مهر المتعه چیست؟

مهر المتعه : هرگاه در عقد نکاح مهر ذکر نشده باشد. و شوهر قبل از نزدیکی و تعیین مهر، زن خود را طلاق دهد زن مستحق مهر المتعه است. (ماده ۱۰۹۳ قانون مدنی). در مهر المتعه، وضعیت اقتصادی و استطاعت مالی شوهر جهت تعیین مقدار آن مورد لحاظ قرار می‌گیرد. ولی در تعیین مقدار مهرالمتعه وضعیت و شئونات زن ملاک عمل خواهد بود.در نکاحی که دائم بوده و مهریه ذکر نشده یا شرط عدم مهر شده باشد. زوج به زوجه مطلقه خود که با او نزدیکی نکرده‌است. مهریه‌ای پرداخت می‌کند. و این مهریه اصطلاحاً مهرالمتعه گفته می‌شود.

متعه در اصطلاح دارای دو معنی می باشد:

1- در ازدواج موقت یا نکاح منقطع:.

متعه(ازدواج موقت) در برابر مهریه کم و برای مدت معینی صورت می گیرد. و پس از پایان آن مدت خود بخود فسخ می گردد.

2- متعه طلاق.

هرگاه مرد قبل از نزدیکی و تعیین مهر، زن خود را طلاق دهد. جامه ای یا هر چیز دیگری بعنوان هدیه به او بدهد. متعه طلاق یا مهرالمتعه نامیده می شود.

معنی اخیر،(مهرالمتعه) موردنظر می باشد.

مهر المتعه: چنانچه در عقد ازدواج مهر تعیین نشود. و مرد بخواهد زن را قبل از نزدیکی طلاق دهد. مقداری را به عنوان مهر تعیین و به زن پرداخت می کند. و این مبلغ بستگی به وضعیت مالی مرد دارد.
بنابراین تعیین میزان مهر المثل به وضع خانوادگی زن و مهر المتعه به وضعیت مالی مرد بستگی دارد. مهرالمتعه هدیه اى است که مرد برحسب وضعیت و امکانات مالى خود (اگر ثروتمند باشد. بیشتر و اگر فقیر باشد نیز به اندازه دارایى خود) به زن پرداخت مى نماید. این مرد است که مهرالمتعه را تعیین مى کند. و برخلاف مهرالمسمى است که با توافق طرفین تعیین مى شود. در صورت اختلاف بر مقدار مهرالمتعه، حاکم مقدار آن را تعیین مى کند. و در مواردی معین می شود که یا در ضمن عقد ازدواج ذکری از مهر نشده و یاتوافقی در این جهت حاصل نگردیده است. و یا عدم مهر شرط شده باشد.

از نظر قرآن:

براى تعیین مهرالمتعه به آیه شریفه ۲۳۶ سوره مبارکه بقره استناد شده است.

لاَّ جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِن طَلَّقْتُمُ النِّسَاء مَا لَمْ تَمَسُّوهُنُّ أَوْ تَفْرِضُواْ لَهُنَّ فَرِيضَةً وَمَتِّعُوهُنَّ عَلَى الْمُوسِعِ قَدَرُهُ وَعَلَى الْمُقْتِرِ قَدْرُهُ مَتَاعًا بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى الْمُحْسِنِينَ ﴿۲۳۶﴾.

اگر زنان را مادامى كه با آنان نزديكى نكرده و بر ايشان مهرى [نيز] معين نكرده‏ ايد. طلاق گوييد بر شما گناهى نيست .و آنان را به طور پسنديده به نوعى بهره‏مند كنيد.توانگر به اندازه [توان] خود و تنگدست به اندازه [وسع] خود [اين كارى است] شايسته نيكوكاران (۲۳۶).

شرایط مهر المتعه:

1.در عقد ازدواج مهرى ذکر نشده باشد. و بعداً نیز زوجین آن را تعیین نکرده باشند.

2.زناشویى(نزدیکی) واقع نشده باشد.

3.زن و مرد با طلاق از هم جدا شده باشند. نه با فوت یا بذل مدت یا فسخ نکاح.

هرگاه مقدار مهر هنگام عقد ذکر نشده باشد. یا زن و مرد بر عدم آن توافق کرده باشند. و شوهر بخواهد قبل از وقوع نزدیکی زن خود را طلاق دهد. در این صورت زن استحقاق مهرالمتعه را خواهد داشت.

در تعیین مهرالمتعه برخلاف مهرالمثل، وضع مالی و توان اقتصادی مرد مالک می باشد. و دیگر شایستگی موقعیت خانوادگی و اجتماعی زن موردنظر نیست. بلکه اسطاعت مالی مرد لحاظ می گردد ماده 1094 ق.م می گوید:« برای تعیین مهرالمتعه حال مرد از حیث غنا و فقر ملاحظه می شود. که مرد به تناسب مال و ثروت خود مالی به زن می دهد.مهرالمتعه اختصاص به نکاحی دارد. که قبل از وقوع نزدیکی طلاق انجام شود.

مهر المتعه در صورتی به زن داده می شود که پیش از نزدیکی، مرد، زن خود را طلاق دهد. پس  اگر در اثر فوت یکی از زوجین یا درخواست طلاق از طرفین زن، نکاح از بین برود. زن حق مطالبه مهرالمتعه را ندارد.

...