اراضی موات و راهکار قانونی در قبال آن (وکالت،وکیل ملکی)

اراضی موات و راهکار قانونی در قبال آن؟ چطور اراضی موات اعلام شده را پس بگیریم؟ (وکیل ملکی،مشاوره حقوقی،درخواست وکیل)

اراضی موات

زمینهای موات در فقه جزء انفال بوده از اموال دولتی محسوب می شوند; طبق روایت «من احیی ارضا مواتا فهی له » هرکس حق احیاء و تملک آنها را دارد، اما شرایط زمان و افزایش جمعیت ایجاب می کند که این اذن کلی بر احیاء از عامه سلب شود تا حکومت بتواند نیازهای جامعه را در تهیه مسکن مناسب برای آنها حل نماید. لذا قانونگذار با اذن ولی فقیه حق استفاده از احکام ثانویه برای تصویب موادی متناسب با مقتضیات و شرایط زمان را برای خود قائل شده است ; اما احکام ثانویه استثناء بر احکام اولیه است و نیز قاعده «الناس مسلطون علی اموالهم » ایجاب می کند که حق مالکیت ایجاد شده بر زمینهای موات که در اثر احیاء به دست آمده محترم شمرده شود.(اراضی موات)

توضیحاتی در خصوص اراضی موات

همانطور که می دانید در دوران پس از انقلاب، مالکیت بسیاری از اراضی کشور، به جهت موات بودن آن اراضی ، از مالکین آن سلب شد و حتی سند رسمی آن اراضی نیز به راحتی ابطال گردید و مالکیت آن اراضی به دولت محول شد. دولت نیز اراضی موصوف را به بخشهای مختلف عمومی و خصوصی واگذار نمود و مالکین چاره ای به جز طرح دعوی در مراجع صالح نداشتند. فلذا دعاوی بسیار زیادی در مراجع مختلف اقامه گردید و نهایتا برخی از احکام موات نقض و مالکیت اشخاص اعاده شد و برخی احکام دیگر همچنان به قوت خود باقی است. لازم بذکر است که کثرت دعاوی مزبور به حدی است که همچنان در مراجع قضایی ، پرونده های زیادی را به خود ا ختصاص داده و اشخاص زیادی همچنان درگیر مسائل مربوط با اراضی موات می باشند.(اراضی موات)

این نوشتار، سعی بر آن دارد که در خصوص دعاوی مربوط به اراضی موات، اطلاعات مفیدی را در اختیار شهروندان قرار دهد و لیکن از آنجایی اکثر مخاطبین ؛ اشخاص عادی بوده که اطلاعات حقوقی اندکی دارند، لذا سعی شده است که مطالب مزبور به زبانی ساده و قابل درک تنظیم و نگارش یابد. بدیهی است که ورود و دخالت در پرونده های اراضی و طرح دعاوی مربوطه، به جهت تخصص و حساسیت و ارزش زیاد اموال موضوع دعوا، صرفا از عهده خبرگان این فن بر می آید. در این رابطه گروه وکلای دادشید، با تجربه و تخصص خود، در خدمت شهروندان می باشند.(اراضی موات)

تعریف زمین موات: "اراضی موات یعنی زمین‌هایی که معطل مانده و آبادی و کشت و زرع در آن نباشد." و به عبارت دیگر به معنای زمین مرده می باشد.

مهم نیست که علت موات شدن، در اثر نداشتن آب باشد و یا آنکه آب آن را فرا گرفته باشد و یا نیزار و علف زار و جنگل شده باشد و یا اینکه مالک، زمین را به حال خود رها نموده باشد

ماده 5 قانون زمین شهری مصوب 22/6/1366 تمام زمین‌های موات شهری را در اختیار دولت دانسته و اسناد مالکیت اشخاص را در این خصوص باطل اعلام کرده و ادارات ثبت اسناد و املاک را مکلف کرده که به درخواست وزارت مسکن و شهر سازی اسناد آنها را به نام دولت نمایند.(اراضی موات)

"کلیه زمین‌های موات شهری اعم از اینکه در اختیار اشخاص یا بنیادها و نهادهای انتظامی دولتی یا غیر دولتی باشد در اختیار دولت جمهوری اسلامی است و اسناد و مدارک مالکیت گذشته ارزش قانونی ندارد. ادارات ثبت اسناد و املاک مکلفند به درخواست وزارت مسکن و شهرسازی اسناد آنها را به نام دولت ‌‌نمایند مگر اینکه از تاریخ 22/11/1357 توسط دولت واگذار شده باشد."(اراضی موات)

اراضی موات، یا در داخل محدوده شهرها واقع گردیده که در این صورت مرجع قانونی برای تشخیص آن اراضی، کمیسیون ماده 12 می باشد و ذیلا در خصوص این کمسیون توضیحاتی ارائه می گردد.

