مدیریت قرارداد – گروه وکلای دادشید

مدیریت قرارداد - گروه وکلای دادشید

مدیریت قرارداد

چکیده

باتوجه به افزایش روزافزون رویکرد شرکت ها و سازمان ها در برون سپاری نيازهای کالا و خدمات خود در دهه های اخير، مدیریت کردن قراردادهای منعقد شده به یکی از مهم ترین، محوری ترین و حساس ترین چالش های این گونه سازمان ها بدل شده است به گونهای که هر سازمانی جهت تهيه قراردادهای مورد نياز خود با مشکلات بسياری مواجه می باشد. با توجه به تنوع قراردادهای موجود در سازمان ها، کنترل و توليد قرارداد امری دشوار بنظر می آید . هم چنين داشتن نيرویی که در زمينه تهيه قرارداد دارای مهارت کافی باشد، موردی هزینه بر و مشکل آفرین ميباشد از همين روست "مدیریت قراردادها "یکی از کاربردی ترین برنامه های آموزشی در حوزه مدیریت حقوقی می باشد.(مدیریت قرارداد)

 

فصل اول : قرارداد

در فصل اول در گفتار اول از تعریف قرارداد و در گفتار دوم از انواع قرارداد بحث می کنیم.

گفتار اول : تعریف قرارداد

قرارداد موافقت نامه ای است بين طرفين قرارداد که آنها را متعهد می کند به منظور دستيابی به اهداف توافق شده در قالب بودجه ای معين و طی دوره زمانی مشخص، اقداماتی را به عمل آورند.(مدیریت قرارداد)

هر قرارداد شامل سه مرحله: 1-پيش قرارداد 2-مذاکره و تنظيم قرارداد 3-اجرای قرارداد و پی گيری حسن اجرای تعهدات مورد قرارداد.

گفتار دوم : انواع قرارداد

انواع قرارداد عبارت است از :

1-قرارداد مهندسی و تدارک تجهیزات و کالا : قراردادی است که در آن مجموعه خدمات طراحی، مهندسی و تأمين مصالح و تجهيزات و نظارت برنصب و راهاندازی توسط یک قرارداد کار انجام می شود.

2- قرارداد تدارک تجهیزات و کالا و ساختمان و نصب : قراردادی است که در آن مجموعه خدمات تأمين، مصالح و تجهيزات و عمليات ساختمان و نصب و راه اندازی توسط یک قرارداد کار انجام می شود.(مدیریت قرارداد)

3- قرارداد مهندسی، تدارک تجهیزات و کالا و ساختمان و نصب: یک نوع قرارداد طرح و ساخت است که در آن مجموعه خدمات مهندسی و طراحی و تهيه و تأمين تجهيزات و مصالح و عمليات ساختمان و نصب و راه اندازی، تماماً توسط یک قرارداد کار انجام میشود .(مدیریت قرارداد)

4- قرارداد کلید گردان : قراردادی است که طرح را در وضعيت عمليات و آماده بهره برداری تحویل کارفرما می دهد و کارفرما فقط مسئوليت بهره برداری را به عهده دارد. و همچنين تأمين موقت منابع مالی نيز به عهده قرارداد کار میباشد و پس از تکميل، هزینه ها به وی پرداخت میشود.

5- قرارداد با مبلغ ثابت : قراردادی است که مبلغ آن در مناقصه اعلام و یا بر اساس فهرست بها تعيين میشود.(مدیریت قرارداد)

6- قرارداد با مبلغ مقطوع : قراردادی است که مبلغ آن ثابت بوده و هيچگونه تعدیل قيمت به آن تعلق نمی گيرد.

7- قرارداد یک قلم : قراردادی است با مبلغ ثابت که بر قرارداد یک قلم یا اساس مناقصه تک قيمتی منعقد شده است .در واقع این نوع قرارداد قراردادی است با مبلغ ثابت برای انجام یک طرح و یا کار مشخص.

8- قرارداد متره : قراردادی است که در آن، با اندازه گيری مقدار کار انجام شده.

9- قرارداد با تعدیل قیمت : قراردادی است که قيمت یا مبلغ آن با استفاده از فرمول از قبل توافق شده تعدیل میشود.(مدیریت قرارداد)

10- قرارداد مختلط مقطوع و فهرست بها : قراردادی است که قسمتهایی از آن دقيقاً مشخص شده به صورت مقطوع و بقيه قسمتها به صورت فهرست بها می باشد.

11- قرارداد طرح و اجرا : قراردادی است که پروژه ای را بر اساس اطلاعات ارائه شده به وسيله کارفرما، طراحی و اجرا می کند.

12- قرارداد امانی : بر اساس هزینه های انجام شده می باشد.

13- قرارداد امانی با سقف هزینه : قرارداد امانی که در آن سقف هزینه اوليه یا برآورد می شود و پس از خاتمه کار تفاوت بين سقف هزینه و هزینه واقعی بر اساس توافق بين کارفرما و قرارداد کار سرشکن می شود.

14- قرارداد امانی ذی نفع : پرداخت به قراردادکار بر اساس هزینه های واقعی به علاوه درصدی از هزینه ها یا دستمزد انجام می شود.(مدیریت قرارداد)

15- قرارداد امانی ذی نفع با مبلغ ثابت : قراردادی است که مبلغ آن بر اساس توافق در بدو قرارداد تعيين و ثابت می باشد، این قيمت ثابت با هزینه های عملی تغيير نمی کند مگر اینکه کارهای مورد قرارداد تغيير پيدا کند.

16- قرارداد امانی ذی نفع با درصد سود : قراردادی است که قيمت کار قراردادکار مقطوع نيست، اما معادل درصد تعيين شده  )به عنوان سود(  علاوه بر هزینه های مستند به قراردادکار پرداخت می شود.

