چک سفید امضاء (و ماهیت حقوقی آن)

چک سفید امضاء

(مقالات حقوقی،چک،برگشت چک،ماهیت چک،انواع چک،اجزای چک، ماهيت چك سفيد امضاء،حقوقی یا کیفری بودن چک سفید امضاء،مراحل قانونی برگشت چک سفید امضا،چکهای صندوق های قرض الحسنه،مشاوره حقوقی،موسسه حقوقی ،وکالت،درخواست وکیل،وکیل،مشاور)

چک سفید امضاء

چکیده:
چک سفید امضاء به دلیل عدم قید مبلغ در آن، زمینه سوء استفاده بیشترکلاهبرداران و سود جویان را فراهم می کند. همچنین چک سفید امضاء مشمول تعریف چک و اسناد تجاری به معنی اخص نمی باشد زیرا تا زمانیکه چکی، سفید امضاء باشد قابل معامله در داد و ستدهای تجاری و ارائه به بانک نمی باشد و دارنده چک از مزایای تعقیب کیفری برخوردار نمی باشد بلکه این نوع چک حقوقی است.(چک سفید امضاء)

مقدمه:
قانونگذار چك را وسيله پرداخت فوري و جايگزين پول قرار داده است تا در معاملات خصوصا داد و ستدهاي تجاري نقش تسريع و تسهيل كننده را ايفاء نمايد. از اينرو هر اقدام و عاملي كه دستيابي به اين هدف را با مشكل مواجه يا غير ممكن سازد از طرف قانون گذار منع شده است. از جمله اين موارد صدور چك به صورت «سفيد امضاء» است. اين چك كه با امضاي صادر كننده واگذار مي شود به دليل عدم قيد مبلغ در آن و احتمالا عدم تكميل ديگر مندرجات و نيز فراهم بودن زمينه سوء‌استفاده بيشتر، نمي‌تواند منظور قانونگذار را تامين و عملي سازد. در اين مقاله با توجه به اهميت مساله و ممنوعيت صدور اين نوع چك و مجازات مربوط به آن و نيز لزوم ارائه تعريف و شناخت دقيقتر چك سفيد امضاء و تميز و تفكيك آن از دیگر چكهاي مشابه، به بررسي مختصر موضوع پرداخته شده است. (چک سفید امضاء)

تعریف چک:

چک به عنوان یک سند از اسناد تجاری به معنی اخص، برای داد و ستدهای میان مردم و تجار رایج است.(چک سفید امضاء)
قانون گذار چک را به اینگونه تعریف کرده است : چک نوشته ای است که به موجب آن صادر کننده وجوهی را که در نزد محال علیه دارد کلا یا بعضا مسترد یا به دیگری واگذار ی نماید.(ق.ت 310)
در اینجا منظور از کلمه محال علیه بانک است.(ق.ص.چ ماده 2)(چک سفید امضاء)

ماهیت چک:

