admin
آذر ۹, ۱۳۹۵
بدون دیدگاه
ابطال سند رسمی (چگونه سند را باطل کنیم)
ابطال سند
دعوي ابطال سند رسمي دعوايي است که خواسته آن اعلام بي اثر بودن يک يا چندسند رسمي معين است و سبب بي اثر بودن يا بي اثر شدن سند رسمي مختلف است ممکن است به علت اين باشد که سند مطابق مقررات مربوط به آن صادر نشده باشد (ماده 70 قانون ثبت و ماده 1288 قانون مدني) از اين قبيل است مورد ابطال سند مالکيت معارض و ابطال شناسنامه در موردي که براي يک نفر چند شناسنامه صادر شده باشد. ممکن است بي اعتباري سند به علت بطلان معامله اي باشد که سند حاکي از وقوع آن است مانند سند بيع مال مجهول، ممکن است به علت انتفاي تعهد موضوع سند رسمي، سند از اعتبار بيفتد مانند پرداخت وجه سند (ماده 1292 قانون مدني و بند چهارم ما ده 13 آيين دادرسي مدني)
هر گاه ملکی بر خلاف قانون به ثبت رسیده باشد، ذینفع می تواند به دادگاه حقوقی صلاحیتدار دادخواست بدهد و ابطال سند ثبت و سند مالکیت را از دادگاه بخواهد. در این صورت، دادگاه پس از رسیدگی و احراز صحت دعوی، حکم بر ابطال ثبت و سند مالکیت می دهد؛ به طور مثال، اگر در مواردی که انتشار آگهی نوبتی لازم است، بدون انتشار آگهی آن، ملکی به نام متقاضی ثبت و سند مالکیت آن صادر شود، چون این ثبت مطابق قانون نیست و با عدم انتشار آگهی، حق اعتراض کسانی که می توانسته اند بر آن اعتراض کنند ضایع شده است، مدعی یا مدعیان حق می توانند در دادگاه، اقامه دعوی نموده و احقاق حق و ابطال سند ثبت غیرقانونی را تقاضا نمایند. رسیدگی دادگاه و دادن رأی بر ابطال سند مخالف قانون در این موارد، مخالفتی با ماده 22 قانون ثبت ندارد. بر اساس ماده مذکور همینکه ملکی مطابق قانون، در دفتر املاک به ثبت رسید، دولت فقط کسی را که ملک به اسم او ثبت شده باشد مالک خواهد شناخت و مفهوم آن این است که اگر ملک مطابق قانون به ثبت نرسیده باشد، دیگران می توانند ادعای حق در مورد آن بنمایند و دادگاهها ممنوع از رسیدگی به آن دعاوی نیستند. هیئت عمومی دیوان عالی کشور در رأی شماره 1653-10/ 5/ 40، در این مورد، چنین اظهار نظر کرده است: « ماده 22 قانون ثبت ناظر به ملکی است که مطابق قانون، در دفتر املاک به ثبت رسیده باشد و همچنین، انتقالی که موافق قانون انجام یافته باشد و در موردی که دعوی قانونی نبودن فروش ملک است، دعوی قابل استماع است؛ زیرا قانونا بیعی که صحیحا واقع نشده باشد آثاری از قبیل مالکیت خریدار نسبت به مبیع و تعلق ثمن به فروشنده مترتب نمی باشد. »
ضمانت اجرا
هرگاه در انجام عقدي يك قاعده قانوني رعايت نشود ضمانت اجراي اين تخلف بطلان و عدم تاثير آن عقد است.