17- قرارداد امانی ذی نفع با قیمت ثابت و پاداش : قرارداد بر مبنای پرداخت هزینه ها که شامل دو قسمت میب اشد1- قيمت مبنای ثابت اوليه 2- مبلغی به عنوان پاداش، که تمام یا قسمتی از آن در طول کار به قراردادکار پرداخت می شود.

18- قرارداد دستمزدی : قراردادی است که تنها برای تأمين نيروی کار منعقد می شود.(مدیریت قرارداد)

19- قرارداد مذاکره ای ( توافق یا قرارداد بدون مناقصه) : قراردادی است که بر اساس بررسی صلاحيت و قدرت اجرایی و سوابق و تجهيزات یک یا چند قراردادکار بدون مناقصه منعقد می شود.

20- قرارداد مناقصه ای : قراردادی است که از طریق مناقصه و دعوت از تمام آنهایی که خواهان و دارای توان انجام آن هستند، برنده مناقصه مشخص و با وی قرارداد بسته می شود .

21- قرارداد مدیریت : قراردادی است که به موجب آن قراردادکار در مرحله طراحی، خدمات مشاوره ای ارائه می کند و پس از عقد قرارداد، مسئول برنامه ریزی و مدیریت تمام امور و اجرای کامل قرارداد می باشد.

22- اجرای کار به روش قرارداد مدیریت : قرارداد کار مدیریت در ازای مدیریت فنی و اجرایی حق الزحمه مقطوعی دریافت می کند.  هزینه اجرای عمليات از وجهی که کارفرما به حساب مشترک واریز می کند پرداخت می شود.

23- متمم قرارداد : قراردادی است مستقل که در ادامه کار قرارداد قبلی به منظور تکميل آن منعقد می شود.(مدیریت قرارداد)

24- قرارداد دست دوم : قراردادی است که به منظور انجام قسمتی از کار یا بخشی از خدمات توسط شخص ثالثی با قراردادکار اصلی بسته می شود.

25- قرارداد اندازه گیری مجدد : قراردادی است که برای انجام کار بر اساس حجم عمليات و واحد بهای مربوط تنظيم شده است و پرداخت بر مبنای مقادیر اقلام کار انجام شده و قيمت واحد آنها صورت می گيرد.

26- قرارداد همسان : قراردادی است که موافقتنامه، شرایط عمومی، شرح خدمات و حق الزحمه مصوب داشته باشد.(مدیریت قرارداد)

27- قرارداد ناهمسان : قرارداد ناهمسان قراردادی است که موافقتنامه، شرایط عمومی، شرح خدمات یا حق الزحمه مصوب نداشته باشد.

28- قرارداد پژوهشی : قراردادی است که برای انجام دادن خدمات یا کارهای پژوهشی و تحقيقاتی مورد استفاده قرار می گيرد.

29- قرارداد همکاری : قرارداد همکاری عبارت است از توافقی که بين دو یا چند شرکت مشاور یا قراردادکار برای انجام یک طرح مشخص یا یک کار به عمل می آید.

30- قراردا کار : قرارداد کار عبارتست از قرارداد کتبی یا شفاهی که به موجب آن کارگر در قبال دریافت حق السعی، کاری را برای مدت موقت یا مدت غير موقت برای کارفرما انجام می دهد.(مدیریت قرارداد)

31- موافقتنامه لیسانس : عبارت است از یک قرارداد که به وسيله آن صاحب ليسانس حق استفاده قانونی از ليسانس را به دیگری می دهد.

 

فصل دوم : پیش قرارداد

با انعقاد قرارداد، طرفين به آنچه که در قرارداد متعهد شده اند ملزم می گردند و اگر از ایفای تعهدات مصرح در قرارداد سرباز زنند بنا به درخواست طرف مقابل به انجام آن از طریق مراجع ذیصلاح ملزم و محکوم می گردند. الزام طرف متخلف در عمل هنگامی مفيد فایده است که اولاً او توانایی جبران خسارت را داشته باشد و ثانياً رسيدگی به دعوی سریع باشد. تشخيص توانایی یک شخص و تناسب توانایی های وی با قراردادها و تعهداتی که قصد قبول آنها را دارد قبل از انعقاد قرارداد ممکن است.

در این مسیر ملاکهای زیر در بسیاری از موارد راهگشا خواهد بود.(مدیریت قرارداد)

بررسی ملاک ها و مشخصه های پیش قرارداد :

1- بررسی وضعیت مایل طرف مقابل2- بررسی صلاحیت امضاء کنندگان قرارداد 3- بررسی صلاحیت علمی، فنی، مالی، مجوزهای قانونی طرف مقابل 4- بررسی میزان اختیار طرف مقابل برای مذاکره 5- بررسی وضعیت متخصصین و کارشناسان طرف مقابل 6- احراز کلی سلامت روانی و عقلانی و جسمانی طرف مقابل 7- احراز اصالت کلیه اسناد، وکالت نامه، انحصار وراثت، وصیت طرف مقابل 8- بررسی هویت سهامداران طرف مقابل در حد معمول 9- بررسی هویت اعضاء هیأت مدیره از حیث مسأله دار نبودن 10- بررسی آخرین تغییرات صاحبان امضاء مجاز هیأت مدیره و سرمایه شرکت 11- بررسی اساسنامه شرکت از حیث حدود اختیارات مدیر عامل و هیأت مدیره و معاملات قابل انجام بوسیله هیأت مدیره و مدیر عامل 12- اطمینان از اختصاص قطعی اعتبار و میزان اعتبار مصوب 13- بررسی و انطباق دقیق اسناد و مشخصات فنی با کالا یا املاک و اموال موضوع آنها 14- انجام و اخذ استعلامات قانونی 15- امضاء اسناد و مدارک ارائه شده 16- توصیف هویت اشخاص حقیقی 17- اطمینان از موجودیت مال مورد معامله 18- برگزاری مطالعه قانون مناقصات 19- بررسی تعهدات موجود در اسناد و شرایط مناقصه 20- بررسی قانون حاکم بر قرارداد در قرارداد های بین المللی 21- تحویل کالا و نقطه انتقال ریسک