در مورد ماهيت حقوقي چك، نظرات مختلفي از سوي اساتید و حقوقدانان کشور مطرح شده است كه اختصارا به آنها اشاره مي كنيم:
1) بعضي ها،‌ ماهيت حقوقي چک را «وكالت در پرداخت» از سوي بانك دانسته اند یعنی اینکه صادر كننده چک، بانك را وكيل خود قرار مي دهد تا مبلغ معيني به دستور او را از حسابش به دارنده چک برداشت کرده و بپردازد.(ق.م ماده 656 : وکالت، عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین طرف دیگر را برای انجام امری نایب خود می نماید.)(چک سفید امضاء)
2) بعضی ديگر، اين ماهيت چک را عقد حواله دانسته اند و این بخاطر تعریف چک از دیدگاه قانون است که کلمه محال علیه آورده است.(ق.م ماده 724 : حواله عقدی است که به موجب آن طلب شخصی از ذمه مدیون به ذمه شخص ثالثی منتقل می گردد. مدیون را محیل، طلبکار را محتال، شخص ثالث را محال علیه می گویند.)
3) عده‌اي دیگر، ماهيت حقوقي چك را ایقاع در نظر گرفته اند به گونه ای که تعهد يكطرفه به نفع شخص ثالث می دانندو به تعریف دیگر دستور پرداخت است.(چک سفید امضاء)
4) دسته ديگري سعي كرده اند با اجتماع دو نظر عقد و ايقاع ماهيت حقوقي چک را اینگونه دانسته اند از این جهت که این سند عقد حواله و یا عقد وکالت در پرداخت از سوی بانک دانسته اند، عقد محسوب می شود و از جهت دیگر تعهد یکطرفه به نفع شخص ثالث است، ایقاع می دانند.(عقد معاملی است که قائم بر دو شخص و مشتمل بر ایجاب و قبول باشد و همچنین ایقاع عقدی است که قائم بر یک نفر و مشتمل بر ایجاب و قبول نمی باشد.) (چک سفید امضاء)
5) و بالاخره دسته دیگری، چک را سندی از اسناد تجاری به معنی اخص قرار داده اند که دارای شرایطی خاص هستند که بر اساس رعایت آن شرایط دارای اعتبار است.(قانون گذار اسناد تجاری به معنی اخص را تعریف نکرده است بلکه فقط آن را به عنوان یک سر فصل آورده است که در ذیل آن برات و فته طلب و چک قرار گرفته است.)

انواع چک:

1) چک تایید شده: چکی است که اشخاص عهده بانک ها به حساب جاری خود صادر و توسط بانک محال علیه پرداخت وجه آن تایید می شود.(ق.ص.چ ماده1)
2) چک تضمین شده: چکی است که توسط بانک به عهده همان بانک به درخواست مشتری صادر و پرداخت وجه آن توسط بانک تضمین می شود.(ق.ص.چ ماده1)این نوع چک نوعی اسکناس محسوب می شود.(چک سفید امضاء)
3) چک مسافرتی: چکی است که  توسط بانک صادر و وجه آن در هریک از شعب آن بانک یا توسط نمایندگان و کارگزران آن پرداخت می گردد.(ق.ص.چ ماده1)
4) چک عادی: چکی است که اشخاص به عهده بانک ها به حساب جاری خود صادر و دارنده آن تضمینی جزء اعتبار صادر کننده ندارد.(ق.ص.چ ماده1)

انواع چک های عادی:

1) چک به روز: چک باید به صورت نقد و بدون وعده صادر شود.(ق.ت ماده311)
2) چک مشروط: چکی که در متن آن، وصول وجه منوط به تحقق شرطی باشد. به طور مثال خریدار ملکی، تمام یا قسمتی از مبلغ معامله را به صورت یک فقره چک صادر و در اختیار طلبکار(فروشنده) یا واسطه(بنگاه) بگذارد و شرط کند که تنها پس از انتقال سند در محضر، طلبکار حق داشته باشد به بانک مراجعه و وجه چک را وصول کند.(ق.ص.چ ماده13) (چک سفید امضاء)
3) چک وعده دار: چکی است که تاریخ که در متن چک درج شده است برای فردا یا یک هفته و یا یک ماه و یا یک سال آینده باشد. البته لازم بذکر است که صدور چک بدون وعده، بسیار نادر است.(ق.ص.چ ماده13)

افراد مرتبط با چک:

در مورد هر چکی سه شخص وجود دارد که دارای وظایفی هستند که به شرح زیر است:
الف) صادرکننده چک: شخصی است كه چك را صادر می کند یعنی تاریخ و مبلغ و امضاء را خوانا و بدون خط خوردگی تنظیم می کند و در مندرجات آن هیچ اختلافی وجود نداشته باشد.(ق.ص.چ ماده 3) صادركننده چک به حسب قانون باید در تاریخی که در متن چک تنظیم کرده است در بانک مورد نظر وجه نقد یا اعتبار داشته باشد و نباید تمام یا قسمتی از وجه را از بانک خارج کند و یا اینکه دستور عدم پرادخت را بدهد.(ق.ت313)
ب) دریافت کننده چک: دارنده چك اعم از كسی است كه چك در وجه او صادر شده، یا به نام او پشت نویسی شده، یا حامل چك، یا قائم مقام آنان.(چک سفید امضاء)
ج) محال علیه: بانک موظف است هویت کامل و دقیق دارنده چک را با ذکر تاریخ تادیه وجه در پشت چک درج نماید، چک را نقد نماید.(چک سفید امضاء)
نکته قابل بیان این است که صادر کننده باید اهلیت داشته باشد(عاقل، بالغ، رشید، عدم محجوریت آن) و همچنین صدور چک یک عمل تجاری محسوب نمی شود.(چک سفید امضاء)

