تکالیف و وظایف هیئت مدیره(وکیل شرکت،وکیل قرارداد)

تکالیف و وظایف هیئت مدیره(وکیل شرکت،وکیل قرارداد،مشاور حقوقی شرکت)

هیئت مدیره : هر شرکت سهامی به وسیله یک عده اشخاص صاحب سهم اداره می شود که قانون عنوان هیئت مدیره به آنان داده است. افراد این هیئت مدیره هر یک نماینده شرکت هستند یعنی از طرف شرکت نمایندگی دارند که در امور جاری شرکت اقدام نمایند . قوام هر شرکت و سود و مناع آن بیشتر بستگی به وضعیت افراد هیئت مدیره شرکت دارد . در صورتی که اشخاص بصیر و بی غرض باشند نفع خوبی به شرکاء می رسانند و اگر هر یک از مدیران (هیئت مدیره) متوجه شوند ادامه شرکت زیان دارد فوراً به شرکاء اطلاع داده می شود و انحلال شرکت را از مجمع عمومی خواستار می شوند . چون مدیران شرکت های سهامی در قبال یک عده شرکاء متفرق و متعدد قرار گرفته اند و باید منافع آنها را حفظ نمایند ، قانون مقرراتی راجع به آنها وضع نموده که ذیلاً بیان می شود .

تکالیف و وظایف هیئت مدیره

قانونگذار برای مدیران (هیئت مدیره) و هیات مدیره هر یک از شرکتها، از یک طرف اختیاراتی پیش بینی نموده و از سوی دیگر برای نامبردگان مسئولیت ها و وظایفی را در نظر گرفته است. مدیران از بدو ورود به شرکت ، اولا می بایست دارای شرایط معینی بوده باشند و ثانیا از آنجایی که به نام و حساب شرکت، عمل مینمایند، جهت حفظ حقوق و منافع شرکت و سهامداران و اشخاص ثالث، می بایست ملتزم به قوانین و مقررات موضوعه باشند. از آنجایی که شرکتهای پیش بینی شده در قانون تجارت، انواع مختلفی می باشد، و هریک از آنها دارای شرایط مختلفی می باشند، لذا مسئولیت مدیران شرکتهای مزبور نیز مختلف و متعدد و متنوع می باشد. و از آنجایی که قسمت عمده ای از شرکتهایی که در حال حاضر مشغول به فعالیت می باشند، شرکتهای سهامی می باشند، در این نوشتار که توسط وکلای گروه دادشید تهیه و تنظیم و گرداوری گردیده، به مسئولیت و تکالیف مدیران شرکتهای سهامی اشاره می شود:

مسئولیت مدیران در قبال شرکت و سهامداران

مدیران (هیئت مدیره) شرکت، در صورت وجود شرایط قانونی، هم در مقابل شرکت و هم سهامداران و هم اشخاص ثالث مسئولند.  بنابراین در مقابل فرد فرد سهام داران مسئولیتی ندارند . در صورتی که طبق اختیارات خود عمل نمایند هرگاه از اعمال آنها ضروری متوجه شرکت شود مسئول نخواهند بود ولی خارج از اختیاری که به موجب اساسنامه یا مصوبات مجمع عمومی به آنها داده شده نباید عمل کنند در صورتی که از عمل ایشان ضرر یا خسارتی متوجه شرکت شود مسئول جبران آن خواهند بود.