22) قرارداد راهکارها و روشهای حل اختلاف 23- بررسی نوع تضامین ارائه یا اخذ شده 24- بررسی نوع مالکیت شرکت مقابل 25- گزارش حسابرسی مالی و مالیاتی تا مقطع انجام معامله 26 - احراز برخورداری شرکت طرف مقابل از دفاتر قانونی 27- برخورداری خدمات و محصول مورد مذاکره از علامت استاندارد 28- بررسی موارد و میزان کسورات و هزینه های قانونی مؤثر بر قرارداد 29- احراز تصرف طرف مذاکره یا معامله در مال مذاکره.(مدیریت قرارداد)(مدیریت قرارداد)

فصل سوم : مطالعات امکان سنجی

در فصل سوم، در گفتار اول از ضرورت مطالعات امکان سنجی و در گفتار دوم از پنج فاکتور رایج در مطالعه امکان سنجی بحث می کنیم.

 

گفتار اول : ضرورت مطالعات امکان سنجی

محدود بودن منابع، ایجاب می کند تا از امکانات موجود به صورت بهينه استفاده شده و سرمایه ها به بهترین شکل ممکن به کار گرفته شوند. یکی از موثرترین راهها، برای استفاده بهينه از امکانات موجود ، جلوگيری از زیانهای احتمالی در قرارداد و به بيان دیگر مدیریت بهتر قرارداد، در اختيار داشتن اطلاعات کافی جهت پيش بينی نتایج حاصل از عقد قرارداد می باشد. در واقع مطالعه امکان سنجی مطالعه ای است که از آن طریق ، احتمال انجام موفقيت آميز یک عمل )اقدام( را درنظر گرفت و به هدف منظور شده بهطور موفقيت آميز دست یافت.(مدیریت قرارداد)

 

گفتار دوم : پنج فاکتور رایج در مطالعه امکان سنجی

1.فنی 2. اقتصادی 3. قانونی 4. عملیاتی 5. زمان بندی

فصل چهارم : فنون مذاکرات تجاری

اهمیت فنون مذاکرات تجاری به این است کهشما به کمک آن میتوانيد موقعيت بسيار خوبى براى دستيابى به اهداف تجارى خود پيدا کنيد و بدون آشنائى با این فنون، راه برهم زدن معامله، از دست دادن کار خود یا نابودى شهرت کارى خود هموار می گردد. برای یادگیری فنون مذاکره تجاری باید به موارد زیر پرداخت : 1-درک اصول فنون مذاکرات 2- به کارگیری تاکتیک های مذاکره 3- نکات مهم در مذاکره. در فصل چهارم  در گفتار اول از درک اصول فنون مذاکرات و در گفتار دوم از نحوه بکارگیری تاکتیها بحث می کنیم.(مدیریت قرارداد)

گفتار اول : درک اصول فنون مذاکرات

اصول اصلی مذاکره عبارت هستند از :

1.برانگیختن رفتار انسانی : شما براى موفق شدن در مذاکرات، باید درکى قوى از عواملى که رفتار انسانى رابرمى انگيزد داشته باشيد.براى اینکه مذاکرات تجارى عامل مؤثرى باشد شما باید نيازهائى را که رقيبتان ممکن است در طى جلسات مذاکره مایل به برآوردن آنها باشد بشناسيد.

2. زبان اشاره : زبان اشاره دارای کاربرد وسیعی در مذاکرات است.(مدیریت قرارداد)

3. حفظ نوسانات روحی : در حقيقت، در تمام مذاکرات تجارى مؤثر، تغييرات شامل ترقى و تنزل طرفين مذاکره مى تواند در ابتدا مذاکره را رهبرى نماید.

4. بکارگیری نیروهای فردی در مذاکره :  مذاکره گر خلاق هميشه نيروهاى فردى مؤثر در مذاکره رقيب خود را در سراسر جلسه معامله، مطالعه و ارزیابى می نماید و به درک تأثير نيروهاى فردى جهت انتخاب تاکتيکهاى موردنظر می پردازد.

5. هدایت امواج موزون مذاکره : مذاکرات تجارى مطلوب متضمن پائين آمدن سطح جاه طلبيهای هر دو رقيب تا سطحى میباشد که براى طرفين قابل قبول باشد.اگر مذاکرات قرار است به نتيجه هاى موفقيت آميز برسند، بن بست باید از طریق سازش یا دادن امتياز شکسته شود.  به عبارت دیگر، هنگام رسيدن به بن بست، هر مذاکره گر باید سازشها و امتيازات بالقوه اى را که میتواند به شکست بن بست منتهى گردد مدنظر بگيرد.(مدیریت قرارداد)

 

گفتار دوم : بکارگیری تاکتیها

1-تاکتیک اول : ایجاد وقفه در مذاکره

شما باید مایل و قادر باشيد که به منظور دستيابى به هدفى خاص و یا براى تعيين پذیرش رقيبتان نسبت به آن هدف وقفه اى در مذاکرات ایجاد نمائيد. نشان دهيد از آنجائى که هيچگونه پيشرفتى حاصل نشده است مایل می باشید که ادامه مذاکرات به هفته بعد موکول شود و یا اینکه قاطعانه  )و یا شاید به طرزى نمایشی ( به رقيبتان بگوئيد که جلسه را ترک نماید بدون آنکه از زمان مذاکرات آتى حرفى به ميان آورید. صرفنظر از اینکه عکس العمل رقيبتان به صورت آزردگی، بی تفاوتى و یا بين این دو باشد، این عکس العملها احتمالاً براى تهدید و متقاعد کردن شما براى ادامه مذاکرات می باشد . زمانى که رقيب عکس العملى نشان می دهد، شما باید آماده دفاع از موضع خود و جلوگيرى از ادامه مذاکرات باشيد .(مدیریت قرارداد)

