رد ترکه : مجموع بخش مثبت و منفی دارائی متوفی ترکه نامیده میشود. دارائی متوفی را میتوانیم به دو بخش مثبت و منفی تقسیم کنیم. بخش مثبت دارائی عبارت از حقوق و اموال و مطالبات متوفی از اشخاص دیگر است و بخش منفی آن عبارت از بدهیهائی است که متوفی به دیگران حتی وارثان خود دارد.
برای حفظ و رسانیدن ترکه، به وارثان و دیگر صاحبان آن اقداماتی از قبیل مهر و موم ترکه، تحریر ترکه و اداره آن و غیره باید انجام شود.(رد ترکه)
طبق ماده ۲۴۹ قانون امور حسبی، وارثی که ترکه را رد میکند، باید کتباً یا شفاهاً به دادگاه اطلاع بدهد که اطلاع مزبور در دفتر مخصوصی ثبت خواهد شد و این رد نباید معلق یا مشروط باشد.(رد ترکه)
رد ترکه باید در مدت یک ماه از تاریخ اطلاع وارث از فوت مورث به عمل آید و اگر در مدت نامبرده، رد ترکه به عمل نیاید در حکم قبول است.
طبق ماده ۲۵۲ این قانون، اگر وارثی قبل از رد ترکه فوت شود حق رد به ورثه او منتقل میشود.(رد ترکه)
اگر وارث، عذر موجهی برای عدم اظهار رد در مدت مقرر داشته باشد، دادگاه میتواند مهلت مذکور را تمدید یا تجدید کند.
طبق ماده ۲۵۸ این قانون، در صورتی که بعضی از ورثه ترکه را قبول کرده و بعضی رد کنند، وارثی که ترکه را قبول کرده است اقدامات لازمه را برای اداره ترکه، ادا دیون، حقوق و وصول مطالبات انجام میدهد و وارثی که ترکه را رد کرده است حق هیچگونه اعتراضی به عملیات او ندارد لیکن اگر پس از تصفیه ترکه چیزی از ترکه بماند سهمالارث وارثی که ترکه را رد کرده است، به او داده خواهد شد.(رد ترکه)
در صورت تحریر ترکه، وارثی که در مدت مقرر قبول یا رد خود را اظهار نکرده باشد، در حکم کسی است که مطابق صورت تحریر ترکه دیون را قبول کرده باشد.(رد ترکه)
ورثه نسبت به ماترک متوفی دو موضع را میتوانند اتخاذ کنند که صریحا از طریق اعلام کتبی (سند عادی یا سند رسمی) قبولی خود را به دادگاه اعلام کنند یا به طریق ضمنی ترکه را قبول کنند. قبول ضمنی عبارت است از عملیاتی که نوعا کاشف از قبول ترکه است. اثر اصلی قبول ترکه عهدهدار شدن دیونی است که بر ذمه مورث بوده و هر یک از وراث به نسبت سهم خود مسئول پرداخت تمام دیون متوفی هستند، مگر اینکه وراث ثابت کنند، دیون زاید بر ترکه بوده یا پس از فوت متوفی، ترکه بدون تقصیر آنها تلف شده است و باقی مانده ترکه برای پرداخت دیون کافی نیست. در صورت اثبات هریک از این موارد ورثه تکلیفی نسبت به دیون زائد بر ترکه ندارند.(رد ترکه)
چناچه ورثه ترکه را قبول کند، در صورت عدم پرداخت دین، طلبکاران میتوانند در خواست اعمال ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی را از دادگاه بخواهند و حکم به توقیف ورثه داده میشود. قبول ترکه یا به صورت مطلق است یا به صورت مشروط. منظور از قبول مشروط، قبول ترکه بعد از تحریر ترکه است؛ در این صورت ورثه ملزم هستند که دیون متوفی را در حدود صورت تحریر ترکه بپردازند.(رد ترکه)
وقتی فرد فوت می کند دیون و بدهی وی چه حال (دینی است که پرداختش مدت ندارد و می بایست فوراً پرداخت شود) و چه موجل (دینی است که پرداختش مدت دارد)، باید فوراً پرداخت شوند. به طور مثال هرگاه شخصی به فردی یک میلیون بدهکار باشد که یکسال دیگر پرداخت نماید، ولی بدهکار دو ماه بعد از دریافت فوت نماید، طلبکار می تواند بعد از فوت طلب خود را از ترکه متوفی دریافت کند.(رد ترکه)
مطابق قانون ورثه ملزم نیستند غیر از ترکه چیزی به بستانکاران بدهند و اگر ترکه برای ادای تمام دیون کافی باشد ترکه مابین تمام بستانکاران به نسبت طلب آنها تقسیم می شود، مگر اینکه ورثه ترکه را بدون شرط و به صورت مطلق قبول کرده باشند که در اینصورت مسئول خواهند بود.(رد ترکه)
در صورت تعدد وراث رد ترکه توسط هر کدام از آنها ممکن خواهد بود، دراینصورت وارثی که ترکه را رد می کند این امر را باید کتباً یا شفاهاً در مدت یکماه از تاریخ اطلاع وارث به فوت مورث به دادگاه اعلام نماید، در غیراینصورت این امر در حکم قبول ترکه می باشد. اما نکته ای که باید بدان توجه نمود این می باشد که در این مورد هر یک از وراث مسئول ادای تمام دیون متوفی به نسبت سهم خود خواهند بود و ملزم نیستند چیزی غیر از ترکه به طلبکاران بدهند.
