آگاهی و اطلاعات اعضای جامعه ورزش و درك موقعیت موجب می شود که آنها بتوانن اعمال و حرکات ورزشی خود را کنترل کرده و در هنگام انجام همه گونه فعالیت های ورزشی ، در حفظ شخصیت و منش " ورزشکار " تلاش کنند .این مهم برای افتخار آفرینان و قهرمانان ملی بیش از پیش حائز اهمیت است و اگاهی از حقوق ورزشی ، عاملی بازدارنده و موثر در رعایت اخلاق و آداب جوانمردی و نیز رفتار در خور شخصیت یک قهرمان ملی است . اگاهی از حقوق و مقررات ورزشی برای نام آوران عرصه ورزش موجب می شود که حتی در خارج از محیط ورزش نیز به عنوان یک قهرمان در چهارچوب اخلاق و قانون رفتار خود را پیش ببرند . اخلاق مدار و قانونمند بودن قهرمانان و نام آوران ورزشی به دلیل آنچه " الگو بودن برای نسل جوان " از آن یاد می شود موجبات حرکت جامعه به سمت زندگی اخلاق مدارانه و زندگی در چهارچوب قانون نیز نقش بسزایی خواهد داشت.(حقوق ورزشی )(حقوق ورزشی )

منابع

1-عزت اله نادري و دیگران ، روشهاي تحقیق و چگونگی ارزیابی آنها در علوم انسانی ، ویرایش سوم

2-چارلز .آ . بوچو و دیگران ، مبانی تربیت بدنی و ورزش ، ترجمه احد آزاد

3-محقق داماد، مجله قضایی و حقوقی دادگستري جمهوري اسلامی ایران، ش پنجم ، پائیز 1371

4-عبد الحسین علی آبادي ، حقوق جنائی ، ج 1 ، چ چهارم

5-پرویز صانعی ، حقوق جزاي عمومی ، ج 1

6-قواعد در متن ایضاح الفوائد ، چاپ قم ، ج  4

7- حوادث ناشی از عملیات ورزشی ، مهدي سلیمی ، پایان نامه دوره کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، سال 96/97

8-ناصر کاتوزیان ، حقوق مدنی الزام هاي خارج از قرارداد، ج  1

9-مبانی حقوقی ورزشها ، والتر ، تی چامپیون جونیور، ترجمه دکتر حسین آقائی نیا،

10-نظرات اداره حقوقی قوه قضائیه در زمینه امور کیفري ، ج 1 ، ص 286 ، مسأله  232

11-علی مقدسیان و دیگران ، قوانین بین المللی بسکتبال

12-قوانین و مقررات داوري فوتبال ، فدراسیون فوتبال جمهوري اسلامی ایران

13-قرآن کریم ، سوره بقره ، آیه  165

14-احمد بهشتی ، مبانی تربیت بدنی در اسلام ،

15-حوادث ناشی از عملیات ورزشی ، مهدي سلیمی ، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی

 

 

 

...

---

گروه وکلای دادشید

موسسه حقوقی ندای عدالت ساعی (گروه وکلای دادشید) با بهره گیری از وکلای پایه یک دادگستری آماده ارائه انواع خدمات حقوقی و وکالت در مراجع حقوقی کیفری دیوان عدالت و  سایر مراجع حقوقی و اداری توسط وکیل و مشاوره حقوقی در سرتاسر کشور می باشد جهت ارتباط با این مجموعه اینجا را کلیک کنید.

همیشه بخاطر داشته باشید؛ مسائل مشابه حقوقی الزاماََ راه حل مشابهی ندارند بدون مشورت با وکیل یا مشاور حقوقی هیچ گونه اقدامی انجام ندهید.

---