2 -تاکتیک دوم : حفظ آبرو در مذاکرات رسمی

بعضى از مذاکره گران بسيار مجرب در تجارت اعتقاد راسخى دارند که بيشتر از طریق ارتباطات غير رسمی، تا هرگونه تاکتيک دیگر، در مذاکره میتوان به امتيازات زیادى دست یافت و بن بستهاى بيشترى را از بين برد. روش آن؛ یک مکالمه غير رسمى در راهرو اداره یا در گوشه اى از اتاق مذاکره باشد . در نتيجه هر دو مذاکره گر میتوانند بدون از دست دادن آبرو و احترام خود در جریان مذاکرات با سازشها موافقت نمایند.(مدیریت قرارداد)

3-تاکتیک سوم : اقدام به حمله

حمله کردن به معناى گرفتن نيروى حرکت و ایجاد مانع براى رقيب به منظور دست نيافتن به آن است.  براى استفاده مؤثر از این تاکتيک در مذاکرات شما باید در جریان مذاکره در اسرع وقت اقدام به حمله نمائيد. به هر حال ”اسرع وقت “ به معناى زمانى است که شما توانائى اقدام به گرفتن نيروى حرکت رقيب و حفظ آن را دارید. تمرکز بر نقاط ضعف رقيبتان در مذاکره یکى از تکنيکهاى خوب براى حمله است. از آنجائى که رقيبتان باید براى تقویت نقاط ضعف او کار زیاد و غير مترقبه اى باید خرج دهد، او زمان کمترى براى تمرکز برروى نقاط ضعف شما خواهد داشت.(مدیریت قرارداد)

4-تاکتیک چهارم : حمله غافلگیرانه

در هر صورت از غافلگيری) مانند عصبانيت(  باید از روى قصد براى دستيابى به بهترین نتيجه استفاده نمود و از اثرات متقابل بالقوه منفى دورى جست. شما باید روشهائى را برگزینيد که بسيار طبيعى جلوه کند و برایتان مؤثر واقع شود. چند مورد ؛ 1-عصبانیت آنی. 2-تغییر غیر قابل پیش بینی و آشکار در زیر و بم صدا 3-تغییرات تعیین شده در اتاق استراحت. 4-ابراز غیر مترقبه احساسات، یا معرفی موضوعی احساسی در مذاکرات. 5-به بن بست کشاندن ناگهانی مذاکرات برای مدتی کوتاه یا طولانی تر.

5-تاکتیک پنجم : بکارگیری تاکتیک

به صورت معامله انجام می شود. این عبارت همچنين در جریان مذاکرات بيانگر تاکتيکى است که شامل اقدامى متهورانه می باشد که براى قرار دادن طرفى از معامله در جایگاهى برتر طرح ریزى می شود. در مذاکرات تجاری، فردى که این تاکتيک را با موفقيت به کار می برد به طرف مقابل  می گوید که یا باید با موضوعى موافقت نماید یا آن را قبول نکند .این تاکتيک براى دستيابى به اهداف ذیل میتواند بسيار سودمند باشد  :1--استیلا یافتن بر رقیبی ضعیف تر. 2- غافلگیر کردن طرفی از معامله که آمادگی ندارد. 3- به کار بردن طرحهائی با مقتضیات زمان.(مدیریت قرارداد)

4- به نتیجه رساندن موضوعات و انعقاد معامله.

6-تاکتیک ششم : عبور از موانع با یک پرش

در جریان مذاکرات تجاری، مهمترین مسئله در مورد اين دیدگاه افشاء اهدافتان براى رقيب مى باشد. بدین وسيله شما رقيبتان را وادار نمائيد که به طور جداگانه اهدافتان را رد یا با آنها توافق نماید.

اهداف خود را به طور جداگانه طرح ریزى کرده، آنها را افشاء و یا از افشاء آن خوددارى کنيد و یا تا آنجائى که به سود شما باشد توافقاتى حاصل نمائيد. دوم، این تاکتيک شما را قادر مى سازد تا در هر مرحله از مذاکره موضوعى دیگر را مطرح نمائيد. این تاکتيک نمى گذارد که رقيبتان به طرز صحيحى موقعيت شما را در مذاکره مورد ارزیابى قرار دهد.(مدیریت قرارداد)

7-تاکتیک هفتم : در اختیار گرفتن کنترل دستور جلسه

یکى از تاکتيکهاى دیگر مذاکره تهيه دستور رسمى جلسه براى هر جلسه از مذاکرات مهم می باشد.

تاکتیک هشتم: (نقض مواد قرارداد)

زمانى که پيشنویس قرارداد از طرف و یا توسط مذاکره گر رقيب نوشته مى شود ، شما باید تشخيص دهيد که این مفاد معمولاً رقيب را بسيار مورد حمایت قرار مى دهد و منفعت کمی  براى سازمانتان خواهد داشت. یکى از مسائل مشکلى که مذاکره گران با آن روبه رو مى شوند این است که چطور مى توان این مفاد را طورى تغيير داد تا آسانتر شوند. یکى از روشهاى مؤثر برخورد با مفاد استاندارد، بررسى آنها مى باشد تا بتوان آنها را به طور مساوى براى هر دو طرف در معامله قابل اجراء ساخت.(مدیریت قرارداد)

فصل پنجم : روش تنظیم قرارداد

برای بهتر فهميدن هرچيزی دانستن معنای اجزای آن لازم است لذا به عنوان نخستين گام در مدیریت یک قرارداد برای آنکه قراردادی به بهترین نحو تنظيم شود، دانستن معنای برخی واژه ها ومعنای حقوقی عقد ضروری است. در این فصل، در گفتار اول از شرایط انعقاد یک قرارداد کامل، در گفتار دوم از اجزای تشکيل دهنده یک قرار داد، در گفتار سوم از  نحوه تنظيم قرارداد بحث می کنیم و در گفتار چهارم از  پاره ای نکات فنی و حقوقی مهم در باب قراردادهای مختلف به طور کامل ذکر شده است.