اجزای چک:

چک عادی دارای اجزایی است که مطابق قانون تجارت باید در فرمهای چاپی چک درج شده باشد تا وجه قانونی پیدا کند و یا اینکه توسط صادر کننده تکمیل شده باشد.(چک سفید امضاء)
الف) اجزاء که باید در فرمهای چاپی چک درج شده باشد عبارت است از:
شماره حساب جاري صاحب حساب که در پایین ورقه چک درج شده است. (چک سفید امضاء)
نام و نام خانوادگي صاحب حساب که در پایین ورقه چک درج شده است.
آرم بانک که در بالای ورقه چک درج شده است.(چک سفید امضاء)
مهر شعبه بانک که بیانگر محل صدور چک است که در بالای ورقه چک درج شده است.
سریال ورقه چک که در بالای و پایین آن درج شده است.(چک سفید امضاء)
ب) و همچنین اجزایی که صادر کننده چک باید آن را تکمیل کند تا به عنوان یک سند معتبری برای تجارت قرار گیرد.(ق.ت ماده311)
این اجزاء عبارت است از: (ق.ص.چ ماده3)
تاریخ وصول مبلغ مورد نظر که توسط صادر کننده  درج شود. (چک سفید امضاء)
مبلغ مورد نظر که باید به ریال توسط صادر کننده درج شود.
‌تعيين ذينفع يا حامل که توسط صادر کننده درج شود.
امضاء چك توسط صادر كننده كه شرط اساسي برای صدور سند و قبول تعهد صادر کننده محسوب مي شود.(چک سفید امضاء)

تعريف چك سفيد امضاء:

 در مورد چك سفيد امضاء تعاريف گوناگوني از سوي اساتید و حقوقدان و نويسندگان حقوقي ارائه شده است كه به بعضي از آنها اشاره مي کنیم :
الف) چك سفيد امضاء، چكي است كه صادر كننده آن را فقط امضاء كرده و به طرف مقابل مي دهد تا وي بتواند هر زمان كه اراده مي كند ساير مندرجات آن راتكميل و آن را به بانك بدهد.(چک سفید امضاء)
ب) چك سفيد امضاء،‌ چكي است كه فقط صاحب چك آن را امضاء‌ نموده، بدون اينكه مبلغ و گيرنده وجه را تكميل نمايد و تكميل آن برعهده دارنده چك محول مي شود تا در زمان مشخص آن را نوشته و به بانك محال عليه ارائه دهد.
ج) چك سفيد امضا‌ء چكي است كه فاقد مبلغ مي باشد.
د) چك سفيد امضاء، چكي امضاء شده است كه به شخصی جهت نوشتن مبلغ معین داده شده است.
ن) چك سفيد امضاء، چكي است امضاء شده كه به شخصي جهت نوشتن هر مقدار وجهي كه مايل به دريافت آن باشد، داده شده است.
و) چك سفيد امضاء، چكي است كه پر نشده است یعنی چكي است كه فقط داراي امضاء بوده و به حامل آن اجازه مي دهد تا مبلغ مشخصی را در زمان مشخص در آن بنویسد.
با عنايت به تعاريف مذكور و آنچه از برخي مقررات قانوني استفاده مي شود، چنانچه بخواهيم تعريف دقيقتري را از چك سفيد امضاء بدست دهيم بايد قدر متیقن آن را در نظر بگیرم یعنی چک سفید امضاء را آن چكي بدانيم كه حداقل فاقد درج مبلغ باشد، خواه تاريخ صدور و ذينفع آن مشخص شده باشد يا نشده باشد.

