شرایط پرداخت نفقه پدر و مادر

نفقه

عبارت است از تامين هزينه زندگى زن كه شامل خانه ، اثاثيه منزل ، غذا ، لباس ، دارو و درمان از زمان عقد دايم كه بر عهده زوج است . در ماده ۱۱۰۷ قانون مدنى در تعريف نَفقه آمده است. نفَقه عبارت است از مسكن و البسه و غذا و اثاث البيت كه به طور متعارف با وضعيت زن متناسب باشد.و خادم در صورت عادت به داشتن خادم يا احتياج او به واسطه مرض يا نقصان اعضاء .

شرایط پرداخت نفقه پدر و مادر

مطابق ماده ۱۲۰۰ قانون مدنی، نَفقه پدر و مادر بر عهده اولاد و در درجه بعد بر عهده نوه است. و جنسیت فرزندان دخالتی در این موضوع ندارد. و برتری میان فرزند دختر و پسر نیست. در خصوص نَفقه پدر و مادر نيازمند و تنگدست.در ماده 1200 قانون مدني آمده: نفَقه  والدين با رعايت نسبت نزديکي به عهده اولاد و اولاد اولاد است.

در وجوب انفاق به نزدیکان (پدر و مادر و فرزندان)شرط است. که فقیر و محتاج باشند به این معنا که در حال حاضر روزیشان را نداشته باشند.پس انفاق به کسى ازنزدیکان که فعلاً قادر بر به دست آوردن روزی خودمی باشد. واجب نیست هر چند که روزی یک ساله یخود را ندارد. بر خلاف نَفقه ی همسر که حتیّ اگر زن بی نیاز باشد. باز هم نفَقه ی او بر شوهر واجب است.

نفقه ی پدر و مادراختصاص به پسران ندارد.بلکه دختران نیز باید در دادن نفَقه به پدر و مادر  سهیم باشند. حال اگر پدر و مادر فقیرى فرزند ندارند بر نوه ی آنان یعنى پسر پسر و دختر پسر و نیز پسر دختر و دختر دختر واجب است به همان ترتیب.

اگر پدر و مادر فقط یک فرزند داشته باشند.همه نفَقه بر عهده اوست و اگر چند فرزند داشته باشند، به طور مساوى به پدر و مادر، نَفقه خواهند داد. یعنى به نسبت برابر باید مخارج زندگى پدر و مادر خود را بپردازند. و از این لحاظ تفاوتى بین دختر و پسر نیست. هرگاه شخصى فرزند بلافصل نداشته باشد. یا فرزند او توانایى پرداخت نداشته باشد. نَفقه او برعهده اولاد اولاد خواهد بود.

تفاوت نفقه زن با نفقه پدر و مادر

نفقه زوجه حق است و در صورت نپرداختن بر ذمه زوجه دِین مى گردد. و قابل اسقاط و مطالبه است و گذشت زمان آن را از بین نمى برد. در حالى که نَفقه سایر اقارب حکم تکلیفى غیر قابل اسقاط است. که اگر نپرداخت، فقط محکمه مى تواند وى را از باب انجام تکلیف واجب، ملزم به پرداخت نماید.

در واقع، نَفقه زن حقى است که بر عهده مرد است. فرق نمى کند مرد دارا باشد یا ندار. ‌زن مطالبه کند یا نکند. نَفقه زن بر نفقه سایر افراد واجب النفقه مثل پدر و مادر و اولاد مقدم است.

ممکن است مرد بابت دیون متعدد و نپرداختن نَفقه پدر و مادر و زن خود بدهکار گردد. و دارایى وى نیز پاسخگوى همه دیون مرد نباشد. لازم نیست زن نگران این موضوع باشد. که آیا چیزى براى وى باقى خواهد ماند یا خیر؟. چرا که براى حفظ نهاد خانواده قانون گذار مقرر نموده.که نَفقه زوجه بر نَفقه اقارب مقدم است.

در نَفقه زوجه، معیار حال زوجه و نیازهای اوست. و اعسار یا تمکن زوج در مورد آن هیچ تاثیری ندارد.در حالی که در مورد نَفقه اقارب، نیازهای مستحق و توانایی منفق ملاک است. در قسمتی از ماده 1204 ق.م آمده است: .. بقدر رفع حاجت با در نظر گرفتن درجه استطاعت منفق.

نفقه

طلب زن از بابت نَفقه ممتاز محسوب می­شود. و در صورتی که دارایی زوج کفاف همه دیون او را ننماید.حق زن بر سایر طلبکاران مقدم است. در قسمتی از ماده 1206 ق.م آمده است: «... طلب او از بابت نَفقه مزبور طلب ممتاز بوده و در صورت افلاس يا ورشكستگي شوهر، زن مقدم بر غرما خواهد بود...». در حالی که نَفقه اقارب از چنین خصوصیتی برخوردار نمی­باشد.

نفقه زن مانند سایر دیون بر عهده شوهر است. و زوجه حق دارد هر وقت آن را مطالبه نماید.در حالی که انفاق بین خویشان تنها برای تامین معیشت آنها است.

و آنان تنها می­توانند نفقه آینده را مطالبه نمایند. در ماده 1206 آمده است: «زوجه در هر حال مي­تواند براي نفَقه زمان گذشته خود اقامه دعوي نمايد...، ولي اقارب فقط نسبت به آتيه  مي­توانند مطالبه نَفقه نمايند».

نفقه زن مقید به تمکن زوج یا نیاز زوجه نیست.در حالی که نَفقه اقارب چنین است. در ماده 1197 ق.م آمده است.«كسي مستحق نَفقه است كه ندار بوده و نتواند بوسيله اشتغال به شغلي وسایل معيشت خود را فراهم سازد». در ماده 1198 ق.م نیز می­خوانیم: «كسي ملزم به انفاق است. كه متمكن از دادن نَفقه باشد.يعني بتواند نفقه بدهد بدون اينكه از اين حيث در وضع معيشت خود دچار مضيقه گردد ...».

...

گروه وکلای دادشید

موسسه حقوقی ندای عدالت ساعی (گروه وکلای دادشید) با بهره گیری از وکلای پایه یک دادگستری آماده ارائه انواع خدمات حقوقی و وکالت در مراجع حقوقی کیفری دیوان عدالت و  سایر مراجع حقوقی و اداری توسط وکیل و مشاوره حقوقی در سرتاسر کشور می باشد جهت ارتباط با این مجموعه اینجا را کلیک کنید.

همیشه بخاطر داشته باشید؛ مسائل مشابه حقوقی الزاماََ راه حل مشابهی ندارند بدون مشورت با وکیل یا مشاور حقوقی هیچ گونه اقدامی انجام ندهید.

---