گفتار اول : شرایط انعقاد یک قرارداد کامل

هر قراردادی، اصول و شرایطی دارد.  یکی از شرایط اساسی برای صحت قرارداد این است که طرفين مصمم به عقد قرارداد بوده و از شرایط آن راضی باشند  .بعلاوه هر دو طرف قصد انجام معامله را داشته و دارای اهليت، یعنی بالغ، عاقل و رشيد باشند .معامله باید موضوع معينی داشته باشد. و بالاخره معامله باید مشروعيت داشته باشد. در صورتی که شما در انعقاد قرارداد خود یکی از موارد فوق را در نظر نگيرید قرارداد شما از درجه اعتبار ساقط است.(مدیریت قرارداد)

گفتار دوم : اجزا و بخش های مختلف قرارداد

از نظر محتوی قراردادها از نظر محتوی به سه بخش تقسيم می شوند :

1-بخش اول توافقنامه و یا توافق است که در آن مطالب اصلی قرارداد مثل: مشخصات طرفين، موضوع، مبلغ قرارداد بطور اختصار ذکر می شود.

2- بخش دوم شرایط عمومی قرارداد است که به مسایل و مواردی اشاره دارد که در همه قراردادها کم و بيش باید ذکر شود . نظير شرح کار، فسخ قرارداد، خسارت ناشی از عدم انجام تعهد، قانون حاکم بر قرارداد.

3- شرایط خصوصی قرارداد است و اگر طرفين بخواهند بعضی از مواد شرایط عمومی قرارداد را با توجه به اوضاع و احوال خاص قرارداد و به ميل خود تغيير دهند و یا شرایط و مواد جدیدی را به قرارداد اضافه نمایند، آنها را در قرارداد تحت عنوان" شرایط خصوصی قرارداد" می آورند.(مدیریت قرارداد)

گفتار سوم : اجزا و عناصر تشکیل دهنده یک قرارداد

1)عنوان قرارداد : بهتر است از عنوان کلی قرارداد بدون پيشوند یا پسوند استفاده شود که نشان دهنده توافق طرفين بر موضوعی بوده است.

2) طرفین قرارداد :  آیا این شخص )حقيقی(  برای خودش قرارداد می بندد یا برای شخص دیگر . اگر برای خودش قرارداد می بندد فقط کافيست اهليتش احراز شود.  ولی اگر برای دیگری قرار داد می بنند، اگر نماینده یا وکيل یا قيم یا ولی قهری است، باید از وی وکالتنامه، مدرک نمایندگی را بخواهند.هر گاه طرف قرارداد شخص حقيقی خارجی باشد، باید پاسپورت او را ببينيد. یا هر گاه طرف قرارداد شرکت خارجی باشد، طرف قرارداد باید دقت کند که از نظر ثبت شرکت ها از طریق سفارت متبوعش تحقيق کند.(مدیریت قرارداد)

3) مقدمه قرارداد :  اکثر قراردادها با مقدمه ای توضيحی آغاز مي گردند.  در این مقدمه به فراخور هر قرارداد اطلاعاتی کلی و تشریحی ارائه می گردد.

4) موضوع قرارداد : بسياری از اختلافات قراردادی ناشی از ابهام در تعریف و شرح دقيق موضوع کار است لذا در تعریف موضوع قرارداد باید دقت لازم به عمل آورد و حتی الامکان جزئيات کار را شرح و توضيح داد.

5) مدت قرارداد : در قرارداد باید تاریخ انعقاد قرارداد، تاریخ شروع کار و تاریخ پایان کار ذکر شود.(مدیریت قرارداد)

6) مبلغ قرارداد : در قرارداد باید مبلغ قرارداد، و شرایط و چگونگی پرداخت آن در بند یا ماده جداگانه ای ذکر شود.

7) محل تنظیم قرارداد و محل انجام تعهد :  محل تنظيم کليه قراردادها باید معين باشد زیرا طبق قانون آئين دادرسی مدنی محل تنظيم قرارداد نقش مهمی در تعيين دادگاهی که صالح در رسيدگی به اختلاف ناشی از قرارداد است خواهد داشت.

8) شرایط و تعهدات طرفین

9) حق فسخ : بدین ترتيب به یکطرف اجازه یا اختيار داده می شود که قراردادی که برای طرفين لازم الاجرا است تحت شرایطی بر هم بزند به این اختيار اصطلاحا خيار گفته میشود.