نکات مهم:
1) نکته قابل مطرح این است که اگر مندرجات ورقه چك تكميل شده باشد و تنها تاريخ صدور آن نوشته نشده باشد، نمي توان آن را چك سفيد امضاء دانست بلكه بايد چك را بدون تاريخ به حساب آورد، همانگونه كه قانونگذار در ماده 13 قانون صدور چك، اين نوع چك را از چك سفيد امضاء‌ تفكيك كرده است و در بند جداگانه‌اي ذكر كرده است.
2) و همچنین اينكه اگر مندرجات برگه چك كامل باشد و تنها نام ذينفع در آن قيد نشده باشد نمی توان چنين چكي را چک سفيد امضاء به حساب آورد بلکه بايد آن چك را در وجه حامل تلقي نمود و این به خاطر ماده 312 قانون تجارت است.(چك ممكن است در وجه شخص معين يا به حواله كرد شخص معين و يا در وجه حامل باشد.)
بنابراين زماني كه چكي با رعايت ساير شرايط قانوني صادر شده و تنها نام ذينفع آن مشخص نباشد، چون در وجه شخص معين يا به حواله كرد شخص معين محسوب نمي شود ، مي تواند عنوان «در وجه حامل» بر آن صادق باشد مگر اينكه ذينفع از اختياري كه قانونا و عرفا بدست آورده است نام شخص معيني را به عنوان ذينفع در آن قيد نماید.(چک سفید امضاء)

ماهيت چك سفيد امضاء:

قبلا ماهیت چک را اینگونه بیان کردیم که، چك جزءای از اسناد تجاری به معني خاص است که متضمن دستور پرداخت مبلغي وجه نقد برای دارنده چک است.( اعم از اينكه صادر كننده ، دين حال يا موجلي به گيرنده چك داشته باشد و يا نداشته باشد.)
اما چك سفيد امضاء بما هو هو، واجد اين ماهيت حقوقي چک است. زيرا مطابق تعريف ارائه شده قانون گذار از چك، چك سفيد امضاء به معناي قانوني كلمه چك محسوب نمي شود زیرا يكي از عناصر و لوازم مشترك اسناد تجاري به معني خاص (برات، سفته و چك) كه شايد مهمترين ركن آن نيز به حساب مي آيد، همان مبلغ مندرج در اسناد است که هدف مهم صدور و به گردش در آمدن اين اسناد و وصول مبلغ آن توسط ذينفع (گیرنده چک) است.(چک سفید امضاء)
حال چنانچه چكی، سفيد امضاء‌ و فاقد مبلغ باشد هدف مورد نظر محقق نمی شود و اين موضوع، چك سفید امضاء را از شمار اسناد تجاري خارج مي سازد. ماده 310 ياد شده قانون تجارت، چك را وسيله اي براي پس گرفتن وجه از محال عليه يا واگذاري وجه ای به ديگري معرفي کرده است. بديهي است در صورتيكه سند اساسا به لحاظ فاقد درج مبلغ در آن، قابليت اين امر را نمي تواند داشته باشد و چك به حساب نمی آيد.  برخي ديگر از مواد قانوني نيز مانند ماده 311 قانون تجارت مبني بر اينكه: ((... پرداخت وجه نبايد وعده داشته باشد)) و همچنین ماده 313 قانون تجارت كه مي گويد ((وجه چك بايد به محض ارائه كار سازي شود)) به نحوي می توانیم اين معنا را تاييد مي كند که در چک باید مبلغ درج شود.
بنابراين چك سفيد امضاء را نمي توان بالفعل چك محسوب نمود و همان ماهيت حقوقي خاص چك را براي آن در نظر گرفت بلكه بايد چنين چكي را در حكم سند غير تجاري دانست. البت چک سفید امضاء یک سند بالقوه است که پس از تكميل مندرجات (مبلغ) همانند ساير چكها داراي آثار و احكام مخصوص به خود باشد. (چک سفید امضاء)