لازم به ذکر است که رد ترکه نمی تواند معلق (به امری که وقوع آن روشن نیست معلق نمود)و یا مشروط (قرار دادن شرط) باشد. اما می توانند قبول یا رد ترکه را منوط به تحریر ترکه نمایند و پس از تحریر ترکه دیون و ترکه را مطابق صورت تحریر قبول یا رد نمایند.(رد ترکه)
مطابق قانون مالکیت ورثه نسبت به ترکه متوفی محقق نمی شود، مگر پس از ادای حقوق و دیونی که بر ترکه متوفی تعلق گرفته است. بنابراین معاملات ورثه زمانی صحیح تلقی می شود که دیون متوفی تادیه شده باشد، در غیراینصورت آن معاملات صحیح نبوده و طلبکاران می توانند آنرا برهم بزنند، مگر در صورت تنفیذ بستانکاران و یا ادای دیون آنان.(رد ترکه)
این در حالی است که تصرفات ناقل ورثه قبل از ادای دیون غیر نافذ است و تصرفات اداری مثل اجاره املاک صحیح است و نیاز به اذن طلبکاران ندارد.(رد ترکه)
اثر رد ترکه علاوه بر مسئولیت نداشتن نسبت به دیون متوفی، این است که چنین وارثی به علت رد ترکه حق اعتراض به عملیات وارثی که ترکه را قبول کرده است نخواهد داشت. اما در صورتی که از پس از تصفیه ترکه، چیزی از ترکه باقی بماند، می تواند سهم الارث خود را دریافت کند، چون وی با رد ترکه حق خود در تصفیه ترکه را سلب کرده است، و این به معنای اعراض از سهم الارث نبوده و حق قانونی و قهری آنهاست که سهم الارث به آنان داده شود.(رد ترکه)
قبول ترکه توسط وراث ممکن است همانطور که گفته شد مطابق صورت تحریر ترکه (منظور تعیین مقدار ترکه و دیون متوفی است) صورت بگیرد و یا به صورت مطلق. اما ورثه می تواند ترکه را واگذار یا رد نماید که به بستانکاران متوفی داده شود، دراینصورت هرگاه چیزی از ترکه بماند، به وارث متوفی داده می شود و نیز ورثه می توانند تصفیه ترکه را از دادگاه بخواهند، که دراینصورت بعد از تصفیه باقیمانده ترکه بین وارث تقسیم خواهد شد و اگر ترکه برای بدهی متوفی کافی نبود، از ورثه متوفی چیزی گرفته نمی شود.(رد ترکه)
…
موسسه حقوقی ندای عدالت ساعی (گروه وکلای دادشید) با بهره گیری از وکلای پایه یک دادگستری آماده ارائه انواع خدمات حقوقی و وکالت در مراجع حقوقی کیفری دیوان عدالت و سایر مراجع حقوقی و اداری توسط وکیل و مشاوره حقوقی در سرتاسر کشور می باشد جهت ارتباط با این مجموعه اینجا را کلیک کنید.
همیشه بخاطر داشته باشید؛ مسائل مشابه حقوقی الزاماََ راه حل مشابهی ندارند بدون مشورت با وکیل یا مشاور حقوقی هیچ گونه اقدامی انجام ندهید.