10) هزینه انجام موضوع قرارداد : تعيين مسئوليت هر طرف در مقابل هزینه هایی موضوع اجرای قرارداد مثل هزینه قانونی برای تنظيم رسمی اعم از هزینه دفترخانه، ماليات، عوارض و سایر حقوق دولتی در قراردادهای خرید و فروش کالا بسيار مهم است.(مدیریت قرارداد)

11) حوادث قهری یا غیر مترقبه (فورس ماژور) : حوادث قهری یا غير مترقبه عبارت است از هر حادثه یا مانع خارجی غير قابل پيش بينی و غير قابل مقاومت که متعهد را از اجرای تعهد باز دارد . در انجام قرارداد، گاهی اتفاق می افتد که پروژه و کار به دليل حوادث غير مترقبه از قبيل جنگ و .... یا موقتا متوقف و یا برای هميشه غير قابل اجرا می شود .به این دليل لازم است در قرارداد ماده ای تحت عنوان فورس ماژور یا حوادث قهری و غير مترقبه بگنجانيد و در آن تکليف قرارداد و طرفين پروژه در صورت بروز حادثه قهری را معلوم کنيد.(مدیریت قرارداد)

 

گفتار چهارم : نکات حقوقی و فنی در تنظیم قرارداد

قراردادها به دو قسم عادی و رسمی تنظیم می گردند.

1-قرارداد عادی : به آن دسته از عقودی اطلاق می گردد که فی مابين افراد و در راستای ماده 10 از قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران ، تهيه و تنظيم گردیده و معمولاً در برگه های کاغذی معمولی و یا در خصوص شرکت ها ، در سربرگ های مخصوص و در خصوص املاک و مستغلات ، توسط بنگاه های معاملات مسکن و در فرم های مخصوص تهيه می گردد.

2- قرارداد های رسمی :  به آن دسته از اسناد و عقودی اطلاق می گردد که در نزد مامورین رسمی و قانونی و در حيطه ماموریت و صلاحيت ایشان تهيه و تنظيم می گردد . اینگونه عقود ، معمولاً در دفاتر اسناد رسمی تنظيم می گردد.

قراردادهای عادی از اتقان کمتری نسبت به اسناد رسمی برخوردار است و در محاکم دادگستری ، قابليت ایراد تردید و انکار و ... را دارد ، لذا بایستی حتی الامکان توجه گردد که اسناد به صورت رسمی تنظيم گردد . چرا که اسناد رسمی فقط قابليت ادعای جعل را داشته و نسبت به اسناد عادی از استواری بيشتری برخوردارند.(مدیریت قرارداد)

در گفتار چهارم در ادامه در بخش اول از رعایت اصول فنی مطابق استاندارد و در بخش دوم از توجه به امور قانونی و تغییرات احتمالی بحث می شود.

بخش اول : رعایت اصول فنی مطابق استاندارد

رعایت اصول فنی مطابق استاندارد در قرارداد الزامی است. بدینوسيله اگر پيمانکار با عدم رعایت اصول فنی موجب خسارت به کارفرما و یا افراد و اموال آنها شود، مسئول شناخته خواهد شد.(مدیریت قرارداد)

بنابراین به منظور روشن شدن این امور باید موادی بطور مشخص و دقيق نسبت به اصول فنی و رعایت استانداردها در قرارداد گنجانده شود.(مدیریت قرارداد)

بخش دوم : توجه به امور قانونی و تغییرات احتمالی

در قراردادها باید ذکر شود که پيمانکار موظف است کليه قوانين جاری کشور را رعایت کند و چنانچه بعد از امضا قرارداد قوانين کشور تغيير کند، به نحوی که تغيير قوانين موجب افزایش یا کاهش هزینه شود کارفرما و پيمانکار مکلف به پرداخت مابه التفاوت خواهند بود.(مدیریت قرارداد)

فصل ششم : اجرا و مدیریت قرارداد

در این فصل در بخش اول از اهمیت مدیریت اجرای قرارداد،  در بخش دوم از پیچیدگی های روشهای مدیریت اجرای قرارداد و در بخش سوم از محدوده فعالیتهای اجرای قرارداد

بحث می کنیم.

 

بخش اول : اهمیت مدیریت اجرای قرارداد

طرفين قرارداد باستناد به قرارداد تعهدات قراردادی خود را ایفا می کنند اما در حين اجرای آن مواردی مطرح می شود که در هنگام امضاء قرارداد به آن توجه نشده به عبارت دیگر اجرای هر قرارداد به ندرت بدون هيچ مشکلی انجام می شود بنابر این مدیریت اجرای قرارداد باید راه حل جهت حل مشکل باشد. مدیریت قرارداد، فرآیند پی گيری قرارداد، اجرای اقدامات جهت پی گيری و برقراری ارتباط با سایر واحدهای سازمان خرید، فروشندگان ، شرکتهای بيمه و متصدیان حمل و نقل و… را شامل می شود.(مدیریت قرارداد)

 

بخش دوم : پیچیدگی های روشهای مدیریت اجرای قرارداد

مدیریت اجرایی قرارداد با مشکلاتی چون: 1-تفسير قيد و شرط های قرارداد  2- کيفيت محصول  3- اختيار در انتخاب مقدار محصول  4- جدول زمانی تحویل  5- تعدیل قيمت  6- انقضای قرارداد 7- ادعاها و اختلافات 8- شرایط پرداخت

1- کیفیت محصول : بند مشخصات محصول در قرارداد، تعيين کنندة محصول بر اساس مشخصات فنی، فيزیکی، بازرگانی و غيره است که به دلایلی ممکن است تغيير کند مثلاٌ معلوم شود که محصول کارایی لازم را ندارد در این صورت مدیریت اجرایی قرارداد باید نظر مصرف کننده نهایی در بارة تغييرات پيش نهادی را بررسی نماید و پس از کسب موافقت با فروشنده در مورد تصویب تغييرات پيش نهادی مذاکره نماید که ممکن است قيود دیگر را هم تغيير بدهد. در کنترل کيفيت نيز ضروری است که کالای در یافتی با آنچه در قرارداد خرید مشخص شده است مطابقت داشته باشد.(مدیریت قرارداد)

صدور گواهی کیفیت به روشهای: 1- صدور گواهی شخصی 2-  صدور گواهی توسط شخص ثالث 3-  صدور گواهی توسط بازرسی صادرات اطمينان از مطابقت محصول با استاندارد کيفی را تائيد می نماید.