و یا اینکه اراضی موات ، در خارج از محدوه شهر واقع شده که در این صورت ، مرجع تشخیص آن، هیات های واگذاری زمین بوده و قانون مرجع تشخیص اراضی موات و ابطال اسناد آن مصوب 30/9/1365 مجلس شورای اسلامی، مالکیت افراد بر این گونه زمین ها را لغو وابطال نموده و اسناد مالکیت افراد را باطل اعلام و ادارات ثبت مکلف شده اند حسب اعلام هیأت‌های واگذاری زمین، نسبت به ابطال سند آنها و صدور سند به نام دولت جمهوری اسلامی ایران اقدام نماید.(اراضی موات)

 این ماده واحده مقرر می دارد: " کلیه اسناد و مدارک مربوط به غیر دولت اعم از رسمی و غیر رسمی مربوط به اراضی (یا سند مربوط به قسمتی از اراضی که موات باشد) واقع در خارج از محدوده استحفاظی شهرها به استثنای اراضی که توسط مراجع ذیصلاح دولت جمهوری اسلامی ایران واگذار شده است باطل، و این قبیل اراضی در اختیار دولت جمهوری اسلامی قرار می‌‌گیرد تا در جهت تولید محصولات کشاورزی و صنعتی و ایجاد اشتغال و مصارف عام المنفعه و برطرف ساختن نیاز دستگاه های دولتی و نهادهای انقلاب اسلامی و شهرداری‌ها و ایجاد مسکن و واگذاری زمین برای کسانی که مسکن ندارند حسب مورد بر اساس مقررات مربوط اقدام نمایند. ادارات ثبت اسناد مکلفند جهت اعلام هیأت‌های واگذاری زمین نسبت به ابطال سند آنها و صدور سند بنام جمهوری اسلامی ایران اقدام نمایند."

بنابراین ملاحظه می شود که تمامی اراضی موات داخل و خارج از محدوده استحفاظی شهرها در مالکیت دولت است.

توضیحاتی در خصوص کمیسیون ماده 12

این کمیسیون مرکب از سه نفر نمایندگان وزارت مسکن و شهرسازی است که به حکم وزیر مسکن و شهرسازی منصوب می شوند و محل تشکیل و دبیرخانه کمیسیون در اداره مسکن و شهرسازی هر محل و زیر نظر مدیر کل سازمان و شهرسازی استان مربوطه فعالیت می کنند.(اراضی موات)

این کمیسیون در وهله اول تحقیق خواهد کرد که پلاک مد نظر، متعلق به دولت نباشد. ثانیا در خصوص زمین مزبور،  قبلاً گواهی عمران صادر نشده و یا کمیسیون ماده 12 سابقا اظهار نظری ننموده باشد.

در صورت وجود شرایط  و نیز درصورتی که نظر کمیسیون دال بر موات بودن زمین باشد، دبیرخانه کمیسیون مراتب را به ذینفع ابلاغ می نماید و شخص ذینفع نیز در صورتی که رای کمیسیون را مطابق قانون و اوضاع و احوال نداند، می تواند ظرف مدت سه ماه از تاریخ ابلاغ ، به دادگاه های عمومی - حقوقی شهرستان محل وقوع ملک اعتراض نماید.(اراضی موات)

از اینجاست که اقدامات وکیل مالکین اراضی شروع می شود. از آنجایی که صدور رای بر موات بودن زمین، مقید به شرایطی می باشد، وکیل مربوطه،  پس از تطبیق کلیه اوضاع و احوال و بررسی سایرمواردی که ممکن است در رای و تصمیم دادگاه تاثیر داشته باشد، دادخواستی را جهت نقض و فسخ رای کمیسیون ماده 12 به دادگاه محل وقوع اراضی تقدیم خواهد کرد و پس از دفاع موثری که در جلسه رسیدگی انجام خواهد شد، رای موات قابلیت نقض و ابطال را خواهد داشت.

همانطور که فوقا اشاره شد، تقدیم دادخواست صدرالاشاره، نیازمند داشتن اطلاعات عملی و تجربه کافی و ادله متقن می باشد که این کار صرفا از عهده اشاص مجرب برمی آید. علی الخصوص آنکه ، در آن سوی پرونده، ارگانها و تشکیلات پرقدرت دولتی قرارداشته که از امکانات و ابزارهای وسیعی برخوردار می باشند. وکلای گروه دادشید نیز به جهت تجربه ای که در این زمینه جمع آوری نموده اند، می توانند راهگشای شهروندان عزیز جهت احقاق حقوق از دست رفته ایشان باشند.(اراضی موات)

...

گروه وکلای دادشید

موسسه حقوقی ندای عدالت ساعی (گروه وکلای دادشید) با بهره گیری از وکلای پایه یک دادگستری آماده ارائه انواع خدمات حقوقی و وکالت در مراجع حقوقی کیفری دیوان عدالت و  سایر مراجع حقوقی و اداری توسط وکیل و مشاوره حقوقی در سرتاسر کشور می باشد جهت ارتباط با این مجموعه اینجا را کلیک کنید.

همیشه بخاطر داشته باشید؛ مسائل مشابه حقوقی الزاماََ راه حل مشابهی ندارند بدون مشورت با وکیل یا مشاور حقوقی هیچ گونه اقدامی انجام ندهید.

---