مسئولیت حقوقی یا جزائی هیئت مدیره شرکت

• هیئت مدیره باید لااقل هر شش ماه یکبار خلاصه صورت دارایی و قروض شرکت را منظم کرده و به بازرسان شرکت بدهد.
• در شرکت سهامی عام هیئت مدیره مکلف است که به حساب سود و زیان و ترازنامه شرکت، گزارش حسابداران رسمی را نیز ضمیمه کند.
• اعضای هیئت مدیره و مدیر عمل نمی توانند بدون اجازه هیئت مدیره در معاملاتی که با شرکت یا به حساب شرکت می شود ولو به طور غیر مستقیم طرف معامله واقع یا سهیم شوند و در صورت اجازه ، هیئت مدیره مکلف است بازرس شرکت را از این معامله مطلع و گزارش آن را به اولین مجمع عمومی بدهد. اگر مجمع این معاملات را تصویب ننماید، این عدم تصویب در قبال اشخاص ثالث بی اثر است و اگر این معاملات بدون اجازه هیئت مدیره صورت گیرد و مجمع نیز آن را تصویب نکند، معاملات فوق قابل ابطال خواهد بود.
• مدیر عامل شرکت و اعضای هیئت مدیره و همسر و پدر و مادر و اجداد و اولاد و برادران و خواهران آنان حق ندارند هیچ گونه وام یا اعتبار از شرکت تحصیل کنند و شرکت نمی تواند دیون آنها را تضمین یا تعهد نماید. این گونه عملیات خود به خود باطل است.
• مدیر عامل و مدیران (هیئت مدیره) نمی توانند معاملاتی نظیر معاملات شرکت که متضمن رقابت با عملیات شرکت باشد انجام دهند. در صورتی که چنین معاملاتی انجام دهند و موجب خسارت شرکت گردند ، مسؤل جبران ضرر شرکت (اعم از ضرر یا عدم النفع ) خواهند بود.
• برابر اصل ۱۴۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران کارمندان دولت نمی توانند همزمان با شغل دولتی خود مدیریت عامل یا عضویت در هیات مدیره انواع مختلف شرکتهای خصوصی از جمله شرکتهای سهامی را عهده دار شوند.
• اعضای غیر موظف هیئت مدیره یعنی مدیرانی (هیئت مدیره) که تمام وقت در شرکت کار نمی کنند و حضور آنان فقط برای شرکت در جلسات هیئت مدیره است، حق ندارند به طور مستمر بابت حقوق یا پاداش یا حق الزحمه وجهی دریافت کنند ، بلکه به این قبیل مدیران می توان با تصویب مجمع عمومی ، بابت حق حضور در جلسات هیئت مدیره مبلغی پرداخت نمود.
• در صورتی که در اساسنامه پیش بینی شده باشد، مجمع عمومی می تواند تصویب کند که به نسبت معین از سود خالص سالیانه به عنوان پاداش به اعضای هیئت مدیره اختصاص یابد ، ولی پاداش مزبور در شرکتهای سهامی عام نباید از 5 درصد و در شرکتهای سهامی خاص از 10 درصد سود قابل پرداخت همان سال تجاوز کند. هرگونه مقرراتی خلاف مفاد فوق که در ماده 241 قانون تجارت تصریح شده است از درجه اعتبار ساقط است.
• هیئت مدیره می تواند بهر موقع بخواهد مدیر عامل را عزل کند.
• در قانون صريحاً قيد شده است كه اعضاء هيات مديره تمامي مسئوليتهاي ضروري براي مديريت در محدوده موضوعات فعالیت شرکت که در اساسنامه مندرج گردیده را بر عهده دارند.
• براساس موازین قانون تجارت، سهامداران حق هيچگونه دخالتي در مورد محدوده وظايف و مسئوليتها و اختیارات مديران را ندارند.
• لازم بذکر است که اختیارات هیات مدیره به صورت مجتمعا می باشد. یعنی این طور نیست که هریک از اعضای هیات مدیره شخصا و به تنهایی دارای کلیه اختیارات مندرج در اساسنامه می باشند بلکه این اختیارات به کلیه ایشان به صورت مجتمعا تفویض شده و در انجام هر یک از آن اختیارات، می بایست به اتفاق یکدیگر امورات محوله را انجام دهند.لازم بذکر است که در اکثر اساسنامه ها این حق به هیات مدیره تفویض میگردد که اختیارات خود را به یک یا چند نفر از مدیران –که عموما همان صاحبان امضاء مجاز شرکت می باشند-تفویض نمایند. در چنین صورتی، تنها همان مدیرانی (هیئت مدیره) که اختیرات مربوطه به ایشان تفویض گردیده، مجاز در اقدام خواهند بود.
• صورت جلسه تمامي جلسات بايد ثبت ونگهداري شده و به امضاء اكثريت مديران (هیئت مدیره) حاضر در جلسه نيز رسيده باشد اين صورت جلسه ها بايد شامل نام مديران شركت كننده در جلسه و هم چنين اسامي غائبين در جلسه باشد، علاوه بر آن خلاصه موارد مورد بحث و تصميمات اتخاذ شده در جلسه به همراه تاريخ تشكيل جلسه نيز بايستي در صورت جلسه ذكر شده باشد .
• مدیران پس از انتخاب شدن باید قبولی خود را اعلام دارند . قبول این سمت به خودی خود دلیل بر این است که مدیران (هیئت مدیره) با علم به تکالیف و مسئولیت های سمت خود ، عهده دار آن گردیده اند.
• اگر هر یک از مدیران (هیئت مدیره) متوجه شوند ادامه شرکت زیان دارد فوراً به شرکاء اطلاع داده می شود و انحلال شرکت را از مجمع عمومی خواستار می شوند . چون مدیران شرکت های سهامی در قبال یک عده شرکاء متفرق و متعدد قرار گرفته اند و باید منافع آنها را حفظ نمایند.
• مديران بايد تعداد سهامي را كه در اساسنامه شركت مقرر شده دارا باشند اين تعداد سهام نبايد از تعداد سهامي كه به موجب اساسنامه جهت دادن راي درمجمع عمومي لازم است كمتر باشد هر مديري بايد تعدادي از سهام تحت مالكيت خود را در طول مدت ماموريتش در اختيار شركت قرار دهد تا ضرر هاي احتمالي حاصل از تغييرات مديران، منفرداً يا مشتركاً در اين مدت متوجه شركت خواهد شد از اين طريق تامين و جبران شود اين سهام بايد سهام با نام باشند در قانون قيد شده است كه چنانكه فرد مورد نظر نتواند خواسته هاي شركت را برآورد كند مديران موظفند وي را از مسئوليت خود سلب كنند.