2-اختیار در انتخاب مقدار محصول : گاهی در جریان قرارداد، خریدار از کاهش یا افزایش در نياز خود به محصول موضوع قرارداد مطمئن نيست. پس یک خریدار دور اندیش سعی می کند در مقابل تغيير در نياز هایش به وسيله درج شروطی در قرارداد برای حق انتخاب در تغيير مقدارقابل اعمال در یک دورة معين از تاریخ تحویل به قيمت مورد توافق خود را بيمه کند.

3- تعدیل قیمت : بعد از امضاء قرارداد در مرحله اجرای آن ممکن است قيمت قرارداد منطبق با وضعيت جدید نباشد و قيمت مستلزم تعدیل باشد که مستلزم تجدید نظر در مورد قيمت های قرارداد است.(مدیریت قرارداد)

4- فسخ قرارداد : احتمالات فسخ قرارداد شامل موارد زیر می باشد: 1-اجرای قرارداد 2- با توافق متقاب 3-  برای تسهيل کار.در این موارد مدیریت اجرای قرارداد در گير اندازه گيری دقيق منافع ابطالها و هزینه آن خواهد شد.

بخش سوم : محدوده فعالیتهای اجرای قرارداد

محدوده فعالیتهای اجرای قرارداد عبارت است از : 1-برنامه نویسی و مذاکره 2- مدیریت مدارک 3- مدیریت بنيادی 4- مدیریت تعهدات 5- دید قراردادی و آگاهی از مفاد قرارداد 6-  مدیریت تغييرات و مصوبات مربوطه 7- هماهنگی مراسلات 8-  موافقت نامه های اخلاقی.(مدیریت قرارداد)

در بخش سوم در بند اول از مزایای مدیریت کارآمد در اجرای قرارداد ، در بند دوم از نقش های مدیریت اجرای قرارداد ، در بند سوم از طرح و برنامه ریزی مدیریت اجرای قرارداد ، در بند چهارم از ماتریس مدیریت قرارداد و در بند پنجم از تیم مدیریت اجرای قرارداد بحث می کنیم.

بند اول : مزایای مدیریت کارآمد در اجرای قرارداد

مدیریت قرارداد کارآمد شامل همان تعهداتی است که مدیریت اجرای قرارداد به عهده می گيرد که شامل موارد زیر می باشد : 1- اطمينان از دریافت و تحویل کالا و سرویسها 2-  دستيابی به منافع در روند خرید ها و قراردادها 3-  حصول اطمينان از کم کردن هزینه های مربوط به ریسکهای قرارداد در طول اجرای آن 4-  افزایش مزایای مر بوط به فروشندگان و مشتریان 5- ارتقاء و توسعه مستمر در بدعت گذاری هر چه بيشتر 6-  ایجاد مزایای اضافی برای طرفين با ایجاد ارتباطات بهتر 7- آگاهی از ارزش پول در خرید کالاها یا سرویس ها 8- مدیریت قرارداد و نظارت بر فروشندگان در جهت دستيابی به اهداف مورد نظر در امور خرید بسيار حائز اهميت است.(مدیریت قرارداد)

بند دوم : نقش های مدیریت اجرای قرارداد

اطمينان پيدا کردن از موارد زیر به عهده مدیر قرارداد است : 1) اطمينان از حصول کالا و سرویس ها مطابق با SPEC ها و شروط قرارداد 2) بازنگری و نظارت بر ریسکهای قرارداد 3)  برقراری ارتباط مؤثر با تمام گروه ها 4)  تغييرات ایجاد شده در قرارداد و تصویب آنها مطابق با مفاد قرارداها، سياستها و خط مشی های مرتبط به آن 5)  انجام فعاليتهای مستمر جهت قراردادهای آتی 6)  ثبت اختصاصی مدارک و اسناد 7)  اطمينان از دریافت سرویسها و کالاها یی که صحت آنها قبل از پرداخت پول گواهی شده اند.

به این ترتيب شخصی که کارشناس مدیریت قرارداد است در طول عمليات خرید انتخاب می شود که به عنوان انتخاب فروشنده مدیریت خرید و ContractManagement مناسب را مطابق با دستورالعملهای دریافتی از سوی هيأت مدیره به عهده می گيرد.(مدیریت قرارداد)

 

بند سوم : طرح و برنامه ریزی مدیریت اجرای قرارداد

CMP یکی از مهم ترین ابزارهای مدیریت قرارداد استCMP در خریدهایی که ارزش و ریسک بالایی دارند برای دستيابی به اهداف خاص طرح ریزی می شود.

CMP شامل موارد زیر می باشد : 1- مشخص کردن اهداف و نتاج قرارداد و چگونگی مدیریت قرارداد 2-  تعریف نقش ها و وظایف هر یک از طرفين 3-  مشخص کردن نحوة برخورد با تغييرات در شرح قرارداد مطابق قرارداد 4-  توضيح وظایف ضروری جهت حصول اطمينان از نتایج موفقيت آميز قرارداد و نيز کم کردن ریسک آن.(مدیریت قرارداد)

CMP باید تمام اطلاعات ضروری مورد نياز جهت مدیریت قرارداد را داشته باشد.