رابطه حقوقی بین صادر کننده و دارنده چک سفید امضاء:

دارنده چك سفيد امضاء مي تواند براساس قرارداد كه بين او و صادر كننده وجود دارد نسبت به درج مبلغ و تكميل ديگر مندرجات چك اقدام نمايد. اين اقدام دارنده چک در نوشتن و كامل كردن مندرجات چک بالخصوص مبلغ را، بايد نوعي وكالت از طرف صادر كننده (موكل) به حساب آورد كه نوشتن مبلغ معين در چك توسط دارنده (وكيل) در مفاد قرارداد مشخص شده است.(چک سفید امضاء)
بديهي است در صورت تجاوز دارنده چک از حدود اختيارات مثلا نوشتن مبلغي بالاتر از آنچه که مورد توافق طرفين بوده است، ‌صادر كننده حق دارد عليه دارنده اقامه دعوی چک کند و همچنین در صورت عدم پرداخت وجه چک، دارنده حق دارد که از صادر کننده در محكمه طرح دعوی بعمل آورد.(چک سفید امضاء)
البته لازم بذکر است که هر یک از طرفین برای اثبات مدعی خود یا باید سندی قانونی که فیما بین انجام شده است را به محکمه ارئه دهد و یا اینکه دو شاهدی که از قرار فیما بین آنان اطلاع کافی دارد بیاورد.

وظایف بانک در برابر چک سفید امضاء:

اگر چک سفید امضاء که فاقد مبلغی است توسط دارنده چک، مندرجاتش كامل شود و شرايط شكلي و قانوني رعایت شده باشد را بانک باید از مسائل مربوط به قرارداد و رابطه ميان دارنده و صادر صرفنظر كند.(به خاطر استقلال ذاتی اسناد تجاری) و وجه آن را تادیه کند
مگر اينكه به دلايل ديگري از جمله دستور عدم پرداخت از طرف صادر كننده يا مسدود بودن حساب و يا بلامحل بودن آن قابل پرداخت نباشد.(ق.ص.چ ماده3)

موارد کابرد چک سفید امضاء:
1) در معامله نامشروع مثل معاملات ربوی.
2) به عنوان چک تخلیه در اماکن تجاری.
3) در معاملات غیر قانونی مثل قاچاق.(اعم از مواد مخدر و کالا)
4)به عنوان چک ضمانت در معاملات تجاری.(البته بسیار نادر است)

حقوقی یا کیفری بودن چک سفید امضاء:

اگر روزي چكي سفید امضاء در دست شخصي باشد و مبلغ معینی که بین او و صادر کننده چک بود را در آن نوشت و براي نقد كردن آن به بانك مراجعه كرد و وجه چک به هر دلیلی تادیه نشود او براي دريافت طلب خود چه کار باید بکند؟
اولا: اینکه این چک به خاطر عدم پرداخت بی محل است.(ق.ص.چ ماده5)
ثانیا: اینکه چک ماهیت حقوقی دارد نه کیفری ، زیرا قانونگذار مواردی که چک جنبه حقوقی دارد مطرح کرده است که عبارت است از:
1) ظرف شش ماه از تاریخ صدور چک، دارنده چک آن را به بانک ارائه ندهد.(ق.ص.چ ماده11)
2) ظرف شش ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت چک از طرف بانک، دارنده چک شکایت کیفری نکند.(ق.ص.چ ماده11)
3) صادر کننده چک مبلغ چک را قبل از تاریخ شکایت بپردازد و لاشه چک را دریافت کند.(ق.ص.چ ماده9)
4) شاکی بعد از شکایت ترتیب انتقال چک مورد شکایت را به دیگری بدهد.(ق.ص.چ تبصره ماده 11)
5) در صورتی که شاکی رضایت دهد.(ق.ص.چ ماده12)
6) در صورتی که چک دارای وعده باشد.(ق.ص.چ ماده13)
7)هرگاه چک بابت تضمین انجام تعهد یا تضمین انجام معامله‌ای صادر شده باشد و در متن چک قید شده باشد.(ق.ص.چ ماده13)
8)هرگاه چک سفید امضاء صادر شده باشد.(ق.ص.چ ماده13)
9)هرگاه وصول وجه چک منوط به تحقق شرطی شده باشد و در متن چک قید شده باشد.(ق.ص.چ ماده13)
10) در صورتی که ثابت شود چک بدون تاریخ صادر شده است.(ق.ص.چ ماده13)
11)هرگاه وصول وجه چک منوط به تحقق شرطی یا بابت تضمین شده باشد و در متن چک قید نشده باشد.(ق.ص.چ ماده13)
12) در صورت فوت صادر کننده چک.
13) در صورتی که بعد از برگشت چک به شخص دیگر منتقل شود که در این صورت شخص اخیر حق تعقیب جزایی را ندارد مگر اینکه وارث دارنده چک باشد.(ق.ص.چ ماده11تبصره)
14) در صورتی که صدور چک به خاطر معاملات نامشروع و یا به خاطر پرداخت ربا باشد.(ق.ص.چ تبصره ماده 7)