مسئولیت اشتراکی و انفرادی مدیران

• مسئولیت اشتراکی مدیران: همانطورکه گفته شد اختیارات مدیران (هیئت مدیره) به صورت مجتمعا میباشد. بنابراین اگر چنانچه نامبردگان مجتمعا تصمیم بر انجام کاری اتخاذ نمایند که عمل مزبور خارج از موضوعات شرکت باشد یا اقدامی غیر قانونی بوده و به هر طریق به شرکت ضرری وارد نماید، مسئولیت اقدامات مزبور، برعهده تمامی مدیران میباشد. عده ای عقیده دارند که حتی اگر برخی از مدیران از اقدامات زیان آور بقیه مدیران مطلع باشند ولی از آن جلوگیری ننموده و سهامداران و یا بازرس شرکت را مطلع نسازند، مدیران مزبور نیز در تقصیرات مدیران متخلف شریک می باشند. در غیر این صورت چنانچه در اعمال خلاف اختیارات سایرین دخالت نداشته و مخالفت خود را رسماً اعلام نموده باشد مسئولیت جزائی و حقوقی از او سلب خواهد شد. ازاین مسئله با عنوان مسئولیت اشتراکی یاد می شود.
• مسئولیت انفرادی: این نوع از مسئولیت زمانی محقق می شود که احدی از مدیران (هیئت مدیره) شرکت، بدون هماهنگی با هیات مدیره، به نام و حساب شرکت اقدامی نماید که به هر صورت منجر به ورود خسارت به شرکت گردد. در این صورت شخص اقدام کننده در قبال شرکت و یا اشخاص خارج از شرکت مسئول خواهد بود.
• هیچ کس نمی تواند در عین حال مدیریت عامل بیش از یک شرکت را داشته باشد. تصمیمات و اقدامات  مدیر عاملی که مدیریت عامل یک شرکت دیگر را نیز بعهده دارد در مقابل صاحبان سهام و اشخاص ثالث معتبر و مسئولیتهای سمت مدیریت عامل ، شامل حال او خواهد شد و البته به درخواست هر ذینفعی دادگاه حکم عزل چنین مدیر عاملی را صادر خواهد کرد و حکم دادگاه در این خصوص قطعی است.

...

گروه وکلای دادشید

موسسه حقوقی ندای عدالت ساعی (گروه وکلای دادشید) با بهره گیری از وکلای پایه یک دادگستری آماده ارائه انواع خدمات حقوقی و وکالت در مراجع حقوقی کیفری دیوان عدالت و  سایر مراجع حقوقی و اداری توسط وکیل و مشاوره حقوقی در سرتاسر کشور می باشد جهت ارتباط با این مجموعه اینجا را کلیک کنید.

همیشه بخاطر داشته باشید؛ مسائل مشابه حقوقی الزاماََ راه حل مشابهی ندارند بدون مشورت با وکیل یا مشاور حقوقی هیچ گونه اقدامی انجام ندهید.

---