نبايد اين شائبه را بميان آيد كه ضمانت اجراء بايد حتماً جنبه جزائي داشته باشد. گرچه عده اي از علماء حقوق را عقيده برآنست كه ضمانت اجراءعبارت از تنبيه بدني است كه بمناسبت نقض يك قاعده قانوني اعمال ميشود. البته اين تعبير براي ضمانت اجراء صحيح نيست چه ممكن است فشار مالي بعنوان ضمانت اجرا بر فردي وارد آيد كه آثار روحي آن بمراتب شديدتر از يك جزاي بدني باشد. حتي اشخاصي هستند كه از لحاظ علاقه اي كه بمال دنيا دارند حاضرند در موقع تحمل مجازات جان خود را بدهند ولي چيزي از مال خود را بعنوان جريمه از دست ندهند. (ابطال سند)
براي درك بهتر مفهوم ذهني ضمانت اجرا تعريف ساده حقوقي آنرا در نظر ميگيريم: ضمانت اجرا نتيجه يك قاعده حقوقي است. اين ضمانت اجرا يك واكنشي ايجاد مينمايد، يعني بطور كلي يك واقعه ناگواري را براي مسبب نقض قاعده پيش مي آورد. در صورت لزوم ممكن است كه اين ضمانت اجرا از طرف نيروي عمومي (قدرت دولتي) تحميل شود.(ابطال سند)
نبايد اين شائبه را بميان آيد كه ضمانت اجراء بايد حتماً جنبه جزائي داشته باشد. گرچه عده اي از علماء حقوق را عقيده برآنست كه ضمانت اجراءعبارت از تنبيه بدني است كه بمناسبت نقض يك قاعده قانوني اعمال ميشود. البته اين تعبير براي ضمانت اجراء صحيح نيست چه ممكن است فشار مالي بعنوان ضمانت اجرا بر فردي وارد آيد كه آثار روحي آن بمراتب شديدتر از يك جزاي بدني باشد. حتي اشخاصي هستند كه از لحاظ علاقه اي كه بمال دنيا دارند حاضرند در موقع تحمل مجازات جان خود را بدهند ولي چيزي از مال خود را بعنوان جريمه از دست ندهند. (ابطال سند)
براي درك بهتر مفهوم ذهني ضمانت اجرا تعريف ساده حقوقي آنرا در نظر ميگيريم: ضمانت اجرا نتيجه يك قاعده حقوقي است. اين ضمانت اجرا يك واكنشي ايجاد مينمايد، يعني بطور كلي يك واقعه ناگواري را براي مسبب نقض قاعده پيش مي آورد. در صورت لزوم ممكن است كه اين ضمانت اجرا از طرف نيروي عمومي (قدرت دولتي) تحميل شود.(ابطال سند)
بند 6 ماده147 اصلاحي قانون ثبت: در مواردي که متصرف با در دست داشتن سند عادي تقاضاي سند رسمي دارد موضوع به هيأت حل اختلاف موضوع ماده2 اين قانون ارجاع ميشود. هيأت رسيدگي نموده و پس از احراز تصرفات مالکانه متقاضي، مراتب را به اداره ثبت اعلام تا در دو نوبت به فاصله پانزده روز به نحو مقتضي آگهي نمايد در صورتي که ظرف دو ماه از تاريخ انتشار اولين آگهي اعتراض واصل شود معترض بهدادگاه صالح هدايت ميشود و اقدامات ثبت موکول به ارائه حکم قطعي دادگاه خواهد بود. چنانچه اعتراض ترديد اداره ثبت طبق مقررات سند مالکيت را صادرخواهدکرد. صدور سند مالکيت جديد مانع مراجعه متضرر به دادگاه نخواهد بود.(ابطال سند)
آيا عقد باطل وجود دارد يا غير موجود است؟
چه كسي ميتواند تقاضاي ابطال سند عقد باطل را بنمايد و در چه مدتي اين تقاضا امكان دارد؟ آيا ممكن است عقد باطل را با يك عمل بعدي معتبر كرد يا اينكه بطلان بكلي موجب محو آثار كليه عقد ميشود؟
تفاوت بطلان از عدم وجود . عده اي را عقيده برآن است كه عقد باطل اصلا وجود ندارد يك عقد باطل اگر از لحاظ قانون و اصول حقوق وجود ندارد ولي يك وجود ظاهري داشته و گاهي هم عملاً بمورد اجرا گذارده شده يا شروع باجراء شده است. بهترين دليل بر موجوديت ظاهري عقد باطل آنست كه دادگاه بايد اظهار نظر بر بطلان آن بنمايد و هيچيك از منعاقدين حق ندارند پيش خود آنرا باطل اعلام نمايند. نميتوان تصور كرد كه آن عقدي كه بواسطه فاقد بودن يكي از عناصر اصلي عقد از قبيل عدم رضايت يكي از متقاقدين يا منتفي بودن موضوع معامله باطل است اصلا وجود ندارد. (ابطال سند)
معتبر كردن بعدي يك عقد
گرچه بطور كلي قانون عطف بماسبق نميكند ولي ممكن است مواردي پيش آيد كه نفع عموم اقتضا كند كه عقد صحيحي باطل شود مثل آنكه قانون جديدي وضع شود كه موجب بطلان يك عقدي گردد كه براساس قانون قديم منعقد شده است. (ابطال سند)
برعكس ممكن است كه يك عقدي از مبني باطل باشد لكن بعداً معتبر شود. مثل آنموردي كه قانون جديد نهي قانون قديم را از بين ميبرد و اعمال قانون جديد در مورد عقد باطل بلحاظ يك سياست قضائي (مساعدت بمتعاقدين) است. همچنين است در موردي كه شرايط مفقود در موقع تشكيل عقد بعداً ايجاد شود.