مراحل قانونی در صورت برگشت خوردن چک سفید امضاء:

دارنده چک می تواند برای گرفتن وجه چک و ضرر و زیان خود (ق.ص.چ ماده2 تبصره 2) از سه طریق پیگیری است:
1) اقامه دعوی از طریق دوایر اجرای ثبت؛
چون چک در حکم سند لازم الاجراست(ق.ص.چ ماده14) دارنده چک می تواند در صورت عدم پرداخت وجه چک، از دوایر اجرای ثبت درخواست صدور اجرائیه علیه صادر کننده و صاحب حساب را نماید. طلبکار نیز می تواند با معرفی اموال منقول و غیر منقول به دادگاه، آنها را توقیف کند.(ق.ص.چ ماده2)
البته متقاضی باید ده درصد مبلغ مورد درخواست را به صندوق دادگستری تودیع نماید و اموال غیر از خانه مسکونی و ماشین و یک شماره تلفن غیر قابل بازداشت است.
2) اقامه دعوی تجاری از طریق تقدیم دادخواست؛
دارنده چک می تواند بر علیه همه مسئولین اعم از صادر کننده و ظهر نویس، با تقدیم دادخواست به دادگاه صالحه اقامه دعوی تجاری کند و همچنین درخواست تامین خواسته بدون تودیع خسارات احتمالی کند.(ق.ت ماده249)
برای این موضوع دو شرط است: الف) اگر چک در همان مکانی که صادر شده باشد باید تادیه گردد دارنده چک باید آن را در ظرف پانزده روز از تاریخ صدور چک آن را مطالبه کند و اگر از یک نقطه به نقطه دیگر ایران صادر شده باشد باید ظرف مدت چهل و پنج روز مطالبه کند.(ق.ت ماده315)
ب) در مورد چک هایی که در خارجه صادر شده و باید در ایران پرداخته شود این مهلت چهار ماه است.(ق.ت ماده317)
اگر دارنده چک در این مدت ها چک را مطالبه نکند دیگر حق دعوی علیه ظهر نویسان را ندارد.
3) اقامه دعوی مدنی از طریق دادخواست؛
دارنده چک در هر حال حق اقامه دعوی علیه صادر کننده چک را دارد خواه دارنده چک به وظایف خود عمل کرده باشد یا عمل نکرده باشد.(ق.ص.چ ماده20)

نکات کاربردی در مورد اشخاص حقوقی:

قانون گذار شخص حقوقی را مانند شخص حقیقی دارای مسئولیت در نظر گرفته است و اگر چک بلا محلی را صادر کنند، دارنده چک می تواند وجه آن را مطالبه کند زیرا تمام تصمیمات معمولا توسط اشخاص حقیقی صورت می گیرد و چک توسط مدیر عامل و یا هیئت مدیره صادر می شود و صادر کننده و صاحب حساب یعنی شرکت بنا بر مسولیت تضامنی مسولیت پرداخت چک را دارند. بنابراین دارنده چک می تواند مبلغ چک را هم از اموال صادر کنندگان یا اموال شرکت تامین کند. و همچنین دارنده چک علاوه بر مسئولیت مالی و مدنی، مسئولیت کیفری هم دارد مگر اینکه ثابت شود عدم پرداخت مستند به عمل آنها نبوده است که در این صورت شخص یا اشخاصی که موجب عدم پرداخت شده اند تحت تعقیب کیفری قرار می گیرند.(ق.ص.چ ماده19)