 

بند چهارم : ماتریس مدیریت قرارداد

لزوم مدیریت اجرای قرارداد بر اساس ارزش و ریسک قرارداد افزایش می یابد . برای مثال در قراردادهای ساده ایی که ارزش و ریسک کمی دارند، نظارت، ثبت و نگهداری اسناد اصلی و مجوز های پرداخت کارهای مشکلی نيستند اما در قرادادهای بسيار پيچيده و خيلی استراتژیک با ریسکهای بالا و ارزشهای بيشتر.(مدیریت قرارداد)

جهت نظارت، بایگانی و مجوزهای پرداخت،  موارد زیر را باید در نظر گرفت:  1-نقش فعال مدیریت قرارداد 2- ایجاد ارتباط بسيار مؤثر و جامع با فروشندگان  3- مکانيزم ارزیابی بسيار جامع

بند پنجم : تیم مدیریت اجرای قرارداد

یک مدیر اجرایی و یک مهندس، یک تیم مدیریت قرارداد را تشکیل می دهند و باید با بخش های دیگر ( بخش نظارت و بازرسی، بخش ایمنی، کارشناسی، محیط زیست، واحد نظارت) ارتباط برقرار کنند.(مدیریت قرارداد)

 

1-مسئولیت های مدیر اجرای قرارداد

مسئولیت های مدیر اجرای قرارداد عبارت است از : 1- ایجاد تيم مدیریت قرارداد 2- مذاکره با پيمانکار در مورد تغييرات و قيمت قرارداد 3-  حل و فصل اختلافات 4-  اصلاح ضروری قرارداد به منظور انعکاس تغييرات یا شروط لازم 5- حصول اطمينان از پرداخت های فوری در قبال صورت و ضعيتهای تصدیق شده پيمانکار 6-  خاتمه دادن به قرارداد در زمان تکميل قرارداد 7- خاتمه قرارداد در صورت لزوم به علت قصور یا تسهيلات 8-  جستجوی دستورالعمل یا حمایت از ارگانها و شرکتهای دیگر حقوقی در صورت لزوم 9-  تشریفات اداری 10-  صورت وضعيتها 11-  نگهداری مدارک قرارداد.(مدیریت قرارداد)

 

2-وظایف واحد نظارت در تیم مدیریت اجرای قرارداد

وظایف واحد نظارت در تیم مدیریت اجرای قرارداد عبارت است از :  1-بازرسی تضمين کيفيت 2- یکی سازی فعاليت های پيمانکارو استانداردها در بازرسی تضمين کيفيت. 3-  اطمينان از انجام کارها بر طبق استانداردهایی که در قرارداد مطرح شده. 4- updte کردن و ثبت اطلاعات QASP که در نتيجه تغييرات در قرارداد حاصل شده اند. 5- نظارت و ثبت مدارک مربوط به پيمانکار مطابق با QASP. 6- سرپرستی و نظارت در operation که حتما مطابق با قرارداد و استاندارد ها باشد. 7- بازنگری مدارک پیمانکار. تالارهای آنها، همگی با توجه به شروط قراردادی انجام می شوند. 8- بازنگری مدارک در یافت شده ماهانه از پيمانکار جهت اطمينان از دسترسی و تکميل کار. 9-  سرپرستی و نظارت بر فعاليتهای پيمانکار . 10- بازنگری Monthly Invoice پيمانکار. 11- پی گيری و تایيد پيشرفت اقتصادی سيستم. 12- گزارش فعاليتهای پيمانکار به (Aco)(مدیریت قرارداد)

 

3-وظایف مدیریت اجرایی

وظایف مدیریت اجرایی عبارت است از :  الف( بودجه بندی و برنامه ریزی برای خدمات انحصاری قرارداد ب ( بازنگری مدارک پيمانکار  پ)  تهيه باز خورد فعاليت پيمانکار جهت COR

ت (ایجاد ارتباطا ت یا قطع ارتباطات در سيستم خدمات ث(  تغيير درایجاد ارتباطاتی که سيستم خدمات را تحت تا ثير قرار می دهد.(مدیریت قرارداد)

وظایف مدیریت اجرایی در هماهنگی در کار عبارت است از : الف(  هماهنگی کار از نظر زمانی ب(  تهيه جداول فعاليتهای ساخت  پ ( بازنگری و تایيد مجوزهای حفاری ارائه شده توسط پيمانکار ت( اضافه کردن پيمانکار به عنوان سرپرست و ناظر  ث(  اطمينان از اولویت بندی

4-وظایف بخش ایمنی

نظارت در امورشامل: الف(  بازنگری مدارک و فعاليتهای پيمانکار در خصوص ایمنی پرسنل و درستی انجام کار ب ( تهيه مدارک از فعاليتهای ایمن پيمانکار

5-وظایف کارشناس محیط زیست

بررسی فعاليتهای پيمانکار و نيز بررسی و تجزیه و تحليل تا ثيرات محيطی آن درطول دوره نصب.(مدیریت قرارداد)

6-وظایف نظارت و بازرسی شامل

وظایف نظارت و بازرسی شامل الف(  نظارت و بازرسی دوره ای فعاليتها و مدارک پيمانکار برای اطمينان یافتن از صحت انجام کار توسط پيمانکار بدون ایجاد خسارات محيط زیستی ب(  ارزیابی پاسخ های پيمانکار جهت مطابقت داشتن با قوانين و مقررات پ ( بررسی دوره ای فعاليتهای پر خطر پيمانکار.(مدیریت قرارداد)

 

...

---

گروه وکلای دادشید

موسسه حقوقی ندای عدالت ساعی (گروه وکلای دادشید) با بهره گیری از وکلای پایه یک دادگستری آماده ارائه انواع خدمات حقوقی و وکالت در مراجع حقوقی کیفری دیوان عدالت و  سایر مراجع حقوقی و اداری توسط وکیل و مشاوره حقوقی در سرتاسر کشور می باشد جهت ارتباط با این مجموعه اینجا را کلیک کنید.

همیشه بخاطر داشته باشید؛ مسائل مشابه حقوقی الزاماََ راه حل مشابهی ندارند بدون مشورت با وکیل یا مشاور حقوقی هیچ گونه اقدامی انجام ندهید.

---