برعكس ممكن است كه يك عقدي از مبني باطل باشد لكن بعداً معتبر شود. مثل آنموردي كه قانون جديد نهي قانون قديم را از بين ميبرد و اعمال قانون جديد در مورد عقد باطل بلحاظ يك سياست قضائي (مساعدت بمتعاقدين) است. همچنين است در موردي كه شرايط مفقود در موقع تشكيل عقد بعداً ايجاد شود.
موارد كلي بطلان عقد عبارت است از :
1- فقدان يا معلوليت رضا
2- عدم اهليت يا حجر
3- نقض قواعد تشريفاتي در موارد اجباري
4- غيرموجود بودن و غيرممكن بودن موضوع
5- غيرمشروع و غيراخلاقي بودن موضوع
6- تعهد بدون جهت يا غيرمشروع و غيراخلاقي بودن جهت آن
2- عدم اهليت يا حجر
3- نقض قواعد تشريفاتي در موارد اجباري
4- غيرموجود بودن و غيرممكن بودن موضوع
5- غيرمشروع و غيراخلاقي بودن موضوع
6- تعهد بدون جهت يا غيرمشروع و غيراخلاقي بودن جهت آن
آثار بطلان عقد
پس از تقاضاي بطلان قاضي تحقيق ميكند كه آيا عقد مورد بحث واجد آن عناصر لازم براي اعتبار عقد هست يا خير، ولي در مفهوم ذهني بطلان يك چيز ديگر غير از اين اثبات قضائي از لحاظ بطلان وجود دارد. (ابطال سند)
همانطور كه گفته شد پس از ايجاد عقد باطل يك وضع عملي حاصل ميشود و روابط الزامآوري طرفين را ظاهراً بيكديگر مربوط ميسازد، اين وضعي كه بالفعل موجود است بايد از بين برود و اين وضع ظاهري حذف شود بطلان آنچه را كه موجب نقض احكام قانون شده از بين ميبرد اين يك اثري است كه عطف بماقبل ميشود.
پس از بطلان آنچه كه داده شده بايد مسترد گردد مثل اينكه اصلاً عقدي واقع نشده است. در ضمن ابطال سند عقد ممكن است مسئله مسئوليت پيش آيد و اين مسئله ممكن است نتيجه يك خطائي باشد كه در ضمن عقد يكي از طرفين مرتكب شده باشد. (ابطال سند)
همانطور كه گفته شد پس از ايجاد عقد باطل يك وضع عملي حاصل ميشود و روابط الزامآوري طرفين را ظاهراً بيكديگر مربوط ميسازد، اين وضعي كه بالفعل موجود است بايد از بين برود و اين وضع ظاهري حذف شود بطلان آنچه را كه موجب نقض احكام قانون شده از بين ميبرد اين يك اثري است كه عطف بماقبل ميشود.
پس از بطلان آنچه كه داده شده بايد مسترد گردد مثل اينكه اصلاً عقدي واقع نشده است. در ضمن ابطال سند عقد ممكن است مسئله مسئوليت پيش آيد و اين مسئله ممكن است نتيجه يك خطائي باشد كه در ضمن عقد يكي از طرفين مرتكب شده باشد. (ابطال سند)
...
گروه وکلای دادشید
موسسه حقوقی ندای عدالت ساعی (گروه وکلای دادشید) با بهره گیری از وکلای پایه یک دادگستری آماده ارائه انواع خدمات حقوقی و وکالت در مراجع حقوقی کیفری دیوان عدالت و سایر مراجع حقوقی و اداری توسط وکیلو مشاوره حقوقی در سرتاسر کشور می باشد جهت ارتباط با این مجموعه اینجا را کلیک کنید.
0
دسته بندی
دسته بندی مقالات
68
مقالات ما