چکهای صندوق های قرض الحسنه:

اگر چک های صندوق قرض الحسنه به هر علتی منتهی به برگشت و عدم پرداخت شود دارنده چک نمی تواند بر علیه صادر کننده چک شکایت کیفری کند زیرا صندوق های قرض الحسنه بانک نمی باشد و چک ها این صندوق در واقع نوعی حواله هستند و یا سند عادی محسوب می شوند.(زیرا قانون گذار در تعریف چک کلمه محال علیه را آورده است و در قانون صدور چک محال علیه را بانک محسوب کرده است.)
و همچنین دارنده چک نیز نمی تواند از مزایای قانون تجارت و یا از طریق دوایر ثبت برخوردار شود.(زیرا این قوانین برای اسناد تجاری به معنی اخص مثل چک تنظیم شده است.) ولی برخی گفته اند که شامل مقرارت قانون تجارت نیز می شود.
دارنده اینگونه چک فقط می تواند با تقدیم دادخواست مدنی و رعایت تشریفات مربوط به آن و ابطال تمبر اقامه دعوی کند و همچنین می تواند اموال صادر کننده را توقیف کند ولی باید مبلغی را به عنوان خسارات احتمالی به صندوق دادگستری واریز کند.
در ضمانت این نوع چک نیز دارنده چک فقط می تواند به ضامن رجوع کند نه صادر کننده، البته اگر این نوع چک را خارج از قوانین تجارت بدانیم.(این نوع چک چون خارج از قوانین تجارت است از مزایای تضامنی برخوردار نمی باشد.)

نتیجه گیری:
فايده بحث تعريف و شناسايي چك سفيد امضاء و تفاوتهای آن با دیگر چک های موجود مانند چک های وعده دار و مشروط و یا تضمینی است و همچنین با توجه به مقررات قانوني و عرف معمول، چكهاي تضميني، مشروط و وعده‌ دار را بايد چك و به عنوان يك سند تجاري به حساب آورد زيرا علاوه بر آنكه قابل واگذاري از طريق ظهرنويسي (پشت نویسی) است، قابل ارائه به بانك و وصول مبلغ نيز مي باشد و در صورت عدم پرداخت، دارنده چک مي تواند از حقوق قانوني مربوط برخوردار شود، در صورتيكه چك سفيد امضاء مشمول تعريف قانوني چك و اسناد تجاري به معني خاص نمي باشد و تا زمانيكه سفيد امضاء باقي بماند عملا قابل معامله و ارائه به بانك نيست و دارنده آن نمي تواند از مزاياي قانوني مربوط به چك جز تعقيب كيفري صادر كننده آن استفاده نمايد.

منابع

کتاب تجات دکتر ربیعا اسکینی
کتاب چک وسفته دکتر رضا کاظمی
قانون تجارت
قانون صدور چک
قانون مدنی
کتاب المکاسب شیخ انصاری(ره)

...

 

---

گروه وکلای دادشید

موسسه حقوقی ندای عدالت ساعی (گروه وکلای دادشید) با بهره گیری از وکلای پایه یک دادگستری آماده ارائه انواع خدمات حقوقی و وکالت در مراجع حقوقی کیفری دیوان عدالت و  سایر مراجع حقوقی و اداری توسط وکیل و مشاوره حقوقی در سرتاسر کشور می باشد جهت ارتباط با این مجموعه اینجا را کلیک کنید.

همیشه بخاطر داشته باشید؛ مسائل مشابه حقوقی الزاماََ راه حل مشابهی ندارند بدون مشورت با وکیل یا مشاور حقوقی هیچ گونه اقدامی انجام ندهید.

---